Του Απόστολου Κουρουπάκη
Παρευρέθηκα την περασμένη Τετάρτη στο Σατιρικό Θέατρο, όπου η Βουλή των Αντιπροσώπων τίμησε τη μεγάλη κυρία του πολιτισμού Δέσποινα Μπεμπεδέλη. Δεν νομίζω ότι χρειάζονται συστάσεις για το ποια είναι και τι έχει προσφέρει στον πολιτισμό εν γένει η κα Μπεμπεδέλη και πολύ ορθά η Βουλή και η πρόεδρος του Σώματος αποφάσισαν να τις αποδώσουν τις πρέπουσες τιμές, σε μία ομολογουμένως λιτή εκδήλωση. Το παρών τους στην εκδήλωση έδωσαν πολλά μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, η υφυπουργός Πολιτισμού κα Κασσιανίδου, ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος και άλλοι επίσημοι, αλλά και πλήθος ηθοποιών, νεότερων και παλαιότερων, συνάδελφοι δηλαδή της Μπεμπεδέλη, και φυσικά και άνθρωποι που αγαπούν το θέατρο και την ηθοποιό.
Η ομιλία του Γιώργου Νεοφύτου ήταν μεστή, επικεντρωμένη στο γιατί η Δέσποινα Μπεμπεδέλη έχει τύχει τόσο ευρείας αναγνώρισης. Έλειπαν από την ομιλία του «καλολογικά» στοιχεία και κενές περιεχομένου κολακείες, ο κ. Νεοφύτου μίλησε, με τη θεατρική επάρκεια που διαθέτει, γιατί η ηθοποιός αυτή είναι «δαιμόνια θεατρική φύση, θηριώδης». Ακούγοντας τον Γιώργο Νεοφύτου σκεφτόμουν πως η Δέσποινα Μπεμπεδέλη έζησε τόσες πολλές ζωές, μέσω των ρόλων της, που αναπόφευκτα θα θέριευε και όχι μόνο καλλιτεχνικά. Θα θέριευε, γιατί ποτιζόταν από κάθε λέξη που διάβαζε, και όσο ποτίζεται ο άνθρωπος «ανθεί και φέρει κι άλλο», όσο ζυμωνόταν στη ζωή του ήρωα που υποδυόταν, θέριευε η ανάγκη της να δείξει στην πλατεία ότι υπάρχουν ζωές και ζωές, επιλογές και μη επιλογές.
Η Δέσποινα Μπεμπεδέλη στις δικές της παρεμβάσεις εκείνη τη βραδιά, βρήκε να πει λόγια και για τους αφανείς εργάτες της εκδήλωσης εκείνης, θυμήθηκε τους συναδέλφους της που είχαν σπεύσει στην κεντρική σκηνή του Σατιρικού, και φυσικά δεν ξέχασε το θεατρόφιλο κοινό που είχε αψηφήσει το κρύο, τους ευχαρίστησε όλους. Μα σπουδαίο ήταν πως δεν ξέχασε ούτε τους δασκάλους της, ούτε την οικογένειά της, μιλώντας αγαπητικά και για τους μεν και για τους δε. Στην αντιφώνησή της η Δέσποινα Μπεμπεδέλη έκανε λόγο για το πόσο προσπάθησε να ισορροπήσει την καλλιτεχνική ζωή με την οικογενειακή, και δήλωσε, αν θυμάμαι ορθά τη φράση, ότι το σπουδαιότερο επίτευγμα της είναι η οικογένεια που έφτιαξε με τον σύζυγό της Στέλιο Καυκαρίδη.
Μίλησε για τα νοητά ταξίδια της, μέσω των ρόλων της, για την αξία της γλώσσας στο θέατρο, για την αγάπη της για την τέχνη που αποφάσισε να υπηρετήσει, χωρίς εκπτώσεις στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Και ακούγοντάς την σκεφτόμουν, αν και οι άνθρωποι της πολιτικής που ήταν στις πρώτες σειρές των επισήμων, αντιλαμβάνονταν το κόπο και τον μόχθο της Μπεμπεδέλη και στο πρόσωπό της όλων των καλλιτεχνών του τόπου για να φτάσουν κάπου. Είπε η κα Μπεμπεδέλη παραλαμβάνοντας το βραβείο της από την πρόεδρο της Βουλής Αννίτα Δημητρίου: «Απόψε αισθάνομαι ότι γίνεται μια συνάντηση κορυφής.
Συναντάται ο πολιτικός πολιτισμός με τον πνευματικό πολιτισμό» τονίζοντας ότι «εάν αυτοί οι δύο πολιτισμοί επικοινωνούν σε θέματα ουσίας θα είναι μεγάλο όφελος για την πατρίδα». Και αναρωτιέμαι, επικοινωνούν αυτοί οι δύο κόσμοι; Κάνουν ο ένας τη χάρη στον άλλο να συζητήσουν για να δουν πώς ο πολιτισμός μπορεί να ευεργετήσει την Πολιτεία; Ιδίως σε μία εποχή που η δυναμική των πραγμάτων είναι στην κόψη του ξυραφιού. Και θυμήθηκα τι μου είχε απαντήσει σε συνέντευξή μας, με την ευκαιρία του ανεβάσματος της παράστασης «Αμφιβολία» από τον ΘΟΚ, σε σκηνοθεσία Ανδρέα Αραούζου, στην ερώτησή μου «Στην εποχή μας, ιδίως με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στήνονται σε μια στιγμή λαϊκά δικαστήρια... Έχει μάθει η κοινωνία μας να συνδιαλέγεται χωρίς κραυγές και βεβαιότητες;». Η κα Μπεμπεδέλη μού είχε απαντήσει τότε: «Ζούμε σ’ έναν κόσμο βαρβαρότητας, χυδαιότητας, θηριώδους αγριότητας. Πέστε με ρομαντική, αλλά προσδοκώ και ελπίζω πριν περάσω στην απέναντι όχθη να προλάβω να δω πάλι τον άνθρωπο να επιστρέφει στην πνευματική και ψυχική διάσταση που του χάρισε η Σοφία της Φύσης. Να ξαναγίνει Άνθρωπος». Καλό θα είναι λοιπόν η συνάντηση κορυφής της Τετάρτης 19 Φεβρουαρίου 2025 να μη χαθεί στην ταχύτητα της καθημερινότητας, και να βρίσκονται θεσμικά πια τρόποι ο πνευματικός κόσμος να συναντάται με τον υγιώς σκεπτόμενο πολιτικό κόσμο.
ΥΓ. Μιας και η κα Μπεμπεδέλη μίλησε αρκετά για τη γλώσσα, αξεπέραστη είναι για εμένα η μεταφορά του έργου του Διονυσίου Σολωμού «Η γυναίκα της Ζάκυθος», στη σκηνή του Σατιρικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία δική της. Οι ερμηνείες της Μαριάνας Καυκαρίδου και η δική της, εκτός από την αριστουργηματική μεταφορά του ποιήματος, αποδεικνύουν πως όντως έχει στο νού της και την ελευθερία και τη γλώσσα.
