Του Παναγιώτη Καπαρή
Μόνος ένας νέος Ιωάννης Καποδίστριας, με την ευστροφία και την πονηριά του, μπορεί να φέρει νέες «πατάτες» και να σώσει αυτόν τον έρμο τόπο από τις κουτοπονηριές, αξιωματούχων και πολιτών. Ο πρώην πρόεδρος Γιώργος Βασιλείου, ίσως ο μόνος ηγέτης αυτού του τόπου, ο οποίος άνοιξε νέους δρόμους στην οικονομία, όταν ανέλαβε την εξουσία, έλεγε ότι συμφέρουν οι υπερωρίες στο Δημόσιο και μάλιστα θα πρέπει να φορολογούνται και με χαμηλότερο συντελεστή. Ο άνθρωπος, με τις εμπειρίες στον επιχειρηματικό τομέα, γνώριζε ότι η πείρα αποτελεί το μεγαλύτερο προσόν σε έναν εργαζόμενο. Με τα πτυχία και το βιογραφικό μπορεί να προσλαμβάνεται ένας εργαζόμενος, αλλά για να καταφέρει να αποκτήσει «εμπειρία» θα πρέπει να δουλέψει και να αποδεικνύει καθημερινώς ότι αξίζει τη θέση του. Στον ιδιωτικό τομέα, συνήθως –εκτός και αν ισχύουν άλλοι ταπεινοί λόγοι– ο εργαζόμενος παραμένει στη θέση του, μόνο αν αποδίδει και προσφέρει κέρδη στον εργοδότη. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να αναζητήσει δουλειά. Ο Γιώργος Βασιλείου κατάλαβε γρήγορα ότι άλλο είναι o ιδιωτικός τομέας και άλλο το Δημόσιο, όπου η «αργία αποτελεί μήτηρ πάσης κακίας», για μεγάλο ποσοστό εργαζομένων. Σύντομα έμαθε ότι γιατροί, αστυνομικοί, τελωνειακοί, γραμματείς και ένα σωρό άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι, το πρωί την «τσακρούσαν» και έκαναν τη δουλειά το απόγευμα, για να λαμβάνουν υπερωρίες. Σύντομα κατάλαβε ότι αυτά τα οποία διαλαλούσε για αξιοκρατία και για μείωση της γραφειοκρατίας ήταν «όνειρο απατηλό». Η μόνη αλλαγή ήταν στις προσλήψεις οι οποίες δεν γίνονταν μόνο από το κυβερνών κόμμα, αλλά αναλογικά, από όλα τα κόμματα. Αποτέλεσμα ήταν και είναι η δημόσια υπηρεσία να αυξάνεται και να πληθύνεται, η παραγωγικότητα να μειώνεται, αλλά και όλοι να είναι ευχαριστημένοι στις εκλογές. «Ξένος κ… χίλιες ξυλιές».
Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας ανακοίνωσε ότι αλλάζουν τα δεδομένα στην αξιολόγηση των εργαζομένων στο Δημόσιο, από την πρώτη του χρόνου, ύστερα από πολύχρονες συζητήσεις. Ακόμη και οι διευθυντές του Δημοσίου θα παρακάθονται σε εξετάσεις για προαγωγή και θα υποχρεούνται να παρακολουθούν σεμινάρια επιμόρφωσης. Όλοι οι επιχειρηματίες σίγουρα γελούν, ακούγοντας τον πρόεδρο της ΕΔΥ να λέει ότι θα διαλέγουν διευθυντές με εξετάσεις. Διερωτώνται απλά, γιατί δεν τίθενται κριτήρια παραγωγικότητας, με ανάλογες ποινές ή επιβραβεύσεις. Στον ιδιωτικό τομέα, κάθε χρόνο οι διευθυντές ετοιμάζουν στόχους για τη νέα χρονιά. Θα αυξήσω τα κέρδη, θα αυξήσω τους πελάτες, θα μειώσω τη γραφειοκρατία και ούτω καθεξής. Ανάλογα με τα αποτελέσματα είναι τα μπόνους ή η απόλυση. Σίγουρα στον δημόσιο τομέα δεν πρέπει να επιτρέπονται οι απολύσεις, χωρίς πειθαρχικά ή ποινικά αδικήματα. Δεν θέλουμε νέες πλατείες «Κλαυθμώνος» (Αθήνα) όπου, πριν από πολλές δεκαετίες, κατέφευγαν οι δημόσιοι υπάλληλοι για να κλάψουν, όταν άλλαζε η κυβέρνηση, αφού έχαναν τις δουλειές τους. Αυτό το οποίο πρέπει επιτέλους να γίνει, είναι να αποκτήσουν ευθύνες οι διευθυντές του Δημοσίου και μετρήσιμα κριτήρια αξιολόγησης. Σήμερα ούτε να κρίνουν τους υφιστάμενούς τους δεν μπορούν, με αποτέλεσμα όλοι να είναι άριστοι. Ακόμη, είναι καιρός οι υφιστάμενοι να μπορούν να κρίνουν τους προϊσταμένους τους. Κατά κανόνα η κρίση των «κάτω» είναι πολύ πιο αξιοκρατική, από την κρίση των «πάνω».
Η κακή δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία εισήλθε βίαια και στο ΓεΣΥ, με τον περιορισμό στις εγχειρήσεις από άξιους γιατρούς. Αποτέλεσμα είναι να δημιουργηθούν απίστευτες λίστες αναμονής και οι απελπισμένοι ασθενείς, να μην μπορούν πρακτικά και ουσιαστικά να επιλέξουν τους καλούς γιατρούς, αφού στα χαρτιά όλοι είναι άριστοι. Ο έλεγχος για τα αποτελέσματα των εγχειρήσεων να είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος και ο ΟΑΥ να έχει αρχίσει ήδη να πληρώνει πολλαπλάσια για διόρθωση λαθών. Τα ίδια και χειρότερα με την «ισοπέδωση» των προσωπικών γιατρών. Οι καλοί είναι λίγοι και δεν έχουν περιθώριο παρακολούθησης νέων ασφαλισμένων. Και άραγε γιατί πρέπει να υπάρχει ο θεσμός των προσωπικών γιατρών, όταν όλα τα ιατρικά δεδομένα είναι στο σύστημα. Ο κάθε ασφαλισμένος να διαλέγει τον γιατρό, όπως στις ιδιωτικές ασφάλειες. Άσε το χειρότερο, ότι οι ιδιαιτέρες των προσωπικών γιατρών μετατράπηκαν σε «μικρούς» γιατρούς, γράφοντας φάρμακα και παραπέμποντας από το τηλέφωνο σε ειδικούς γιατρούς. Αν άφηναν τους άριστους γιατρούς να δουλεύουν όσο θέλουν, σίγουρα η κατάσταση θα ήταν πολύ καλύτερη για τους ασθενείς. Η ισοπέδωση είναι μια άλλη μορφή φασισμού και αποτελεί μορφή διάλυσης μιας επιχείρησης, μιας διοίκησης και μιας δημόσιας υπηρεσίας. Οι υπερωρίες συμφέρουν, όταν εκτελούνται από τους άριστους, αλλά αποτελούν καταστροφική συνταγή, όταν εκτελούνται από ανίκανους. Και ο Θεός να βάλει το χέρι του και να μας γλιτώσει από τους αναντικατάστατους.
