Του Παναγιώτη Καπαρή
Το τίμημα της Δημοκρατίας είναι τελικά πολύ ακριβό και κινείται πάντα στο εκκρεμές, μεταξύ ασυδοσίας και αξιοκρατίας, μεταξύ τυραννίας και υπηρεσίας των πολιτών. Από την Αγορά του Δήμου, στην Αρχαία Αθήνα, μέχρι και την ηγεμονική Δημοκρατία, κύλισε πολύ αίμα, στον μύλο των εξουσιών. Οι ασφαλιστικές δικλίδες τέθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα, από τον Αριστοτέλη, ο οποίος στα «Πολιτικά» του, μίλησε για τα τρία στοιχεία του πολιτεύματος, από τα οποία το πρώτο διαβουλεύεται, το δεύτερο καθιερώνει αρχές και το τρίτο απονέμει δικαιοσύνη. Στον Διαφωτισμό ήλθε ο Γάλλος φιλόσοφος, ο Σαρλ Μοντεσκιέ, ο οποίος στο «Πνεύμα των Νόμων» (1748) καθιέρωσε τον διαχωρισμό των εξουσιών σ’ εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική. Στη σύγχρονη εποχή, οι Αμερικανοί ονόμασαν ως τέταρτη εξουσία τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, μετά την ήττα στο Βιετνάμ, η οποία ήταν αποτέλεσμα κυρίως των τραγικών εικόνων στις τηλεοράσεις των θυμάτων του πολέμου. Αλλά από τότε το «βαθύ κράτος» της Ουάσιγκτον ελέγχει τα πάντα, ακόμη και το διαδίκτυο, έστω και αν «ομνύει» στην ελευθερία του Τύπου.
Η Κυπριακή Δημοκρατία κινήθηκε από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα, στο εκκρεμές μεταξύ της ηγεμονικής Δημοκρατίας, όπως ονομάζουν πολλοί αναλυτές την περίοδο Μακαρίου. Και της ελεγχόμενης ασυδοσίας, όπως αποκαλούν άλλοι αναλυτές, την εποχή των μεγάλων σκανδάλων και του ξεπλύματος χρήματος, τα οποία συνέβαιναν με τις ευλογίες ή την ανοχή όλων των εξουσιών. Αποτέλεσμα ήταν η δυσλειτουργία ουσιαστικά του πολιτεύματος, να οδηγήσει στην καταστροφή του 1974 και τη φτωχοποίηση μαζών, όπως βιώνεται μετά το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου και το κούρεμα των καταθέσεων.
Η πρώτη ίσως φορά, σε περίοδο ειρήνης, κατά την οποία τέθηκε σε κρίση το πολίτευμα, ήταν επί υπουργίας Ντίνας Ακκελίδου. Απέστειλε επιστολή σε δικαστή, ζητώντας επιείκεια για ένα δυστυχισμένο πρόσωπο, το οποίο δικαζόταν για υπόθεση ναρκωτικών. Η υπουργός οδηγήθηκε ενώπιον της Δικαιοσύνης, για παρέμβαση της εκτελεστικής στην δικαστική εξουσία, καταδικάστηκε πρωτόδικα και παραιτήθηκε από το χαρτοφυλάκιό της. Το 2005, ένα χρόνο αργότερα, αθωώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Πριν από μερικές ημέρες, είχαμε ένα ανάλογο περιστατικό, με την επιστολή του υπουργού Παιδείας, στην πρόεδρο της Βουλής, για τη συζήτηση περί υποχρεωτικού μαθήματος σεξουαλικής αγωγής. Ο Πρόδρομος Προδρόμου υπέδειξε ότι η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ ήταν αντισυνταγματική και επικαλέστηκε τον γενικό εισαγγελέα. Η Αννίτα Δημητρίου απάντησε ότι η επιστολή «συνιστά εξόφθαλμα αντιθεσμική και αντιδεοντολογική πράξη, η οποία εμπεριέχει προφανείς κινδύνους για την ομαλή λειτουργία των θεσμών και θα έπρεπε να αποφεύγετο». Και υπέδειξε ότι οι θέσεις της κυβέρνησης, αναλύονται στις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές. Πίσω όμως από τη νομική διάσταση, υπάρχει η πολιτική και ειδικά ο «πειρασμός» της εκτελεστικής εξουσίας να «χειραγωγεί» τη νομοθετική. Παραδοξότητα αποτελούν οι συζητήσεις επί νομοσχεδίων στο Προεδρικό Μέγαρο ή στα γραφεία υπουργών και κομμάτων. Με τον τρόπο αυτό ανατρέπονται οι θεσμοθετημένες συζητήσεις στις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές και την Ολομέλεια της Βουλής. Η εκτελεστική εξουσία «δεσμεύει» τους αρχηγούς των κομμάτων και κατευθύνει εμμέσως και τους βουλευτές. Σε αυτό το πλαίσιο, τίθεται και η θεσμοθετημένη πλέον σύσκεψη των Αρχηγών των Κομμάτων στην Βουλή, η οποία ενώ θα έπρεπε να συζητάει μόνο διαδικαστικά θέματα, πολλές φορές εμμέσως εισέρχεται και στην ουσία, με συχνές αναβολές θεμάτων. Μπορεί να γκρινιάζουν βουλευτές εντός και εκτός Ολομέλειας, χωρίς ωστόσο να νοιάζεται κανείς.
Κατά την «ιστορική» σε καβγάδες συνεδρία της Ολομέλειας της Βουλής, η οποία συζήτησε την πρόταση νόμου για τη σεξουαλική αγωγή, αποκαλύφθηκε και το «φαινόμενο» το οποίο ακούει στο όνομα Αννίτα Δημητρίου. Ο βουλευτής Αντρέας Θεμιστοκλέους, εκμεταλλευόμενος και την ασυλία του, μίλησε με «προκλητικό» τουλάχιστον τρόπο. Αρχηγοί κομμάτων και βουλευτές, αντί να απαντήσουν στον ανεξάρτητο βουλευτή, εκτός εξαιρέσεων, στρέφονταν προς την Πρόεδρο της Βουλής, για να βάλει σε τάξη τον ανεξάρτητο βουλευτή. Η καλύτερη ήταν η περίπτωση του προέδρου του ΕΛΑΜ Χρίστου Χρίστου, ο οποίος μιλώντας χωρίς να κρύβεται, όπως είπε, παραπονέθηκε γιατί μιλά περισσότερο το ΑΚΕΛ και υπέδειξε στην Αννίτα Δημητρίου, ότι κάθεται στην έδρα της, λόγω των ψήφων του ΕΛΑΜ. Σήκωσε το γάντι η πρόεδρος της Βουλής, λέγοντας ότι δεν χρωστάει σε κανένα, ούτε στο ΕΛΑΜ, ούτε στον ΔΗΣΥ, ούτε στο ΑΚΕΛ που δεν την ψήφισε και αφαίρεσε με αυστηρό τρόπο τον λόγο από τον πρόεδρο του ΕΛΑΜ. Εντυπωσιακές ήταν και οι απολογίες βουλευτών, σε παρατηρήσεις ότι κάνουν φασαρία. Με άλλα λόγια η Αννίτα Δημητρίου, όχι μόνο επιβεβαιώνει καθημερινώς ότι μπορεί και «κουμαντάρει» τους «δύσκολους» βουλευτές, αλλά και απέκτησε τη θέση της ισχυρής μάνατζερ, της αυστηρής «δασκάλας», αλλά και της καλής μανούλας, όπου τα «παιδάκια-βουλευτές» καταγγέλλουν «αταξίες». Έχει τελικά ο καιρός γυρίσματα για όλους.
