Κύριο Άρθρο
Η Ευρώπη θα συρθεί σε διάφορες κρίσεις, οι λύσεις όμως που θα επιλεγούν θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της, είχε πει ο Jean Monet. Η δημιουργία του ευρώ, που ξεκινά με την συνθήκη του Μάαστριχτ, προέβλεπε για την κεντρική διαχείριση της νομισματικής πολιτικής, και άφηνε τη δημοσιονομική πολιτική στην ευχέρεια των κρατών-μελών. Δεν προέβλεπε τίποτα για ταμείο διάσωσης που θα προσφερόταν σε όσα κράτη-μέλη θα επέλεγαν να υιοθετήσουν το νέο νόμισμα. Η κρίση του 2012 βρήκε την Ευρωζώνη απροετοίμαστη με αποτέλεσμα τα επιτόκια δανεισμού συγκεκριμενών χωρών να εκτοξευθούν σε απίθανα ύψη και ουσιαστικά αυτές οι χώρες να βρεθούν εκτός αγορών.
Ο μηχανισμός διάσωσης δημιουργήθηκε πριν από 11 χρόνια με διακρατική συμφωνία των μελών της Ευρωζώνης. Κύριος στόχος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) είναι η πρόληψη και αντιμετώπιση χρηματοοικονομικών κρίσεων στο έδαφος της Ευρωζώνης. Οικονομική βοήθεια δύναται να λάβει κάθε κράτος που αντιμετωπίζει προβλήματα χρηματοδότησης ή απειλείται με χρηματοοικονομική αστάθεια. Οι πόροι του ΕΜΣ προέρχονται αποκλειστικά από δανεισμό μέσω ομολόγων που αγοράζουν θεσμικοί επενδυτές, όπως εμπορικές τράπεζές, κεντρικές τράπεζες και επενδυτικά ταμεία. Αυτός ο δανεισμός επιτυγχάνεται με πολύ ευνοϊκά επιτόκια λόγω των εξασφαλίσεων σε μετρητά που προσφέρουν τα κράτη-μέλη στον ΕΜΣ ως εχέγγυο για τα ομόλογα που εκδίδει.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας ο ΕΜΣ συμμετείχε στη δημιουργία των πακέτων διάσωσης που αποφασίστηκαν συνολικού ύψους 540 δισ. ευρώ και προοριζόταν για τα κράτημέλη, τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους. Περαιτέρω απηύθυνε ανοιχτές γραμμές πίστωσης προς τα κράτη-μέλη ύψους 240 δισ. ευρώ με στόχο την κάλυψη εκτάκτων αναγκών.
Τον Ιανουάριο του 2021 αποφασίστηκε η αναθεώρηση της συνθήκης δημιουργίας του ΕΜΣ προτείνοντας νέες αρμοδιότητες. Σημαντικότερη όλων η εμπλοκή στις τραπεζικές διασώσεις συνολικού ύψους 68 δισ. ευρώ (μέχρι το τέλος του 2024 θα ανέλθει στα 80 δισ. ευρώ) και ο ενεργότερος ρόλος στη διαμόρφωση των προγραμμάτων που θα προτείνονται σε χώρες που θα αιτηθούν στήριξης. Για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων θα απαιτηθεί η επικύρωση της συμφωνίας από όλα τα κράτη-μέλη με ορίζοντα το τέλος του έτους. Μέχρι στιγμής υπολείπεται η έγκριση του ιταλικού Κοινοβουλίου.
Η επικύρωση της συμφωνίας από το ιταλικό Κοινοβούλιο κρίνεται ως πολύ σημαντική γιατί θα επιτρέψει την πιστοληπτική αναβάθμιση των κρατών-μελών με ψηλούς δείκτες χρέους. Προς το παρόν, η ιταλική κυβέρνηση είναι διχασμένη γύρω από αυτό το θέμα καθώς τα κόμματα που την αποτελούν δεν βρίσκουν κοινή συνισταμένη παρόλες τις πιέσεις που ασκούνται από την υπόλοιπη Ευρώπη. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Eurogroup, η επικύρωση της συνθήκης θα φέρει την Ευρωζώνη ένα βήμα πιο κοντά στην τραπεζική ένωση και θα ενισχύσει τη δύναμη πυρός των ταμείων διάσωσης. Η πολύ σημαντική συζήτηση στο ιταλικό Κοινοβούλιο αναμένεται πως θα λάβει χώρα την εβδομάδα που ξεκινά στις 20 Νοεμβρίου, με την ελπίδα να οδηγηθεί σε αίσιο τέλος. Η Ε.Ε. καλείται να δημιουργήσει τους δικούς της μηχανισμούς διάσωσης και να τερματίσει την εξάρτηση από το ΔΝΤ –που ούτε θέλει αλλά ούτε και μπορεί να εμπλέκεται σε ευρωπαϊκές διασώσεις. Η πρόσφατη εμπειρία με τις αμερικανικές τράπεζες ανέδειξε την αποτελεσματικότητα των άμεσων παρεμβάσεων με ισχυρή δύναμη πυρός προς την κατεύθυνση εξομάλυνσης των κρίσεων. Σε αντίθετη περίπτωση, τα προβλήματα λαμβάνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις και μετατρέπονται
