Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η δημιουργία υφυπουργείου Πολιτισμού είναι ένα σπουδαίο θεσμικό γεγονός, το οποίο γεννά πολλές προσδοκίες για το πολιτιστικό τοπίο της χώρας. Οσες αλλαγές πρόλαβε να δρομολογήσει η νυν ηγεσία του, με πολιτικό προϊστάμενο τον Γιάννη Τουμαζή, θα πρέπει να τύχουν ενδελεχούς μελέτης από τον επόμενο ή την επόμενη που θα αναλάβει, μετά την ανάδειξη του επόμενου προέδρου της ∆ημοκρατίας. Είναι σημαντικό να υπάρξει μία ηγεσία που όχι μόνο να καταλαβαίνει τι σημαίνει πολιτισμός, αλλά και να μπορεί να διαχειριστεί τα χρονίζοντα προβλήματα καλλιτεχνών και φορέων πολιτισμού στη χώρα, αλλά και να θέσει σε ασφαλή τροχιά όσα ο Γιάννης Τουμαζής και οι συν αυτώ προώθησαν. Και είναι κάμποσα, αλλά υπάρχουν ακόμη τόσα να γίνουν.
Η νυν ηγεσία έφερε ριζική αλλαγή στα Κύπρια, έδωσε νέες ιδέες για την πολιτιστική ανάπτυξη της υπαίθρου, μεγαλεπήβολα και τα δύο, κατά την άποψή μου. Το πρώτο διότι κανείς προηγουμένως δεν είχε βάλει τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων, απλώς έδιναν οξυγόνο σε έναν βαριά ασθενή, αδιαφορώντας και για την ουσία, αλλά και για τα χρήματα της Πολιτείας. Το δεύτερο διότι βγαίνουμε από τη ζώνη ασφαλείας καλλιτεχνών και φορέων ότι τα μεγάλα και σπουδαία μόνο στις πόλεις μπορούν να συμβούν, αλλά και διότι χρειάζεται πολλοί να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Και εξηγώ:
Ένα στοίχημα που πρέπει με κάθε τρόπο να κερδηθεί είναι η μετεξέλιξη του ∆ιεθνούς Φεστιβάλ Κύπρια, το οποίο τα τελευταία χρόνια δεν προσέφερε παρά ελάχιστα στο πολιτιστικό τοπίο της χώρας. Πλέον με την ώθηση που δίνεται στα μονοθεματικά και πολυθεματικά φεστιβάλ τεχνών, η Κύπρος μπορεί να μπει στο επίκεντρο της περιοχής και να αποτελέσει πολιτιστικό κόμβο. Είναι σημαντικό οι ιδιωτικοί φορείς να συνεργαστούν εν πλήρη αρμονία με την Πολιτεία προκειμένου να επιτύχει το εγχείρημα, και η χώρα μας να βγει μπροστά. ∆ιοργανώνονται κάθε καλοκαίρι πολλά και ενδιαφέροντα φεστιβάλ, τα οποία όχι μόνο προσελκύουν θεατές, αλλά δίνουν και ζωή σε μικρές κοινότητες. Και αυτό είναι ακόμη ένα στοίχημα για τη νέα ηγεσία, η πολιτιστική αποκέντρωση. Έχουμε ξαναγράψει από αυτή εδώ τη στήλη ότι η Κύπρος μπορεί να επωφεληθεί πολλαπλώς από μια πολιτιστική αποκέντρωση, με εκδηλώσεις και δράσεις που δεν θα υποβιβάζουν τις κοινότητες απλώς σε φορείς μιας κιτς φολκλορικής παράδοσης. Υπάρχουν νέοι και νέες που αγαπούν τον τόπο τους, που έχουν όρεξη για να κάνουν πράγματα, και αυτό που τους λείπει είναι η καθοδήγηση και η ενίσχυση, οικονομική αλλά και ηθική. Και εδώ χρειάζεται η σύμπραξη ιδιωτών και Πολιτείας, αλλά και συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών του κράτους, με προεξάρχοντες το υφυπουργείο Τουρισμού και το υπουργείο Εσωτερικών και φυσικά τις Ενώσεις ∆ήμων και Κοινοτήτων.
Χρειάζεται τόλμη για να γίνουν κάποια πράγματα και όρεξη για δουλειά και νέες ιδέες. Χρειάζεται να σπάσουν αβγά, να ξεβολευτούμε κάποιοι. Χρειάζονται και ρήξεις με το παρελθόν και με την ίδια την ιστορία κάποιων πραγμάτων. Όχι όμως απλώς για να κάνουμε θόρυβο και να χαρούμε από μια πρόσκαιρη χλαπαταγή, αλλά για να ξαναχτίσουμε κάτι νέο, πιο υποσχόμενο. Αυτό κατά την κρίση μου πρέπει να γίνει, αν θέλουμε η Κύπρος να γίνει ένας πολλά υποσχόμενος τόπος πολιτισμού. Κατατέθηκε ο θεμέλιος λίθος του Πολιτιστικού Χωριού Λέμπας, του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Λευκωσίας, αυτά τα δύο μόνο γεγονότα θα πρέπει να αφυπνίσουν τον δημιουργικό άνθρωπο αυτής της χώρας προκειμένου να γεννηθούν νέα πράγματα, στα εικαστικά, στη σύνδεση της αρχαιολογίας με άλλες εικαστικές και καλλιτεχνικές εμπειρίες. Θα πρέπει η ίδια η δημιουργία υφυπουργείου Πολιτισμού να είναι ένα πολύ δυνατό κίνητρο για να αλλάξουμε νοοτροπία, να δούμε αλλιώς κάποια πράγματα, από τα οικονομικά έως τα θεσμικά. Και αυτό είναι ευθύνη όλων μας, δημοσιογράφων, καλλιτεχνών, μελών της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού, Συντεχνιών και Ενώσεων, όλων. Χωρίς κομματικές παρωπίδες και μικροπολιτικά και ιδιοτελή συμφέροντα.
Επιμένω πως κάθε αλλαγή έρχεται, γιατί έχουμε μπουχτίσει από την ανεπάρκεια ή τη δυσλειτουργία των θεσμών, από τον ωχαδελφισμό των άλλων, από την αβελτηρία των συντεχνιών. Η αλλαγή έρχεται γιατί δεν ικανοποιούμαστε από το λίγο μας, γιατί βαρεθήκαμε να είμαστε παρατηρητές σε πράγματα που μας αφορούν και όχι καταλύτες για την αλλαγή τους. Κάθε αλλαγή έρχεται γιατί θέλουμε να αφήσουμε συλλογικό πολιτιστικό αποτύπωμα και όχι προσωπική σφραγίδα. Είναι ωφέλιμο να μην ακολουθούμε κάποτε την κακώς νοούμενη αστική ευγένεια και να αποφεύγουμε το σιουμάλισμα, κατά την κυπριακή. Αν θέλουμε να μιλάμε για πολιτιστική ανάσταση, ας ζήσουμε και τα πολιτιστικά πάθη και κατάβαση στον Άδη.
