Του Παναγιώτη Καπαρή
Το ψυχολογικό εκκρεμές μεταξύ πολέμου και ειρήνης είναι πάντα πολύ δύσκολο. Ο «πόλεμος» της πανδημίας του κορωνοϊού και ο εμφύλιος μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων φαίνεται ότι οδηγούνται προς το τέλος τους, με τη νίκη της υγείας επί της ασθένειας και την αναμενόμενη επιστροφή στην «ειρήνη» της καθημερινότητας. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι ξεχάστηκαν τα ψυχολογικά προβλήματα, μαζί με τον ξεχασμένο υπεύθυνο καθηγητή πανεπιστημίου, για αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Δηλαδή δεν σημαίνει ότι θα τερματιστεί η ενδοοικογενειακή και η άλλη βία, η οποία εκτοξεύτηκε στα ύψη. Δεν σημαίνει ότι θα μειωθεί η κατάθλιψη, η οποία εκτινάχθηκε σε πρωτοφανή επίπεδα. Και δεν σημαίνει ότι θα μειωθούν οι άλλες ασθένειες, οι οποίες ξεχάστηκαν ελέω κορωνοϊού. Αντιθέτως, σύμφωνα με ορισμένους ψυχολόγους και ψυχίατρους, θα ξεκινήσει μια νέα περίοδος παρεμφερών προβλημάτων. Πρωταγωνιστές θα είναι οι «καθαροί» ανεμβολίαστοι και οι «ακάθαρτοι» εμβολιασμένοι και αντιστρόφως. Δεν είναι και λίγο, να αρνείσαι το εμβόλιο, για χίλιους δύο πραγματικούς ή φανταστικούς λόγους και δύο χρόνια τώρα, από πρωίας μέχρι νυκτός και από νυκτός μέχρι πρωίας, να σε βομβαρδίζουν «τρομολάγνοι», γιατροί, πολιτικοί και δημοσιογράφοι και να σε «προπέμπουν» στο πυρ το εξώτερον. Με το τέλος του «εμφυλίου πολέμου» του κορωνοϊού, θα αρχίσουν οι «κακιούλες», οι πονηρές «επιθέσεις» και ένα σωρό άλλες «αμαρτίες» στο όνομα τάχα της καταπίεσης.
Πολύπειρος συνταξιούχος γιατρός παρομοίαζε την περίοδο την οποία διάγουμε με τον πόλεμο του 1974. Πριν από την εισβολή οι άνθρωποι βίωναν το άγχος του εμφυλίου μεταξύ «μακαριακών» και «γριβικών», τις δολοφονίες και τις ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών, ζούσαν με τον φόβο της εισβολής της Τουρκίας, όπως διατυπωνόταν συχνά-πυκνά από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Βίωναν και το άγχος της διαχείρισης της οικονομικής επιτυχίας, η οποία ακολούθησε την ανεξαρτησία, μαζί με τον φόβο της οικονομικής καταστροφής. Ακολούθησε η εισβολή της Τουρκίας, οι θυσίες ηρώων, οι θάνατοι νέων ανθρώπων, οι δολοφονίες αθώων πολιτών, οι αγνοούμενοι, η προσφυγιά, τα αντίσκηνα, οι συνοικισμοί, η διάλυση κοινωνικών και οικογενειακών δεσμών και γενικά συντελέστηκε ένα τραγικό «ανακάτεμα» σωμάτων και ψυχών. Αποτέλεσμα ήταν το πένθος των θανάτων και της καταστροφής, να οδηγήσει περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού σε βαθιά κατάθλιψη, το άλλο ένα τρίτο σε μια αχαλίνωτη ηθική κραιπάλη και το άλλο ένα τρίτο, κυρίως στους μη πρόσφυγες και σε αυτούς οι οποίοι δεν είχαν ανθρώπινες απώλειες, σε ένα βαθύ άγχος για το μέλλον αυτών και των παιδιών τους.
Ο σοφός γιατρός, μεταξύ καφέ και ταχινόπιτας, προέβλεπε ότι τους επόμενους μήνες, πολλοί θα είναι αυτοί οι οποίοι θα τρέξουν, τάχα για να απολαύσουν όλα αυτά τα οποία έχασαν καθ’ όλη την πανδημία. Θα δούμε τραγικά πρωτόγνωρα περιστατικά, θα γίνουμε μάρτυρες ενός οίστρου ηθικών παρεκτροπών και θα προκύψουν πολλές ασθένειες, από ανθρώπους οι οποίοι δεν τολμούσαν να εξεταστούν όλο αυτό το διάστημα. Από την άλλη, εκτίμησε ότι θα εμφανιστούν πολλοί νέοι ποιητές και καλλιτέχνες, οι οποίοι γέμισαν τις ψυχές τους, κατά τη διάρκεια της μοναχικής πανδημίας. Ο σπουδαίος γιατρός θυμήθηκε τα φοιτητικά του χρόνια, κατά τη Μεταπολίτευση στην Ελλάδα, όπου γινόταν το έλα να δεις και οι περισσότεροι άνθρωποι το μόνο για το οποίο γνοιάζονταν, ήταν πώς θα ξοδέψουν τον μισθό της βδομάδας στα μπουζούκια. Η κορύφωση του φαινομένου έγινε επί ΠΑΣΟΚ και Αντρέα Παπανδρέου, για να ακολουθήσουν τα ατέλειωτα δύσκολα χρόνια. Αυτή την «τρελή» περίοδο στην Ελλάδα καταγράφονται και εκπληκτικά επιτεύγματα στο χώρο του πολιτισμού, με μοναδικά τραγούδια, με ξεχωριστούς ζωγραφικούς πίνακες, με εκπληκτικά βιβλία και ένα σωρό άλλα πνευματικά επιτεύγματα.
Τώρα είναι η ώρα των ηγετών, τώρα είναι η ώρα των υποψήφιων Προέδρων της Δημοκρατίας, οι οποίοι πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουν τη «μετεμφυλιακή» πραγματικότητα του κορωνοϊού. Δεν αρκεί να λένε ότι η κρίση είναι ευκαιρία για αλλαγές, αλλά χρειάζεται να ανακοινώσουν πρακτικές προτάσεις για να πάει ο τόπος μπροστά. Το χάσμα μισθών μεταξύ των «πάνω» και των «κάτω» κυρίως στη δημόσια υπηρεσία, αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του κράτους. Οι εξωφρενικά υψηλοί μισθοί ανίκανων διευθυντών, οι πολλαπλές συντάξεις και τα προκλητικά επιδόματα, πριονίζουν τις βάσεις της Δημοκρατίας. Το αίσθημα αδικίας φουντώνει καθημερινώς, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα όζει σκάνδαλα και η απαξίωση των θεσμών ανατρέπει ψυχές και σώματα. Κανένας ηγέτης δεν πρέπει να ξεχνά, ότι ο Κύπριος είναι όπως το ξακουστό παγκοσμίως κυπριακό γαϊδούρι. Αντέχει τα βάρη, όσο κανένα άλλο ζώο, αλλά διαθέτει και την ισχυρότερη κλωτσιά και αλίμονο σε όποιον βρεθεί πίσω του.
