Κύριο Άρθρο
Μέχρι στιγμής, και μέσα από τις αυξήσεις των επιτοκίων, έχουν καταστεί οι συνθήκες δανεισμού μη ελκυστικές για υφιστάμενους και νέους δανειολήπτες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καταγραφεί πτώση στη ζήτηση για νέο δανεισμό, κάτι που αναμένεται να ενταθεί στα επόμενα τρίμηνα. Η επόμενη φάση σε σχέση με την περιοριστική νομισματική πολιτική έχει να κάνει με την πραγματική οικονομία και την επίδραση που τα ψηλά επιτόκια θα έχουν στην ανάπτυξη. Εδώ η ανάγνωση είναι προς το παρόν αβέβαιη, αφού η μείωση στην οικονομική δραστηριότητα δεν μπορεί άμεσα να συνδεθεί με τα επιτόκια, αλλά έχει να κάνει με τη μείωση στην κατανάλωση λόγω του πληθωρισμού και την συνακόλουθη εξασθένιση του παγκόσμιου εμπορίου.
Η ΕΚΤ, για να έρθουμε και σε αυτά που άμεσα μας επηρεάζουν, περιμένει να δει πώς θα επιδράσει η νομισματική πολιτική που εφαρμόζει στην πραγματική οικονομία. Στη βάση αυτής της ανάγνωσης θα αποφασιστούν και οι επόμενες κινήσεις έχοντας όμως ως δεδομένο τη δήλωση της Κριστίν Λαγκάρντ ότι τα επιτόκια σε αυτό το επίπεδο δύναται να επαναφέρουν τον πληθωρισμό στον στόχο του 2%, αν παραμείνουν για μια σημαντική χρονική περίοδο και δεν προκύψουν νέοι εξωγενείς και επιβαρυντικοί παράγοντες που σήμερα δεν είναι ορατοί.
Οι ασκούντες την νομισματική πολιτική καλούνται το επόμενο διάστημα να επιχειρήσουν μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας. Τα επιτόκια θα πρέπει να παραμείνουν στο επίπεδο που στο τέλος της μέρας θα επιτρέψουν μείωση του πληθωρισμού, ενώ την ίδια ώρα η ύφεση που θα προκληθεί θα μπορεί να είναι η ηπιότερη δυνατή για να μην θυματοποιηθούν οι οικονομικά ασθενέστερες ομάδες του πληθυσμού. Η κατάσταση γίνεται ακόμη δυσκολότερη αν αναλογιστεί κανείς ότι η νομισματική πολιτική δεν ασκείται σε συνθήκες εργαστηρίου αλλά σε ένα ιδιαίτερα αβέβαιο περιβάλλον. Πρόσφατο παράδειγμα η αναταραχή στην αγορά πετρελαίου, όπου η μειωμένη παραγωγή αυξάνει τις τιμές και ναρκοθετεί κάθε προσπάθεια για επαναφορά του πληθωρισμού στα επιθυμητά επίπεδα.
Σε αυτή την ιδιαίτερη οικονομική συγκυρία δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί η δημοσιονομική πολιτική, δηλαδή η πολιτική που ασκούν τα κράτη και οι κυβερνήσεις. Έχοντας βιώσει μια μακρά περίοδο, σχεδόν τέσσερα χρόνια, χωρίς δημοσιονομικούς κανόνες, αναπτύσσεται ο προβληματισμός μήπως και η αναγκαία λιτότητα που θα πρέπει να επιχειρηθεί βρίσκεται έξω από τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων, οι οποίες προφανώς ανησυχούν για τη συσσώρευση αβάσταχτου πολιτικού κόστους. Η οδηγία της νομισματικής αρχής δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρη σε αυτό το θέμα καλώντας έμμεσα τις κυβερνήσεις να περιορίσουν το δημοσιονομικό έλλειμα κατ’ ελάχιστον κάτω από τα επίπεδα του 2022.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2023 η οικονομία αναμένεται να παραμείνει στάσιμη συνηγορώντας για μεγαλύτερη πτώση τού πληθωρισμού. Ακόμη και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες έχουν ξεπεραστεί και άρα η πλευρά της προσφοράς είναι θετική προς την κατεύθυνση αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού. Στην αντίπερα όχθη, έχουμε τη συνεχιζόμενη άνοδο της αγοράς εργασίας και τις αυξήσεις των μισθών που κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη ανέρχονται στο 5%. Αντίθετα προς την κατεύθυνση του αποπληθωρισμού κινείται και η ισχυρή ζήτηση για υπηρεσίες, παρόλο που αυτή την περίοδο καταγράφεται μικρή υποχώρηση. Καθώς μπαίνουμε στον χειμώνα, το μεγάλο στοίχημα για διόρθωση του πληθωρισμού θα έχει να κάνει με τις τιμές του πετρελαίου. Αρνητικές εξελίξεις στο μέτωπο της ενέργειας δυνατόν να εκτροχιάσει όλες τις προσπάθειες των τελευταίων 12 μηνών.
