Κύριο Άρθρο
Ο πόλεμος που μαίνεται στο κέντρο της Ευρώπης ανακόπτει σημαντικά τις προσπάθειες ανάκαμψης από την πανδημία την ίδια στιγμή που εκτοξεύει το κόστος διαβίωσης στα ύψη. Οι προσπάθειες που επιτυχημένα αναλήφθηκαν από τους δύο βραχίονες οικονομικής πολιτικής της ΕΕ, επέτρεψαν διατήρηση της ζήτησης και διαφύλαξη των θέσεων εργασίας. Η βελτίωση της υγειονομικής εικόνας στις αρχές του έτους γέμιζε τους πάντες με αισιοδοξία ότι τα δύσκολα είχαν ξεπεραστεί, ενώ οι πρώτοι εντυπωσιακοί δείκτες ανάκαμψης ήρθαν να επιβεβαιώσουν την θετική πορεία. Όμως, η γεωπολιτική αστάθεια που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι παρατεταμένες πολεμικές συγκρούσεις επαναφέρουν την οικονομία σε κατάσταση υποτονικής ζήτησης και περιορισμένης διάθεσης ανάληψης κινδύνων.
Για ακόμα μια φορά ο νομισματικός και δημοσιονομικός βραχίονας καλούνται να δράσουν για να διατηρήσουν μια κατάσταση κανονικότητας μέχρι να ξεκαθαρίσει η εικόνα. Αν και βρισκόμαστε ξανά ενώπιον μιας εξωτερικής απειλής στο οικονομικό σύστημα της Ευρώπης, αυτήν την φορά το πρόβλημα είναι διαφορετικό και οι λύσεις δεν είναι ξεκάθαρα μπροστά μας. Οι ελλείψεις στο σύστημα προμηθειών έκαναν την εμφάνισή τους σε μια συγκυρία που οι τιμές βρίσκονταν ήδη στα ύψη. Συνεπώς, η μείωση στην κατανάλωση και η αύξηση στον πληθωρισμό συνιστούν δύο αντικρουόμενους στόχους που θα πρέπει να αξιολογηθούν προτού αποφασιστεί η κατάλληλη πορεία πλεύσης.
Σήμερα υφίστανται όλοι οι παράγοντες που συνηγορούν σε συνέχιση της ανοδικής πίεσης των τιμών. Δεν θα αργήσει άλλωστε η στιγμή που ο πληθωρισμός θα αποτυπωθεί στους μισθούς και θα προκληθεί ακόμη μεγαλύτερη διόγκωση του φαινομένου. Ακόμη και τα ενεργειακά επενδυτικά πλάνα της Ευρώπης είναι άκρως πληθωριστικά τόσο όσον αφορά στην πράσινη μετάβαση όσο και στις πρωτοβουλίες για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο με τη δημιουργία υποδομών για χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου. Πέραν των πραγματικών δεδομένων στην οικονομία υπάρχουν και οι προσδοκίες που σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνουν τις συνθήκες. Σήμερα, οι επενδυτές τιμολογούν ακριβότερα τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο με αποτέλεσμα τα επιτόκια να βρίσκονται ήδη σε ανοδική τροχιά και οι κάτοχοι ομολόγων να καταγράφουν αξιοσημείωτες ζημιές.
Τα κράτη μέλη μέσα από πράξεις δημοσιονομικής πολιτικής καλούνται να απαλύνουν τις πληγές και να προσφέρουν σανίδα σωτηρίας σε όσους πλήττονται από το κύμα ακρίβειας. Τα μέτρα θα πρέπει να είναι στοχευμένα και όχι οριζόντια καθώς οι συνθήκες στην αγορά παραμένουν ευνοϊκές για συνέχιση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω του πολύ χαμηλού κόστους δανεισμού. Με άλλα λόγια, δεν πρέπει να προκαλέσουμε αυτό που απευχόμαστε να συμβεί που δεν είναι άλλο από την πυροδότηση του πληθωρισμού με τέτοια δομικά στοιχεία που τα χαμηλά επιτόκια να αποτελέσουν μια μακρινή ανάμνηση, υπονομεύοντας κάθε προοπτική οικονομικής προόδου.
Τα επίπεδα χρέους, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, βρίσκονται σε τέτοιο σημείο που τα περιθώρια για δημοσιονομικές αστοχίες είναι ελάχιστα. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να δημιουργηθούν συνθήκες που θα προκαλέσουν τη δυσπιστία των αγορών έναντι των προοπτικών εξυπηρέτησης αυτού του χρέους. Αποτελεί, συνεπώς, ευθύνη της κυβέρνησης να θέσει το χρέος σε πορεία αποκλιμάκωσης με αξιόπιστα σχέδια, ενώ την ίδια στιγμή μέσω μιας ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής θα πρέπει να επιχειρηθεί η αναγκαία ισορροπία στα μακροοικονομικά μεγέθη. Βασική προϋπόθεση όλων αυτών είναι η αποφυγή κάθε είδους σπατάλης και η προσήλωση των επενδύσεων στη μέγιστη αποτελεσματικότητα. Η προεκλογική περίοδος που διανύουμε αυτήν την εποχή δεν είναι βοηθητική.
