Κύριο Άρθρο
Η Επιτροπή της Βασιλείας συστάθηκε το 1974 και είναι επιφορτισμένη με την τραπεζική εποπτεία έχοντας πετύχει να θεσμοθετηθεί μέσα στα χρόνια, καταφέρνοντας να αντιπροσωπεύει 45 κεντρικές τράπεζες από 10 που ήταν όταν ξεκίνησε. Η Επιτροπή έμεινε γνωστή για τα πρότυπα σε σχέση με την επάρκεια τραπεζικών κεφαλαίων, η γνωστή σε όλους Βασιλεία Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Πρόσφατα, η Επιτροπή δημοσίευσε αναθεωρημένες αρχές εποπτείας τις οποίες συνέταξε για πρώτη φορά το 1997 και αναθεώρησε για τελευταία φορά το 2012. Το συγκεκριμένο κείμενο θεωρείται σημαντικό, αφού θέτει το πρότυπο λειτουργίας τόσο για τους επόπτες όσο και για τις εποπτευόμενες οντότητες.
Αυτή η αναθεώρηση είναι το αποτέλεσμα συζητήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο και ενσωματώνει τις πιο πρόσφατες εμπειρίες από τις κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Η καταγραφή αναδεικνύει τη συμφωνία των οργανισμών που συμμετέχουν γύρω από τρία σημεία αναφορικά με (α) τη λειτουργική ανθεκτικότητα, (β) την επιχειρηματική βιωσιμότητα και (γ) τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική κρίση. Με στόχο την πλήρη υιοθέτηση των συγκλίσεων, η ΕΚΤ προχώρησε στην απόφαση να θέσει αυτά τα τρία ζητήματα στο επίκεντρο των εποπτικών της προτεραιοτήτων για την επόμενη τριετία.
Η τελευταία δεκαετία ανέδειξε τη λειτουργική ανθεκτικότητα ως ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα. Στο πρόσφατο παρελθόν βιώσαμε πανδημίες, κυβερνοεπιθέσεις, τεχνολογικές αναταράξεις και φυσικές καταστροφές. Οι τράπεζες ως βασικός πυλώνας διασφάλισης της χρηματοοικονομικής σταθερότητας καλούνται να επενδύσουν και να προσαρμόσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Ως εκ τούτου ο λειτουργικός κίνδυνος, από περιφερειακή εστία κινδύνων, καθίσταται σημαντική παράμετρος και τοποθετείτε στο κέντρο της προσοχής. Για την καλύτερη επιμέτρηση αυτού απαιτείται να ρυθμιστούν θέματα που έχουν να κάνουν με το πλαίσιο διακυβέρνησης, τα σχέδια επιχειρηματικής συνέχειας και τη διαχείριση των προμηθευτών που συνδέουν ουσιώδεις υπηρεσίες των τραπεζών.
Η αδυναμία κατάρτισης από μια τράπεζα ενός καλά τεκμηριωμένου επιχειρηματικού πλάνου αποτελεί λόγο εποπτικής επιβάρυνσης. Η εποπτεία αξιολογεί την ικανότητα των τραπεζών να εφαρμόζουν ένα επιχειρησιακό σχέδιο που λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις τού σήμερα και όσα διαφαίνονται στον ορίζοντα. Η συμβατότητα του επιχειρηματικού μοντέλου με τις νέες τεχνολογικές, κοινωνικές και οικονομικές τάσεις αποτελεί σημαντική παράμετρο και θα αξιολογείται προσεκτικά σε κάθε εποπτική διαδικασία. Για τη συμμόρφωσή τους με τα νέα δεδομένα, οι τράπεζες καλούνται να εφαρμόσουν αποτελεσματικά συστήματα εσωτερικού ελέγχου για την επιμέτρηση της ανθεκτικότητας των επιχειρηματικών τους μοντέλων κάτω από οποιοδήποτε σενάριο. Η υιοθέτηση αυστηρών προτύπων ελέγχου διασφαλίζει πως μια τράπεζα θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί σε ακραίες καταστάσεις.
Σημαντική προσθήκη αυτής της αναθεώρησης αποτελεί η ένταξη των κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική κρίση. Τα προηγούμενα χρόνια ο πλανήτης βίωσε ακραίες κλιματικές καταστάσεις οι οποίες εκδηλώθηκαν μέσα από ξηρασίες, πλημμύρες και πυρκαγιές που στοίχισαν και συνεχίζουν να στοιχίζουν στα οικοσυστήματα που έχουν επηρεαστεί. Σε κάποιες περιπτώσεις οι συνθήκες που άφησαν πίσω τους φυσικές καταστροφές αποτέλεσαν αιτία μετανάστευσης ακόμη και λόγο για ένοπλες συγκρούσεις.
Η αναθεώρηση των εποπτικών προτεραιοτήτων από τη Επιτροπή της Βασιλείας αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα για ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος μιας και το προετοιμάζει για τις προκλήσεις τού σήμερα και τους κινδύνους του αύριο. Το συγκεκριμένο βήμα –μαζί με άλλα που δρομολογούνται– επιδιώκουν να εξαλείψουν το πέπλο αβεβαιότητας που σκεπάζει τον πλανήτη και για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια βαραίνει με αποφασιστικό τρόπο αρνητικά τις εξελίξεις.
