Κύριο Άρθρο
Ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες η συζήτηση για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που θα πρέπει να εφαρμόζουν οι χώρες μέλη της Ευρωζώνης. Tο ορόσημο της 9ης Νοεμβρίου είναι σημαντικό καθώς αποτελεί την εκκίνηση μιας διαδικασίας που αναμενόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στόχος αυτής της διαδικασίας είναι να προταθεί ένα νέο πακέτο κανόνων που θα τεθεί ενώπιον των χώρων που χρησιμοποιούν το ευρώ για να εγκρίνουν. Αυτό το νέο πακέτο κανόνων θα αντικαταστήσει ουσιαστικά την Συνθήκη του Μάαστριχτ η οποία αποτέλεσε για χρόνια τον «χρυσό κανόνα» αποδοχής χωρών στο ευρώ μετατρέποντας την Ευρωζώνη σε ένα κλαμπ οικονομικά ισχυρών χωρών. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ο «χρυσός κανόνας» αποτέλεσε από την έναρξη της Ευρωζώνης περισσότερο πολιτικό εργαλείο παρά ένα αμιγώς οικονομικό κριτήριο. Για χρόνια, η Συνθήκη του Μάαστριχτ εφαρμοζόταν κατά το δοκούν σε μια προσπάθεια να καταστεί εφικτή η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και να προχωρήσει η διεύρυνση.
Άλλο ένα θέμα τριβής, γύρω από τη συμφωνία, όλα αυτά τα χρόνια, ήταν το γεγονός ότι χρόνο με τον χρόνο η συμφωνία γινόταν όλο και πιο πολύπλοκη στην εφαρμογή της. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι μια συμφωνία που το 1997 αποτελούσε ένα κείμενο 12 σελίδων έχει μετατραπεί σε ένα εγχειρίδιο με πάνω από 108 σελίδες. ‘Όλα όμως άλλαξαν όταν την Ευρώπη «επισκέφθηκε» η πανδημία της covid-19 στις αρχές του 2020 και αναγκαστικά επιβλήθηκαν σκληρά lockdowns σε μια προσπάθεια συγκράτησης της εξάπλωσης. Τότε ήταν που αποφασίστηκε το «πάγωμα» της Συνθήκης έτσι ώστε να επιτραπεί στα κράτη μέλη να αυξήσουν τις δαπάνες και να συνάψουν νέα δάνεια σε μια περίοδο που τα έσοδα ήταν μηδαμινά και οι ανάγκες τεράστιες. Η απόφαση τότε ήταν να επιδιωχθεί η μεταρρύθμιση των κανόνων σε μεταγενέστερο χρόνο που προσιδιαζόταν προς το τέλος του 2022. Ο χρόνος έφτασε και η σημερινή μέρα σηματοδοτεί την έναρξη ενός γόνιμου διαλόγου με στόχο να επανέλθει το δημοσιονομικό πλαίσιο με την απαραίτητη ευελιξία χωρίς όμως να επιτρέπεται η δημιουργία κρίσεων.
Η νέα προσπάθεια θα πρέπει να λάβει υπόψη και την κριτική που είχε διατυπωθεί κατά καιρούς στο παρελθόν. Η κριτική εστιάστηκε κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι η ύπαρξη της Συνθήκης αν και χώρισε για χρόνια τις χώρες του ευρώ σε δυο στρατόπεδα, εκείνων που ήθελαν αυστηρότητα και εκείνων που επιζητούσαν χαλαρώσεις, ο τρόπος με τον οποίο στο τέλος εφαρμόστηκε ούτε ανάπτυξη προκάλεσε ούτε νοικοκύρεμα στα δημόσια οικονομικά των χωρών. Ο επίτροπος Τζεντιλόνι και η ομάδα του στις προτάσεις που θα παρουσιάσουν το επόμενο διάστημα θα πρέπει να απαντήσουν στην κριτική που για χρόνια γινόταν και να παρουσιάσουν μια δέσμη μέτρων που θα συγκεντρώνει καλές πιθανότητες να πετύχει πολιτική συμφωνία.
Ο νέος δημοσιονομικός κανόνας θα πρέπει επίσης να «ικανοποιήσει» τις αγορές αποφεύγοντας αναταράξεις στην απόδοση των ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με προηγούμενες δηλώσεις του Πάολο Τζεντιλόνι, την νέα συμφωνία θα διαπνέουν οι αρχές της απλότητας, της εθνικής ιδιοκτησίας και της εύκολης εφαρμογής. Η διαδικασία αυτή τυγχάνει να ξεκινά σε περίοδο έντονης οικονομικής αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Η Κομισιόν, αφού λάβει υπόψη την συγκυρία, θα πρέπει να προωθήσει τέτοιες προτάσεις που δεν θα επιτρέψουν να δημιουργηθεί αβεβαιότητα και θα αφαιρούν κάθε υπόνοια ασάφειας.
