Κύριο Άρθρο
Η αβεβαιότητα αποτελεί την μοναδική σταθερά που μπορεί κάποιος να επικαλεστεί σήμερα. Την αντίληψη αυτή επιβεβαιώνει το γεγονός ότι για πρώτη φορά στην ιστορία έχουν επισυμβεί τρεις διεθνείς κρίσεις σε διάρκεια μερικών ετών. Η αρχή έγινε με την χρηματοοικονομική κρίση του 2008 για να ακολουθήσει η υγειονομική κρίση του 2019 και να συμπληρωθεί το παζλ με την γεωπολιτική κρίση του 2022 ως αποτέλεσμα της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Οι τελευταίες δυο πολύ κοντινές κρίσεις είχαν ως αποτέλεσμα να συσσωρεύσουν σημαντικά προβλήματα στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες και να προκαλέσουν εκτίναξη των τιμών ενέργειας σε πρωτόγνωρα επίπεδα συνθέτοντάς έτσι το σκηνικό της αβεβαιότητας στο οικονομικό πεδίο.
Στην παρούσα συγκυρία το μεγάλο ζητούμενο είναι να γίνει μια προσεκτική ανάγνωση της κατάστασης και να ληφθούν μέτρα κατάλληλα για αντιμετώπιση των προκλήσεων. Πυξίδα αυτής της προσπάθειας θα πρέπει να είναι η αντίληψη ότι δεν υπάρχουν σταθερές αλλά όλα μπορούν να τεθούν κάτω από το μικροσκόπιο της αμφισβήτησης. Οι επιχειρήσεις, για παράδειγμα, θα πρέπει να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους με τρόπο που θα τους επιτρέπεται μέγιστη ευελιξία καθώς τα δεδομένα, όπως θα διαμορφωθούν στο τέλος, θα ανταμείψουν εκείνους που σε κάθε στάδιο του οικονομικού κύκλου θα είναι έτοιμοι να αξιοποιήσουν την συγκυρία.
Στο μακροοικονομικό επίπεδο ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών παραμένει κομβικός και θα συνεχίσει να ενισχύεται, αφού για ακόμα μια φορά θα κληθούν να καλύψουν τις ανεπάρκειες και την διστακτικότητα του πολιτικού συστήματος να λάβει αποφάσεις. Η ακρίβεια προκαλεί προβλήματα που σύντομα θα απαιτήσουν λύσεις. Για την Ευρώπη η παρατεταμένη άνοδος των τιμών είναι μια βόμβα στα θεμέλια της ευρωζώνης, αφού ο πληθωρισμός είναι μια έννοια ασύμβατη με την αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η ακρίβεια πλήττει την κατανάλωση η οποία για δεκαετίες υπήρξε η κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη και ευημερία των ευρωπαίων πολιτών. Η ΕΚΤ θα αξιοποιήσει όσο χρόνο της επιτραπεί για να διαπιστώσει αν ο πληθωρισμός έχει εκείνα τα χαρακτηριστικά, που θα μπορεί να αντιμετωπιστεί με παραδοσιακά εργαλεία. Μόνο τότε αναμένεται να ξεκινήσει ο κύκλος των αυξήσεων στα επιτόκια.
Η διατήρηση της ανάπτυξης το 2022 αποτελεί τον ελάχιστο στόχο σε μια χρονιά που να θυμίσουμε ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς λόγω της προσδοκίας πως ο δρόμος μετά την πανδημία ήταν ανοικτός για την κατάκτηση νέων κορυφών. Η ακρίβεια που πιέζει προς την κατεύθυνση της αύξησης των επιτοκίων θα επιβαρύνει κατά κύριο λόγο τις χώρες με ψηλά επίπεδα δανεισμού και ελλειμματικούς προϋπολογισμούς. Η αναπόφευκτη συρρίκνωση της ανταγωνιστικότητας αυτών των χωρών θα οδηγήσει σε πτώση τα εταιρικά κέρδη προκαλώντας πίεση στα επίπεδα απασχόλησης και προκαλώντας αρνητικές συνέπειες στα δημόσια οικονομικά.
Σε περιόδους αβεβαιότητας η ευρωστία των τραπεζών αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στον βαθμό που μπορούν να απορροφήσουν κραδασμούς και να στηρίξουν την επιχειρηματικότητα. Στην Κύπρο οι τράπεζες μετά από μια δύσκολη από κάθε άποψη δεκαετία κατάφεραν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα του ισολογισμού τους. Αυτό που δεν κατάφεραν μέσα από τις συνενώσεις να πετύχουν είναι εξορθολογισμό στην δομή κόστους με αποτέλεσμα τα νέα μεγαλύτερα σχήματα που έχουν δημιουργηθεί να αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά στην κερδοφορία τους. Το επόμενο διάστημα αναμένεται πως θα αναδειχθούν συζητήσεις για συγχωνεύσεις και εξαγορές τραπεζών οι οποίες στην περίπτωση που θα επικρατήσει το σενάριο της ύφεσης, θα μετατραπούν από απλές συζητήσεις σε μονόδρομο.
