Κύριο Άρθρο
Η ευρωπαϊκή οικονομία παραμένει ο μεγάλος χαμένος των προσφάτων γεωπολιτικών εξελίξεων. Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία, η βιομηχανική παραγωγή παραμένει για 18 διαδοχικούς μήνες καθηλωμένη. Αν επιβεβαιωθούν τα στοιχεία Δεκεμβρίου και καταγραφεί η υποχώρηση, η ευρωπαϊκή οικονομία θα θεωρηθεί πως βρίσκεται σε κατάσταση τεχνικής ύφεσης. Το τρίτο τρίμηνο υπήρξε πτωτικό κατά 0,1%. Αν και το τέταρτο τρίμηνο αποδειχθεί πτωτικό τότε η οικονομία θα βρίσκεται σε ύφεση. Με βάση τους ορισμούς, η ύφεση καταγράφεται αν δύο συνεχόμενα τρίμηνα είναι πτωτικά. Η Ευρώπη σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα βιώσει αυτό τον χειμώνα ήπια ύφεση αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί κάτι περισσότερο.
Η εξαγωγική δυνατότητα των ευρωπαϊκών εργοστασίων παρουσιάζει σημαντική υποχώρηση. Η ζήτηση για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα παραμένει καθηλωμένη ενώ παράλληλα η ανταγωνιστικότητα των τιμών θέτει σημαντικά εμπόδια στην ομαλή συνέχιση του εμπορίου. Η κατάσταση χρήζει επανασχεδιασμού και ήδη κάποιες εναλλακτικές βρίσκονται υπό διερεύνηση. Η αδυναμία της ευρωπαϊκής οικονομίας να αυξήσει την βιομηχανική παραγωγή θέτει σημαντικά ζητήματα για την συνέχιση της ηγεμονίας του ευρώ το οποίο κλείνει φέτος 25 χρόνια ζωής. Εικοσιπέντε χρόνια γεμάτα προκλήσεις οι οποίες όμως αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία καταγράφοντας σημαντικά ορόσημα.
Την δεκαετία του 80’ οι ηγέτες της Ευρώπης προχωρούσαν σε αποφασιστικά βήματα για συνένωση των οικονομιών τους ως βασική προϋπόθεση για αντιμετώπιση των προκλήσεων της νέας εποχής, μετά το τέλος του β’ παγκοσμίου πολέμου. Εικοσιπέντε χρόνια μετά και συγκεκριμένα την 1η Ιανουαρίου του 1999 το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα γινόταν πραγματικότητα. Η πορεία που ξεκίνησε γεμάτη αισιοδοξία αποτέλεσε μια περίοδο γεμάτη προκλήσεις και αναζητήσεις για λύσεις που κάθε φορά έπρεπε να εφευρεθούν. Η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και η συνεπακόλουθη κρίση χρέους υπήρξαν οι σημαντικότερες περίοδοι του ενιαίου νομίσματος. Τότε ήταν που χρειάστηκε να δημιουργηθούν νέοι θεσμοί για να συνεχιστεί η προσπάθεια καθώς η εναλλακτική οδηγούσε σε διάλυση.
Ευτυχώς αποφασίστηκε η συνέχιση και έτσι δημιουργήθηκε η κοινή τραπεζική εποπτεία και οι μηχανισμοί διάσωσης εθνικών κυβερνήσεων. Η εμπειρία δεν υπήρξε θετική όμως ήταν χρήσιμη για να εδραιωθεί η θέληση όλων των εμπλεκόμενων για συνέχιση του κοινού ευρωπαϊκού οράματος. Έκτοτε το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας και διευκολύνει την ζωή εκατομμυρίων πολιτών. Παράλληλα αποτελεί ένα διεθνές νόμισμα με κύρος και αξιοπιστία για τους εμπορικούς και επενδυτικούς εταίρους της Ένωσης.
Αν και πολλά έχουν επιτευχθεί, οι προκλήσεις παραμένουν σημαντικές. Η κλιματική κρίση αποτελεί ίσως τον σημαντικότερο κίνδυνο που απειλεί την ευημερία των ευρωπαίων πολιτών. Δυστυχώς οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι φιλόδοξοι και δεν συνάδουν με τα διαθέσιμα προς επένδυση κονδύλια. Αποτυχία εξεύρεσης των απαιτούμενων πόρων θα αποστερήσει από την Ευρώπη την ευκαιρία να μετατραπεί σε μια βιώσιμη και πράσινη οικονομία.
Στην κρίσιμη αυτή περίοδο η απουσία οραματικής ηγεσίας συνιστά ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο. Η Ευρώπη δεν θα μπορούσε να προχωρήσει αν δεν είχε τις κρίσιμες στιγμές οραματιστές ηγέτες που είχαν την τόλμη να ξεπερνούν τα εμπόδια. Η ενότητα των ευρωπαίων ηγετών στις κρίσιμες στιγμές υπήρξε απαράμιλλη. Δυστυχώς σήμερα δεν διαβλέπουμε εκείνες τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των ηγετών που θα επέτρεπε την κατάκτηση νέων κορυφών. Το 2024 θα αποτελέσει την χρονιά που θα αποκαλύψει κατά πόσο οι ηγέτες θα ανταποκριθούν στην κρισιμότητα των στιγμών.
