Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ξανά λίγα πράγματα για τα Λογοτεχνικά Βραβεία, ένας θεσμός που σίγουρα είναι σημαντικός για τα λογοτεχνικά πράγματα της χώρας και με πολύ ενδιαφέρον για το πώς καλλιεργείται η φιλαναγνωσία, καθώς και πώς ενισχύεται η συγγραφή και η εκδοτική στον τόπο μας.
Ανακοινώθηκε και ο κατάλογος με τα υποψήφια έργα για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για εκδόσεις 2023 και ο αριθμός τους, μαζί με την εικονογράφηση, φτάνει τα 260. Εκ των οποίων τα 82 είναι ποίηση, τα 32 μυθιστορήματα, τα 21 νουβέλα/διήγημα, 5 μελέτες για τη λογοτεχνία, 15 νέων λογοτεχνών, 60 αφορούν στην κατηγορία Λογοτεχνία για μικρά παιδιά, 13 στην κατηγορία Λογοτεχνία για μεγάλα παιδιά και εφήβους και 32 στην εικονογράφηση.
Βαρύ το έργο των επιτροπών που έχουν διοριστεί πριν από λίγες ημέρες, αφού η μεν πρώτη θα πρέπει να διαβάσει 155 λογοτεχνικά έργα (ποίηση, μυθιστόρημα, νουβέλα/διήγηση, μελέτες και έργα νέων λογοτεχνών), η δεύτερη 73 λογοτεχνικά έργα για μικρά, μεγάλα παιδιά και εφήβους και η τρίτη θα πρέπει να κρίνει 32 έργα για την εικονογράφησή τους.
Απ’ ό,τι μαθαίνουμε ούτε και φέτος ενεργοποιήθηκε η ομάδα που θα έκανε μία πρώτη επιλογή και ξαναπήγαμε στον διορισμό δεκαεννέα προσώπων, πέντε για τη λογοτεχνία ενηλίκων, πέντε για την παιδική και εφηβική και τέσσερα για την εικονογράφηση –αν και στον κανονισμό αναφέρεται πως διορίζονται πέντε μέλη (ΣΤ΄ Ι [2] του Κανονισμού). Τα μέλη αυτά διορίστηκαν πριν από μία εβδομάδα, αντί για τις 30 Μαρτίου, όπως αναφερόταν στην προκήρυξη ενδιαφέροντος και θα πρέπει να έχουν αποφασίσει μέχρι τον Σεπτέμβριο… είναι άραγε αρκετός ο χρόνος;
Τα 150 λογοτεχνικά έργα και οι μόλις πέντε μελέτες είναι πάρα πολλά, και θεωρώ αδύνατον τα πέντε μέλη της επιτροπής να τα διαβάσουν όλα, με την προσοχή που τους αναλογεί. Σίγουρα, το ξεσκαρτάρισμα θα γίνει με συνοπτικές διαδικασίες από τα μέλη τα ίδια με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Είναι δίκαιο; Γιατί αναπόφευκτα θα συμβεί να μη λάβουν όλα τα προς κρίση βιβλία την απαραίτητη προσοχή. Επίσης, δεν ξέρω αν είναι χρήσιμο να αυτοπροτείνεται ο συγγραφέας για βράβευση, μου φαίνεται παράλογο, αν και το κατανοώ, άνθρωποι είμαστε με πόθους, όπως παράλογο μου φαίνεται να μπαίνουν περισσότερα του ενός βιβλία από τον ίδιο συγγραφέα, τόσο στην ίδια κατηγορία όσο και σε διαφορετικές, αλλά και η ευκολία της αυτοέκδοσης…
Επίσης, είμαστε σίγουροι ότι για την κατηγορία Μελέτη (μονογραφία)/Δοκίμιο για τη Λογοτεχνία πληρούνται οι προϋποθέσεις του Κανονισμού, Α΄, 4, που λέει ότι πρέπει οι μελέτες που θα υποβληθούν να αφορούν στη λογοτεχνία της Κύπρου; Μία άλλη σκέψη που έκανα ήταν πως θα ήταν χρήσιμο να γνωστοποιείτο και ποια είναι η ιδιότητα των προσώπων που απαρτίζουν τις επιστολές, με ένα μικρό βιογραφικό τους.
Κλείνοντας, προβλέπω πως για ακόμη μία χρονιά θα έχουμε τα καθεπερσυνά ζητήματα σχετικά με τα Βραβεία Λογοτεχνίας και για κανένα μήνα θα απασχολήσει το βιβλίο τη δημόσια συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης… και στα καφέ όπου συχνάζουν λογοτέχνες/ιδες…
Μα και ο τομέας του βιβλίου είναι και αυτός σχεδόν στον αναπνευστήρα. Δυστυχώς εθνική πολιτική για το βιβλίο δεν έχουμε, και αυτό φαίνεται και από το πώς διαχειρίζεται η Πολιτεία τον θεσμό των Κρατικών Βιβλίων Λογοτεχνίας. Καμία προσπάθεια αλλαγής των κανονισμών, κανένας προβληματισμός για το πώς εκδίδουμε, τι και πώς βραβεύουμε. Ως παρακάτω. Είναι σίγουρο ότι το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού, του υφυπουργείο Πολιτισμού, με την υποστελέχωσή του δεν μπορεί να κάνε και πολλά. Τα δε χρήματα είναι και αυτά λίγα, Κυπριακή Βιβλιοθήκη στην ουσία δεν υπάρχει, ώστε από εκεί να έφευγαν κάποιες ιδέες, άρα, ας μην παραπονιούνται οι συγγραφείς και οι Ενώσεις Λογοτεχνών…
