Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η Κύπρος δεν είναι προορισμός μόνο του ήλιου και της θάλασσας, δεν πρέπει να είναι μόνο ο τουρίστας του English Breakfast και των υψηλών βαλαντίων. Η Κύπρος πρέπει να είναι ένας ελκυστικός παραθεριστικός πόλος πολλών ταχυτήτων. Πρέπει να βάλουμε επιτέλους στο μυαλό μας πως έχουμε τις προδιαγραφές να κάνουμε πολλά περισσότερα, από το να έχουμε κλειστά τοπικά μουσεία, σπασμένες πλαστικές καρέκλες, και κάθε είδους μικρο-φεστιβάλ, και μνημεία μας να είναι η πατάτα της Ξυλοφάγου και να τα λέμε και να γελάμε, σαν να μη συμβαίνει τίποτε.
Το τουριστικό προϊόν της χώρας χρειάζεται να αναβαθμιστεί περαιτέρω, να διαφημιστεί καλύτερα και η χώρα να αποτελέσει και πολιτιστικό προορισμό. ∆εν ξέρω αν έχει γίνει ποτέ κάποια έρευνα που αφορά τα μέρη που επισκέπτονται οι τουρίστες, αν γνωρίζουν ότι στη χώρα διοργανώνονται πολιτιστικά φεστιβάλ (μουσικά, θεατρικά), αν γνωρίζουν ότι υπάρχουν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, ότι υπάρχουν ενδιαφέροντες αρχαιολογικοί χώροι και άλλες συναφείς ερωτήσεις.
Τέτοιες ερωτήσεις θα βοηθούσαν και το υφυπουργείο Τουρισμού, και το νεοσύστατο υφυπουργείο Πολιτισμού να δουν πιο ολοκληρωμένα αν ο πολιτισμός μπορεί να καταστεί ένας άλλος δρόμος, για την αναβάθμιση του brand name της χώρας ως πόλου έλξης ενός διαφορετικού κοινού, ενός κοινού που θέλει να επισκεφθεί το Τρόοδος για να δει τις εκκλησίες του, που θέλει να πάει στην Πάφο για να δει τα μωσαϊκά και τους Τάφους των Βασιλέων, που θα θέλει να παρακολουθήσει παραστάσεις αρχαίου δράματος. Ενός νεανικού κοινού, που μεταξύ άλλων, θα θελήσει να διασκεδάσει στα μουσικά φεστιβάλ που διοργανώνονται το καλοκαίρι. Να οργανωθούν αρχαιολογικές επισκέψεις, να καθιερωθεί ενιαίο εισιτήριο για μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Μία καλή κίνηση είναι η δωρεάν είσοδος στα κυβερνητικά μουσεία, ας πάμε παρακάτω.
Μνημεία, Μουσεία, Αρχαιολογικοί χώροι, ας συνδυαστούν με την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά και ας προσπαθήσουν συντονισμένα τα δύο υφυπουργεία, καθώς και άλλοι φορείς, να πλασάρουν την Κύπρο στα διεθνή φόρα και ως οινο-γαστρονομικό προορισμό.
Αν καταλάβουν φορείς, υπουργεία, δημόσιες άλλες υπηρεσίες, τοπικές αρχές και φυσικά η κοινωνία ολόκληρη πως τα χωριά μας, ο φυσικός μας πλούτος, τα μνημεία μας είναι κεφάλαιο προς σωστή αξιοποίηση θα αντιληφθούν πόσο σημαντικό είναι να πιστέψουμε σε ό,τι πλουσιοπάροχα μάς έχει δοθεί.
Οι δυνατότητες της κυπριακής υπαίθρου είναι πολύ μεγάλες, αρκεί να αποφασίσουν οι αρμόδιοι πως το «ξένο δεν είναι πιο γλυκό», πως ο τραχανάς και το χαλλούμι μπορούν να γίνουν πολιτιστικό όπλο, όπως και οι δίριχτες στέγες των εκκλησιών του Τροόδους, τα σοκάκια και τα αρχοντικά των χωριών μας. Τα μνημεία στις πόλεις μας, όπως και τα αναβαθμισμένα μουσεία σε αυτές. Θα πρέπει οι τοπικές αρχές και το Τμήμα Αρχαιοτήτων και άλλα Τμήματα να γνωρίζουν πώς τα μουσεία και οι λοιποί αρχαιολογικοί χώροι που υπάρχουν εντός των κοινοτικών τους ορίων θα πρέπει να είναι προσβάσιμα και ανοικτά, οι δημόσιοι χώροι τους, τα μονοπάτια της φύσης, οι αναπαλαιωμένοι μύλοι, επαύλεις και άλλα παρόμοια να παραμένουν σε καλή κατάσταση. Ακόμα θυμάμαι σχετική συνάντηση με την Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης Λευκωσίας και όσα ειπώθηκαν τότε. Νομίζω ότι σχεδόν τίποτε δεν έγινε. Αρκούμαστε στα λίγα, για λίγο και για τα άλλα έχει ο Θεός.
Πολλά μπορούν να γίνουν αρκεί να υπάρξει θέληση, όραμα και σε δεύτερο στάδιο προγραμματισμός και χρηματοδότηση, χρηματοδότηση που θα περιλαμβάνει δράσεις, ανακαινίσεις, αποκαταστάσεις, αναστηλώσεις.
∆ιότι δεν γίνεται το από το 1906, οπότε και ο τότε συνάδελφος έγραφε: «Καθόσον έχομεν την πεποίιησιν ότι τα ωραία και μαγικά τόπια της Κύπρου, αι αρχαιολογικαί και αι ιστορικαί αυτής παραδόσεις θα κινήσωσι το ενδιαφέρον και την περιέργειαν των περιηγητών και του αρχαιολογικού και ιστορικού κόσμου» ακόμα εμείς να μην τα έχουμε περί πολλού και να μην τα αναδεικνύουμε. Και η Κύπρος, ολόκληρη, είναι γεμάτη με όμορφους τόπους, δεν υπολείπεται σε τίποτε από άλλα μέρη, εκτός από όραμα, σε μνημεία, σε ιστορία. Ας τα αξιοποιήσουμε, αν μη τι άλλο, ας το κάνουμε για να τιμήσουμε το έργο και την προσπάθεια ανθρώπων, που από το 1906, αν όχι και από παλαιότερα, μη φειδώμενοι κόπων, έκαναν το καθήκον τους, από αγάπη για τον τόπο αυτό και την ιστορία του.
Αφιερωμένο στον Αθανάσιο Παπαγεωργίου, τον μεγάλο Κύπριο βυζαντινολόγο, ο οποίος με το έργο του ως από διάφορες θέσεις (αρχαιολόγος, έφορος και διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων) συνέβαλε τα μέγιστα για την έρευνα και διάσωση βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων και έργων τέχνης της Κύπρου.