Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο πολιτισμός έχω γράψει πολλές φορές σε αυτή εδώ τη στήλη πως δεν είναι μόνο η υψηλή τέχνη, δεν είναι τα βαθυστόχαστα λόγια, δεν είναι τα μεγαλοπρεπή κτήρια και τα μονίμως σκεπτόμενα πρόσωπα. Είναι και άλλα πολλά, και κυρίως είναι και αυτά που ακουμπούν τον μέσο πολίτη, όπως ένα ζωγραφικό έργο ή μία φωτογραφία, ένα θεατρικό ή μία μουσική που δεν έχει ανάγκη από βαρύγδουπες επεξηγήσεις, ευφάνταστες περιγραφές, αφαιρετικά κείμενα. Ακόμα και αυτός που δεν έχει σχετικές σπουδές, ακόμα και το κοινό αυτό που απλώς βρίσκει μία εσωτερική ησυχία στις τέχνες έχει δικαίωμα να μπορεί να συμμετέχει στην τέχνη. Φυσικά, δεν υπονοώ πως ο καλλιτέχνης θα πρέπει να περιορίζεται δημιουργικά σε ένα επίπεδο ή να πρέπει οπωσδήποτε να ικανοποιεί τους πάντες. Όχι σε καμία περίπτωση, αυτό που θέλω να πω είναι ότι η ερμητική τέχνη θα πρέπει και αυτή να μπορεί να επεξηγείται, θα ήταν χρήσιμο ο ερμητικός καλλιτέχνης να θέλει να μοιράσει την απόσταση με το κοινό που θέλει να πλησιάσει την τέχνη του. Σπουδαίοι καλλιτέχνες και δημιουργοί το έχουν καταφέρει. Σίγουρα δεν είναι όλα για όλους, οπωσδήποτε θα υπάρχουν και πράγματα που είναι για κάποιους μυημένους, αλλά αυτά είναι ένα μέρος μόνο…
Αυτά σκέφτηκα όταν ξαναείδα τα της συμμετοχής μας στην Μπιενάλε της Βενετίας. Μία συμμετοχή που μοιάζει να είναι μόνο για όσους και όσες κατέχουν την ερμητική τέχνη των εικαστικών και αυτούς τους λίγους θέλουν μάλλον να ικανοποιήσουν και στο Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού και γι’ αυτό δεν κάνουν καμία προσπάθεια για να πουν κάτι περισσότερο κατανοητό στην υπόλοιπη πλέμπα.
Γιατί το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού δεν μπήκε καν στον κόπο να παραθέσει μία συνέντευξη Τύπου με τη ομάδα από κοντά, ώστε να μας εξηγήσει τι θα κάνει η Κύπρος στη Βενετία, ποια είναι η πρότασή μας, ποιος ο στόχος της και τα λοιπά. Αλλά θα μου πείτε και ίσως να έχετε δίκιο, όσο δεν υπάρχει σκάνδαλο, σιγά να μην ασχοληθεί κάποιος, ας είναι γραμμένο το κείμενο και σε σφηνοειδή γραφή. Διότι, όσοι και όσες παρακολουθείτε τα πολιτιστικά πράγματα θα θυμάστε ότι όταν δεν πήγαμε στην Μπιενάλε, επί υπουργίας Πρόδρομου Προδρόμου πάρα πολλοί είχαν γνώμη. Για το πώς ο υπουργός έτσι, πώς οι ακέφαλες Πολιτιστικές Υπηρεσίες τότε αλλιώς, άλλοι έλεγαν πως φταίει η έλλειψη λειτουργών στα εικαστικά. Δεν πήγαμε, πάντως το 2022 και τότε για μερικούς μήνες θυμήθηκαν όλοι ότι έχουμε και εικαστικά… μετά σιωπή και η σιωπή από πλευράς των εικαστικών ακόμη μεγαλύτερη για το πώς πάμε στη Βενετία, να γίνει μία πρώτη αποτίμηση της συμμετοχής μας, από εκείνα τα κατ’ εμέ ακατανόητα κείμενα. Όλος ο εικαστικός κόσμος είναι χαρούμενος; Ικανοποιημένος; Αν είναι, θεωρώ πως με κάποιον τρόπο θα έπρεπε να το είχε εκφράσει. Εκτός και αν άπαντες περιμένουν τον Νοέμβριο που θα τελειώσει η Μπιενάλε για να εκφραστούν. Σίγουρα δεν εννοώ πως πρέπει οι άνθρωποι της Τέχνης στην Κύπρο να αποφανθούν για το έργο που ακόμα δεν ξέρουμε τι και πώς θα είναι. Αλλά και τίποτε;
Αλλά τώρα σκέφτομαι ότι ζητάω πολλά. Εδώ τίποτε το συγκεκριμένο δεν λέγεται για την απουσία, την εκκωφαντική απουσία κανονικής Κρατικής Πινακοθήκης Σύγχρονης Τέχνης, με τη Ματζέστικ να προσπαθεί να σώσει την παρτίδα με μία ομολογουμένως ενδιαφέρουσα προσπάθεια εξωστρέφειας, αλλά που και πάλι απέχει πάρα πολύ από το να μπορώ να πω ότι ο χώρος εκεί επιτελεί τον ρόλο της. Πάντως, για τη ΣΠΕΛ η στήλη μαθαίνει πως γίνονται κάποιες προκαταρκτικές σκέψεις για να πάψει να είναι χώρος γενικών εκδηλώσεων, που παραχωρείται κατά βούληση. Χρειάζεται βέβαια πάρα πολύ δουλειά από πλευράς του υφυπουργείου και βούληση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και λειτουργούς.
Σίγουρα έχουμε ανάγκη πρώτα από όλα και πριν από Κρατική Πινακοθήκη, διεθνείς συμμετοχές, εκθέσεις και πολυτροπικότητα… να έχουμε εικόνα της σύγχρονης εικαστικής πραγματικότητας στο νησί. Να ξεκινήσουν διάλογοι για το αύριο στην Τέχνη στην Κύπρο, έχοντας βέβαια στερεά γνώση για το χθες της.
