Η συμμετοχική δημοκρατία αποτελεί τον πυρήνα της σύγχρονης δημόσιας διακυβέρνησης, όπου ο πολίτης είναι ο πραγματικός συμμέτοχος στη διαμόρφωση του μέλλοντος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η δημοκρατική συμμετοχή δεν μπορεί να είναι περιστασιακή και στενά εκλογική, αλλά πρέπει να είναι συνεχής και ουσιαστική. Την ίδια στιγμή, η τεχνολογία σήμερα επιτρέπει την αναβαθμισμένη και άμεση συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων ώστε ο λαός και η ηγεσία να βρίσκονται σε διαρκή διάλογο και να κτίζουν μια σταθερή σχέση αμφίδρομης επικοινωνίας και εμπιστοσύνης.
Ένα από τα βασικά συμπεράσματα του μέχρι στιγμής διαλόγου μου με την κοινωνία των πολιτών είναι το έντονο συναίσθημα απόστασης ανάμεσα στους πολιτικούς και την κυβέρνηση από τη μία μεριά και τους πολίτες από την άλλη. Πιο συγκεκριμένα, το συναίσθημα ότι αυτοί που λαμβάνουν αποφάσεις δεν τους ακούν και τους θυμούνται κάθε φορά που διεξάγονται εκλογικές διαδικασίες. Αυτό, ως αποτέλεσμα, προκαλεί την απαξίωση προς την πολιτική και τους πολιτικούς και, κατ’ επέκταση, ανάμεσα σε άλλα, στην αύξηση των ποσοστών αποχής, ειδικότερα στη νέα γενιά. Υπάρχει δηλαδή ένα δημοκρατικό έλλειμμα, αφού ο πολίτης νιώθει ότι δεν συμμετέχει ουσιαστικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μιας και δεν ακούγεται η φωνή του και δεν ζητείται η άποψή του.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω δεδομένα και ως ουσιαστικό μέτρο προώθησης στην πράξη της συμμετοχικής δημοκρατίας, πρόθεσή μας είναι μία από τις πρώτες αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, να αφορά τη δυνατότητα της κυβέρνησης να απευθύνεται στον λαό για σημαντικά θέματα, αφουγκραζόμενη την άποψή του. Πιο συγκεκριμένα, και ως πρώτο βήμα, για θέματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών, η κυβέρνηση θα απευθύνεται στον κυπριακό λαό για να λαμβάνει την άποψή του. Οι πολίτες, αξιοποιώντας την τεχνολογία και σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους δομημένου διαλόγου, θα μπορούν μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα να τοποθετούνται κατά πόσο συμφωνούν ή διαφωνούν επί συγκεκριμένων θεμάτων. Τέτοια θέματα π.χ. μπορούν να αφορούν την πρακτική των τετραμήνων, τον καθορισμό κατώτατου μισθού, θέματα που άπτονται του ΓεΣΥ κ.ο.κ. Παράλληλα, θα μπορούν να υποβάλλουν εισηγήσεις για νομοθετικές και άλλες ρυθμίσεις που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους, στο πρότυπο της διαδικασίας που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ θα δημιουργηθεί μια δυναμική πλατφόρμα για διαβούλευση όσον αφορά όλες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες. Πρόσφατη πανευρωπαϊκή σχετική πρωτοβουλία της Ε.Ε. πραγματοποιήθηκε σε σχέση με το «Μέλλον της Ευρώπης».
Η εν λόγω συμβουλευτική πρακτική δεν θα έχει μεν τον χαρακτήρα και τη δεσμευτικότητα δημοψηφίσματος, αλλά θα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες άμεσα να εκφέρουν άποψη για θέματα που τους απασχολούν, θα προωθεί τη συμμετοχική δημοκρατία, θα φέρει την κοινωνία πιο κοντά στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Την ίδια στιγμή, θα ενισχύσει το «αίσθημα του ανήκειν» και τον θεσμό της ουσιαστικής δημόσιας διαβούλευσης που είναι υποχρέωση της εκτελεστικής εξουσίας και αποτελεί προϋπόθεση σε κάθε σύγχρονη Δημοκρατία. Εξάλλου, στη σύγχρονη διακυβέρνηση, η διαβούλευση με τους πολίτες δεν αποτελεί τυπική υποχρέωση της Πολιτείας για να δημιουργηθεί η εντύπωση της συμμετοχικότητας, αλλά εμπλουτίζει ουσιαστικά το περιεχόμενο των πολιτικών αποφάσεων μέσα από την αξιοποίηση της σοφίας των πολλών.
Η ξεκάθαρη βούληση για άμεση υιοθέτηση ενός τέτοιου πρωτοποριακού μέτρου, αξιοποιώντας τα σύγχρονα εργαλεία που προσφέρει η τεχνολογία, αποσκοπεί στην αντιμετώπιση σε σημαντικό βαθμό του δημοκρατικού ελλείμματος που βιώνουμε σήμερα και την αρνητική προσέγγιση της ευρύτερης κοινωνίας προς τους θεσμούς και την πολιτική. Η συμβουλευτικού χαρακτήρα καταγραφή της άποψης της κοινωνίας για θέματα που αφορούν την καθημερινότητά της θα λειτουργήσει παράλληλα ενισχυτικά προς την εκτελεστική εξουσία που έχει και την τελική ευθύνη της λήψης των όποιων αποφάσεων και θα προάγει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία προς τους πολίτες.
Ο κ. Νίκος Χριστοδουλίδης είναι υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας.
