Του Γιώργου Σκαφιδά
Τέτοια εποχή πέρυσι, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ο Ντόναλντ Τραμπ βρισκόταν στο εδώλιο, αντιμετωπίζοντας σωρεία ποινικών κατηγοριών. Ηταν Απρίλιος του 2024, πριν από ακριβώς 12 μήνες, όταν η υπόθεση χρηματισμού της πρώην πορνοστάρ, Στόρμι Ντάνιελς, ξεκίνησε να εκδικάζεται στο Μανχάταν. Εναν χρόνο μετά, ο Τραμπ βρίσκεται πια στον Λευκό Οίκο… κι αλλάζει τον κόσμο.
Για την ιστορία, υπενθυμίζεται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε το 2023 ο πρώτος στα χρονικά τέως πρόεδρος των ΗΠΑ στον οποίο απαγγέλλονται ποινικού τύπου κατηγορίες· και, εν συνεχεία, το 2024 ο πρώτος στα χρονικά πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ που καταδικάζεται για ποινικό αδίκημα. Τέτοια εποχή πέρυσι, ο Τραμπ αντιμετώπιζε κατηγορίες στο πλαίσιο τεσσάρων υποθέσεων: αναφορικά με τον χρηματισμό της Στόρμι Ντάνιελς (τον οποίο είχε παρουσιάσει ως «νομικά έξοδα»), τα απόρρητα κρατικά έγγραφα που είχαν βρεθεί στην έπαυλή του στη Φλόριντα, τη συνωμοτικού τύπου απόπειρα ανατροπής του εκλογικού αποτελέσματος των προεδρικών του 2020 και την απόπειρα παραποίησης του εκλογικού αποτελέσματος συγκεκριμένα στην Πολιτεία της Τζόρτζια.
Εν έτει 2025 πια, ο ίδιος άνθρωπος αλλάζει πια το σύστημα εκ των έσω, από τον Λευκό Οίκο, ως ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Συνέβαλαν, άραγε, οι νομικές του περιπέτειες στην εκλογή του τον περασμένο Νοέμβριο; Μήπως, αντί να τον αποδυναμώσουν, τον ενίσχυσαν στα μάτια πλήθους υποστηρικτών που συσπειρώθηκαν γύρω του; Το γεγονός μιας προεδρικής εκλογής, όποια κι αν είναι αυτή, προφανώς δεν μπορεί να είναι τόσο απλό ή μονοδιάστατο. Σχετίζεται με την οικονομία, τις διεθνείς εξελίξεις, τα πεπραγμένα των προηγουμένων, τις δωρεές και τις εκστρατείες προπαγάνδας, την ποιότητα των πολιτικών αντιπάλων, τα δεδομένα εντός των συνόρων κ.ά. Πάντως κρίνοντας εκ του αποτελέσματος και μόνο, ο Τραμπ βγήκε από τις δικαστικές του περιπέτειες μάλλον ενισχυμένος.
Θα μπορούσε, άραγε, να γίνει κάτι ανάλογο το προσεχές διάστημα και στη Γαλλία, με τη δικαστικά διωκόμενη Μαρίν Λεπέν να αποκτά τη θέση που είχε στις ΗΠΑ ο Τραμπ;
Η Ευρώπη δεν είναι ΗΠΑ, θα πουν πολλοί. Υπάρχουν, ωστόσο, αναλογίες που δεν γίνεται να περάσουν απαρατήρητες.
Η (κατα)δικαστική απόφαση
Με βάση την καταδικαστική για τη Λεπέν απόφαση που ανακοινώθηκε σήμερα από δικαστήριο του Παρισίου, η 56χρονη πολιτικός δεν θα έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει την προεδρία της Γαλλίας στις εκλογές του 2017. Το δικαστήριο την έκρινε ένοχη για κατάχρηση/ιδιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων και της επέβαλε ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών (δύο με αναστολή και δύο με «βραχιολάκι»), χρηματικό πρόστιμο ύψους 100.000 ευρώ και, ίσως το πιο σημαντικό, ποινή πενταετούς αποκλεισμού από κάθε δημόσια εκλέξιμη θέση στη Γαλλία.
Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν (Εθνικός Συναγερμός, πρώην Εθνικό Μέτωπο) κατηγορείται ότι επί σειρά ετών, από το 2004 έως και το 2016, έπαιρνε χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ενωση (συνολικά περίπου 4 εκατ. ευρώ μέσα στο προαναφερθέν χρονικό διάστημα) με τα οποία όμως δεν πλήρωνε τους συνεργάτες των ευρωβουλευτών της παράταξης ως όφειλε, αλλά άλλους κομματικούς υπαλλήλους. Το δικαστήριο αποδέχθηκε ότι η Λεπέν, η οποία ήταν ευρωβουλευτής από το 2004 έως και το 2017, με το Εθνικό Μέτωπο (FN) που μετονομάστηκε το 2018 και έγινε Εθνικός Συναγερμός (RN), δεν προχώρησε στην κατάχρηση/υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος με στόχο τον προσωπικό της πλουτισμό. Πλην όμως το αδίκημα είναι αδίκημα και όλοι πια διερωτώνται τι μπορεί να ακολουθήσει, όχι μόνο σε δικαστικό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο.
Οι εκλογές του 2027
Η Μαρίν Λεπέν ήταν άλλωστε, με τα μέχρι πρότινος δεδομένα, το φαβορί (ή σίγουρα ένα από τα φαβορί) για την εκλογή στην προεδρία της Γαλλίας το 2027, μια προεδρία την οποία η ίδια έχει άλλωστε ήδη διεκδικήσει τρεις φορές στο παρελθόν (το 2012, το 2017 και το 2022) περνώντας στον δεύτερο γύρο (το 2017 και το 2022) ενάντια στον Εμανουέλ Μακρόν ο οποίος όμως δεν έχει δικαίωμα να θέσει ξανά υποψηφιότητα το 2027.
Η 56χρονη Λεπέν ξεκαθάρισε, από την πλευρά της, ότι πρόκειται να ασκήσει έφεση στη δικαστική απόφαση, την οποία είναι σαφές ότι θα επιχειρήσει εν τω μεταξύ να στρέψει υπέρ της.
Οπως ο Τραμπ πέρυσι στις ΗΠΑ, έτσι και η Λεπέν φέτος καταγγέλλει τη διώξη σε βάρος της ως «πολιτική», «πολιτικά υποκινούμενη» και «αντιδημοκρατική» και, με ακριβώς αυτές τις αιχμές, βγαίνει τώρα στην αντεπίθεση, ενάντια στη γαλλική Δικαιοσύνη την οποία επιχειρεί να παρουσιάσει ως όπλο των πολιτικών της αντιπάλων πίσω από τους οποίους βλέπει «ξένους δακτύλους» και «δακτύλους Βρυξελλών».
Οι συνήθεις υποστηρικτές
Κι όπως ο Τραμπ πέρυσι, έτσι και η Λεπέν φέτος βλέπει τώρα να συρρέουν, έμμεσα ή άμεσα, στο πλευρό της ως υποστηρικτές ουκ ολίγοι «συνήθεις ύποπτοι»: το Κρεμλίνο και η πλευρά του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, η ευρωπαϊκή Ακροδεξιά, ο Ελον Μασκ, το περιβάλλον Τραμπ, ο Ματέο Σαλβίνι, ο Μπολσονάρου κ.ά. Διόλου τυχαία δε, οι περισσότεροι εξ αυτών επιλέγουν να ντύσουν τη στήριξή τους προς τη Λεπέν με ευρωσκεπτικιστικές κορόνες.
Τι θα γίνει, όμως, στην πράξη από εδώ και πέρα στη Γαλλία; Θα μπορούσε, άραγε, η δίωξη της Λεπέν να εξελιχθεί σε όπλο υπέρ της, προετοιμάζοντας το έδαφος για μελλοντικές εκλογικές νίκες;
Σκιές αστάθειας…
Ο Εθνικός Συναγερμός (RN) υπενθυμίζεται άλλωστε ότι εξασφάλισε περίπου το 35% των ψήφων στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του περασμένου καλοκαιριού, γεγονός που τον καθιστά τη μεγαλύτερη μεμονωμένη (κι όχι σε συνασπισμό) κομματική παράταξη σήμερα στη γαλλική εθνοσυνέλευση. Τι θα κάνουν, όμως, οι περισσότεροι από 140 βουλευτές του Εθνικού Συναγερμού, τώρα που η Λεπέν βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο; Θα συνεχίσουν, άραγε, να «στηρίζουν» με την ανοχή τους την κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαϊρού, ή μήπως θα την οδηγήσουν σε πτώση αίροντας την εμπιστοσύνη τους, όπως έκαναν στα τέλη του 2024 με την κυβέρνηση του Μισέλ Μπαρνιέ;
…και πιθανά οφέλη
Ο Ζορντάν Μπαρντελά (AP Photo/Jean-Francois Badias, File)
Η Μαριόν Μαρεσάλ (AP Photo/Pascal Bastien)
«Η πτώση της Μαρίν Λεπέν αποτελεί δώρο για το κόμμα της, τον Εθνικό Συναγερμό», γράφει ο Γκάβιν Μόρτιμερ στο πολιτικά συντηρητικό the Spectator. Σύμφωνα με τον Μόρτιμερ, ο Ζορντάν Μπαρντελά θα μπορούσε «κάλλιστα» να πάρει τη θέση της Λεπέν ως προεδρικός υποψήφιος του κόμματος και, ενδεχομένως, να κερδίσει. Το 2027 ο Μπαρντελά θα είναι μόλις 31 ετών. Συγκριτικά, όταν ο Μακρόν πρωτοεξελέγη στην προεδρία της Γαλλίας το 2017 ήταν 39, ο νεότερος πρόεδρος στα γαλλικά χρονικά. Παράλληλα, εάν η Λεπέν αποδυναμωθεί, θα μπορούσε να βγει πιο δυναμικά στο προσκήνιο και η ανιψιά της, η Μαριόν Μαρεσάλ.
Τι γνώμη έχει, όμως, η ίδια η Μαρίν Λεπέν για όλα αυτά τα σενάρια; Οταν παρέδωσε τα ηνία της παράταξης στον Μπαρντελά το 2022, υποτίθεται ότι το έκανε προκειμένου να μπορέσει να κυνηγήσει απερίσπαστη τη γαλλική προεδρία… την οποία όμως τώρα κινδυνεύει να χάσει, εκτός κι αν βέβαια βγει από αυτήν τη δοκιμασία ισχυρότερη, όπως ο Τραμπ στις ΗΠΑ.
