Φανταστείτε να εργάζεστε θεωρητικά για ολόκληρο τον χρόνο, αλλά ουσιαστικά να εργάζεστε δωρεάν τον τελευταίο ενάμιση μήνα. Για τις γυναίκες στην Ε.Ε., οι οποίες αμείβονται κατά μέσο όρο 13% λιγότερο από τους άνδρες συναδέλφους τους, αυτό το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων αντιπροσωπεύει την πραγματικότητά τους. Για ποια λοιπόν ισότητα μιλάμε;
Για τις γυναίκες με παιδιά, το χάσμα απασχόλησης ανέρχεται στο εντυπωσιακό 26%, σχεδόν διπλάσιο από το 14% που παρατηρείται στον γενικό πληθυσμό. Δεν πρόκειται μόνο για ευκαιρίες σταδιοδρομίας που χάνονται. Πρόκειται για την απλήρωτη εργασία που επωμίζονται οι γυναίκες, περιορίζοντας την οικονομική τους ανεξαρτησία. Για ποια λοιπόν ισότητα μιλάμε;
Το μαγείρεμα, η καθαριότητα και η φροντίδα των μελών της οικογένειας, βασικά καθήκοντα που δεν εμφανίζονται ποτέ στη μισθοδοσία, εξακολουθούν να επιβαρύνουν δυσανάλογα τις γυναίκες. Αυτή η ανισορροπία όχι μόνο περιορίζει την προσωπική ελευθερία και τον ελεύθερο χρόνο, αλλά επηρεάζει επίσης την ικανότητα των γυναικών να συμμετέχουν πλήρως στη δημόσια και οικονομική ζωή. Για ποια λοιπόν ισότητα μιλάμε;
Το αόρατο όριο: ακόμη και όταν οι γυναίκες ανεβαίνουν στην εταιρική ιεραρχία, συχνά περιορίζονται σε χαμηλότερα αμειβόμενους ρόλους με περιορισμένη επιρροή. Πάρα πολλές γυναίκες παραμένουν παγιδευμένες, οι φιλοδοξίες τους περιορίζονται από αόρατα εμπόδια. Για ποια λοιπόν ισότητα μιλάμε;
Στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές της Ε.Ε., μόνον το 39% των εκλεγμένων αντιπροσώπων ήταν γυναίκες, ενώ στα εθνικά κοινοβούλια κυμαίνονται γύρω από ένα θλιβερό ποσοστό 3 % γυναικείας εκπροσώπησης. Για ποια λοιπόν ισότητα μιλάμε;
Οι προκλήσεις της ανισότητας των φύλων εκτείνονται πέρα από τον χώρο εργασίας. Οι παγκόσμιες κρίσεις, από τις γεωπολιτικές συγκρούσεις έως το αυξανόμενο κόστος ζωής, επηρεάζουν δυσανάλογα την ψυχική και σωματική υγεία των γυναικών. Επιπλέον, οι κρίσεις τείνουν να εντείνουν τη βία κατά των γυναικών, διαβρώνοντας περαιτέρω την ευημερία και την ασφάλειά τους. Για ποια λοιπόν ισότητα μιλάμε;
Η σεξουαλική βία κατά των γυναικών παραμένει ευρέως διαδεδομένη, σοβαρή και δεν καταγγέλλεται. Για ποια λοιπόν ισότητα μιλάμε; Με αυτές τις σκληρές πραγματικότητες, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ισότητα των φύλων παραμένει ένα πιεστικό ζήτημα στην Ε.Ε. Σήμερα, μιλάμε γι’ αυτό με πρόσθετη έμφαση, επειδή ο τελευταίος Δείκτης Ισότητας των Φύλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μάς αναγκάζει να αντιμετωπίσουμε μια δυσάρεστη αλήθεια: παρά τις δεκαετίες αγώνων και προόδου, η ισότητα των φύλων παραμένει μια ψευδαίσθηση σε πολλούς τομείς.
Μπορούμε να δούμε πόσο απατηλή είναι η ισότητα των φύλων από τη δυσάρεστη ιστορία που λένε οι αριθμοί του Δείκτη. Παρά κάποιες μικρές νίκες, για παράδειγμα, ένα μέτριο άλμα στον τομέα της «εξουσίας», η πρόοδος προς την ισότητα των φύλων είναι οδυνηρά αργή και άνιση. Ενώ είναι πολύ ευπρόσδεκτο το γεγονός ότι περισσότερες γυναίκες παρά άνδρες αποφοιτούν τώρα από το πανεπιστήμιο, πάρα πολλές γυναίκες παραμένουν παγιδευμένες σε παραδοσιακούς ρόλους, περιορισμένες από προκαταλήψεις και ευάλωτες στη βία τόσο στην εργασία, όσο και στο σπίτι. Πόσο ακόμα πρέπει να περιμένουν οι γυναίκες για πραγματική ισότητα;
Η ισότητα των φύλων δεν είναι απλώς θέμα δικαιοσύνης – είναι ένας θεμελιώδης πυλώνας της οικονομικής, κοινωνικής και ηθικής ευημερίας της κοινωνίας μας. Η ανισορροπία μεταξύ των φύλων, για παράδειγμα, κοστίζει στην Ε.Ε. περίπου 370 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πέρα από το οικονομικό κόστος, τα έμφυλα πρότυπα μελέτης συνεχίζουν να ενισχύουν ξεπερασμένα στερεότυπα σχετικά με τους ρόλους ανδρών και γυναικών, αποδυναμώνοντας τον ίδιο τον ιστό της κοινωνίας μας. Και πού βρίσκεται η ηθική στη σωματική και ψυχολογική κακοποίηση των γυναικών που παραμένει μελανή κηλίδα στη θέση της Ε.Ε. στον κόσμο; Η ισότητα κατ’ όνομα δεν σημαίνει τίποτα χωρίς ισότητα στην πραγματικότητα.
Το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας «Επιτάχυνση της δράσης» είναι κάτι περισσότερο από μια κραυγή συσπείρωσης: είναι ένα αίτημα. Ο χρόνος για να αναρωτηθούμε γιατί μιλάμε για ισότητα των φύλων έχει τελειώσει. Το πραγματικό ερώτημα είναι: τι κάνουμε για να συμβεί αυτό; Ευτυχώς, δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Ο δείκτης ισότητας των φύλων της Ε.Ε. για το 2024 δεν είναι απλώς μια έκθεση – είναι μια εντολή για πραγματική, επείγουσα αλλαγή.
Η ισότητα των φύλων δεν είναι μόνο θερμά λόγια. Ο καθένας από εμάς έχει έναν ρόλο να παίξει. Είτε είστε υπεύθυνος χάραξης πολιτικής, επιχειρηματίας, εκπαιδευτικός ή απλώς ενημερωμένος πολίτης, οι φωνές και οι ενέργειές μας μπορούν να βοηθήσουν ή να εμποδίσουν τον στόχο της ισότητας των φύλων. Μπορούμε όλοι να αμφισβητήσουμε τις δικές μας προκαταλήψεις. Μπορούμε όλοι να υποστηρίξουμε οργανώσεις που αγωνίζονται για τα δικαιώματα των γυναικών. Μπορούμε όλοι να θυμόμαστε ότι αγωνιζόμενοι για την ισότητα των φύλων αγωνιζόμαστε για μια πιο δίκαιη, ευημερούσα και ανθρώπινη κοινωνία για όλους.
Ήρθε η ώρα να μετατρέψουμε την ευαισθητοποίηση σε δράση, να αντικαταστήσουμε τον εφησυχασμό με τη δέσμευση και να διασφαλίσουμε ότι κάθε γυναίκα έχει την ευκαιρία να αναπτύξει τις δυνατότητές της. Ας επιταχύνουμε τη δράση και ας μετατρέψουμε επιτέλους την υπόσχεση της ισότητας σε πραγματικότητα για όλους.
Η κα Ελεονώρα Μελέτη είναι ευρωβουλεύτρια, συντονίστρια της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ για τα δικαιώματα των γυναικών. Ο κ. Λουκάς Φουρλάς είναι ευρωβουλευτής ΕΛΚ επικεφαλής κυπριακής αντιπροσωπείας. Ο κ. Μιχάλης Χατζηπαντέλα είναι ευρωβουλευτής ΕΛΚ.
