Το ψηφιακό χρηματοοικονομικό περιβάλλον, όπως μεταβάλλεται συνεχώς ως αποτέλεσμα της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), προσφέρει στους επενδυτές και στο κοινό δυνατότητες αλλά ταυτόχρονα κρύβει παγίδες. Η αδιαφανής λειτουργία ορισμένων αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, η πιθανή χειραγώγηση της αγοράς μέσω ψεύτικων ειδήσεων και η διάδοση μη κατάλληλων επενδυτικών συμβουλών, μπορούν να εκθέσουν τους επενδυτές σε σοβαρούς κινδύνους. Oι απάτες στις διαδικτυακές επενδύσεις γίνονται ολοένα και πιο εξελιγμένες, ενώ ψεύτικες πλατφόρμες αξιοποιούν το AI για να δημιουργούν πειστικό περιεχόμενο, παραπλανώντας το κοινό και οδηγώντας το σε οικονομικές απώλειες.
Τα δεδομένα αυτά προβληματίζουν και ανησυχούν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), όπως και τις εποπτικές Αρχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνώς. Η προσπάθεια όλων μας για προστασία των επενδυτών και του κοινού γενικότερα, επικεντρώνεται σε τρεις κύριους άξονες: Στην αποτελεσματική εποπτεία, στην τεχνολογική αναβάθμιση και στη συνεχή ενημέρωση και επιμόρφωση του κοινού και των επενδυτών, για να είναι σε θέση να λαμβάνουν σωστές οικονομικές αποφάσεις και να αναγνωρίζουν παγίδες και προειδοποιητικά σημάδια.
Αποτελεσματική εποπτεία
H Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Kύπρου συνεχίζει εντατικά τη στενή παρακολούθηση των εργασιών των εποπτευόμενων οντοτήτων, με τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων και την υλοποίηση περαιτέρω θεματικών και εξ αποστάσεως ελέγχων για τη διασφάλιση της συνεχούς συμμόρφωσής τους με τις κανονιστικές απαιτήσεις.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στην εφαρμογή του Κανονισμού για την Ψηφιακή Επιχειρησιακή Ανθεκτικότητα (DORA) και του Κανονισμού για τις Αγορές Κρυπτο-στοιχείων (MiCA), καθώς και σε νέες θεματικές πρωτοβουλίες που αφορούν, μεταξύ άλλων, την τεχνητή νοημοσύνη (AI), τα άτομα επιρροής (finfluencers) και το copy trading (προσομοίωση πετυχημένων συναλλαγών από έμπειρους επενδυτές).
Σε όλες τις περιπτώσεις που αφορούν, είτε μη αδειοδοτημένες εταιρείες είτε γενικότερα ύποπτες επενδυτικές δραστηριότητες, η ΕΚΚ εκδίδει προειδοποιήσεις για να βοηθήσει τους επενδυτές να αναγνωρίσουν και να αποφύγουν πιθανές απάτες. Επιπλέον, παρέχει στην ιστοσελίδα τις πληροφορίες για εγκεκριμένους και μη εγκεκριμένους διαδικτυακούς χώρους (domains), επιτρέποντας στους επενδυτές να ελέγξουν αν μια διαδικτυακή πλατφόρμα είναι αδειοδοτημένη και εποπτευόμενη ή αν αποτελεί πιθανό κίνδυνο.
Τεχνολογική αναβάθμιση
Ο δεύτερος άξονας αφορά στην τεχνολογική αναβάθμιση. Συνεχίζουμε την προσπάθεια ενίσχυσης της ψηφιακής ανθεκτικότητας και την κυβερνοασφάλεια της ΕΚΚ και προγραμματίζουμε την υιοθέτηση νέων καινοτόμων ηλεκτρονικών συστημάτων ασφάλειας, αξιοποιώντας προηγμένες τεχνολογίες, μέσω της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης.
Λαμβάνοντας υπόψιν την υιοθέτηση νέων ευρωπαϊκών Οδηγιών και Κανονισμών, προχωρούμε τις διαδικασίες απόκτησης νέων εξειδικευμένων συστημάτων ή και βελτίωσης υφισταμένων, τόσο κατά τη διαδικασία αδειοδότησης, όσο και τη συνεχή εποπτεία των εποπτευόμενων οντοτήτων, με στόχο τη διασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσής τους. Στην περίπτωση της υιοθέτησης των απαιτήσεων του Κανονισμού DORA, θα υιοθετηθούν ενισχυμένοι μηχανισμοί αξιολόγησης και παρακολούθησης, με έμφαση στη διαχείριση κινδύνων και την κυβερνο-ανθεκτικότητα των συστημάτων πληροφορικής των εποπτευόμενων οντοτήτων.
Χρηματοοικονομική επιμόρφωση
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδουμε στη χρηματοοικονομική επιμόρφωση των επενδυτών, γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι η γνώση και η αξιόπιστη πληροφόρηση αποτελούν την ισχυρότερη άμυνα απέναντι στις σύγχρονες τεχνολογικές απειλές στον χώρο των επενδύσεων. Οι επενδυτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να διασταυρώνουν πληροφορίες, να αποφεύγουν προτάσεις που φαίνονται υπερβολικά ελκυστικές και να επαληθεύουν πάντα την αδειοδότηση και την εποπτεία των εταιρειών με τις οποίες συναλλάσσονται.
Η ΕΚΚ συμμετέχει και φέτος στην Παγκόσμια Εβδομάδα Χρήματος (Global Money Week - GMW) την ετήσια διεθνή εκστρατεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD), στόχος της οποίας είναι η ευαισθητοποίηση γύρω από την ανάγκη χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης των νέων, για την επίτευξη οικονομικής ευημερίας και ανθεκτικότητας. Η φετινή διοργάνωση επικεντρώνεται στους κινδύνους που ελλοχεύουν στο ψηφιακό χρηματοοικονομικό περιβάλλον, με έμφαση στην προστασία από διαδικτυακές απάτες, την επιρροή των finfluencers στα social media, την προστασία των επενδυτών από παραπλανητικές πρακτικές και τη διαχείριση χρημάτων στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή.
Ως ΕΚΚ, μεταξύ άλλων, πραγματοποιούμε διαλέξεις σε πανεπιστήμια και σχολεία, ενώ στελέχη της ΕΚΚ είχαν παρουσία στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με τηλεοπτικές παρεμβάσεις, συνεντεύξεις και αρθρογραφία. Ενημερωτική εκστρατεία υλοποιούμε και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους. Η Πύλη Χρηματοοικονομικής Επιμόρφωσης που διατηρεί η ΕΚΚ στην επίσημη διαδικτυακή της σελίδα είναι ένας αξιόπιστος οδηγός, με πληροφορίες και υλικό που απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να μάθουν περισσότερα για τον κόσμο των επενδύσεων και των χρηματοοικονομικών και πώς να προστατευθούν από απάτες και παγίδες.
Στόχος της ΕΚΚ, μέσα από όλες τις δράσεις που υλοποιούμε, είναι η ενίσχυση της ικανότητας των πολιτών να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους στο ψηφιακό περιβάλλον, με ασφάλεια, προνοητικότητα και αυτοπεποίθηση, με εφόδια τη χρηματοοικονομική γνώση και την κριτική σκέψη.
Ο Πανίκκος Βάκκου είναι αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου.
