Κύριο Άρθρο
Η πορεία των επιτοκίων σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί από τις ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ εκτός από τα στοιχεία του πληθωρισμού θα επιμετρηθούν και άλλα μη οικονομικά δεδομένα όπως είναι οι εκλογές. Υπενθυμίζουμε ότι τον Νοέμβριο φέτος θα διεξαχθούν πολύ κρίσιμες εκλογές που θα κρίνουν πολλά σε σχέση με τις παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις. Ο λόγος είναι ότι οι δύο μονομάχοι των εκλογών πρεσβεύουν δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες.
Τα στοιχεία Δεκεμβρίου για τον πληθωρισμό δεν είναι ενθαρρυντικά. Η χρονιά κλείνει στο 3,4% που είναι ψηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις. Η οικονομία όμως καταφέρνει να αποφύγει την ύφεση δημιουργώντας βάσιμες προσδοκίες ότι οι ανησυχίες για το 2024 δεν θα επιβεβαιωθούν. Η αμερικανική οικονομία το 2023 παρέμεινε μια δυναμική οικονομία καταγράφοντας σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης που καθόλου δεν φάνηκαν να επηρεάζονται από τα ψηλά επιτόκια.
Η εύρωστη αγορά εργασίας γεμίζει αισιοδοξία το επιτελείο του απερχόμενου προέδρου και διεκδικητή του αξιώματος για ακόμα μια τετραετία. Με βάση τα τελευταία στοιχεία ο Δεκέμβριος «δημιούργησε» 216.000 νέες θέσεις εργασίας και η ανεργία ήταν στο 3,7% ελαφρώς ψηλότερα από το 3,5% του προηγούμενου χρόνου. Γενικά μια πολύ καλή εικόνα που παραμένει σταθερή από το 2021.
Οι αγορές πιέζουν για μια γρήγορη κίνηση στα επιτόκια που θα σημάνει και το τέλος της περιοριστικής πολιτικής
Ο διακηρυγμένος στόχος της Fed όπως και άλλων κεντρικών τραπεζών είναι το 2%. Εκεί έχει τοποθετηθεί ο πήχης προκειμένου η μάχη με τον πληθωρισμό να κηρυχθεί νικηφόρα. Από την κορυφή 10% που είχαμε ένα και πλέον χρόνο πριν, πλέον βρισκόμαστε γύρω στο 3%. Προφανώς και υπάρχει απόσταση που θα πρέπει να καλυφθεί πριν αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση της μείωσης των επιτοκίων. Είναι όμως κάτι τέτοιο εφικτό; Μπορεί η Fed να περιμένει όλες οι συνιστώσες ενός δυναμικού συστήματος να ευθυγραμμιστούν προς την ίδια κατεύθυνση;
Οι αγορές πιέζουν για μια γρήγορη κίνηση στα επιτόκια που θα σημάνει και το τέλος της περιοριστικής πολιτικής. Ήδη προεξοφλούν μείωση της τάξης του 0,75% για φέτος, στηριζόμενες στην πολύ καλή επίδοση των μακροοικονομικών δεικτών του 2023. Γενναία μείωση των επιτοκίων προφανώς θα επιθυμούσε και η κυβέρνηση Μπάιντεν ενόψει εκλογών. Μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε ένα ράλι των αμερικανικών χρηματιστηρίων που πάντοτε λειτουργεί υπέρ της κυβέρνησης σε περιόδους εκλογών.
Η κατάσταση στο μέτωπο του πληθωρισμού θα πρέπει να αξιολογηθεί. Ήδη εμφανίζονται ανοδικές τάσεις που έχουν να κάνουν με την ανωμαλία που επικρατεί στην Eρυθρά Θάλασσα και επηρεάζει το παγκόσμιο εμπόριο. Με αυτά τα δεδομένα υπόψη, ίσως να προκύπτει κάποιο περιθώριο «χαλάρωσης» του στόχου που θα επέτρεπε ακόμα και ψηλότερες του 2% τιμές να θεωρηθούν ικανοποιητικές για έναρξη των μειώσεων των επιτοκίων.
Η δυναμική για αντιστροφή της νομισματικής πολιτικής είναι εδώ. Αν οι κεντρικές τράπεζες έχουν την διάθεση να ενεργήσουν ευέλικτα είναι κάτι που θα διαφανεί σύντομα. Ο πληθωρισμός αν και προσεγγίζει τον στόχο του 2% δεν φαίνεται να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να επιτευχθεί. Τοι ζήτημα εδώ είναι ότι αν δεν γίνουν ενέργειες σύντομα ίσως τα πράγματα ξεφύγουν εντελώς καταστρέφοντας την προοπτική να γυρίσει η οικονομία σελίδα αφήνοντας πίσω της τον ψηλό πληθωρισμό.
Οι πρώτοι μήνες του 2024 θα προσδιορίσουν τη δυναμική σε σχέση με τις νομισματικές αποφάσεις που θα ληφθούν φέτος. Αυτή η διαδικασία πολύ πιθανόν να αναγκάσει τους κεντρικούς τραπεζίτες να βάλουν νερό στο κρασί τους. Το αν θα το πράξουν και σε ποιο βαθμό, ακόμα παραμένει άγνωστο.
