Κύριο Άρθρο
Συνολικά 78 φορές χρειάστηκε το κογκρέσο από το 1960 μέχρι σήμερα να αναθεωρήσει το ύψος του χρέους στις ΗΠΑ έτσι ώστε η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη να μην αθετήσει τις υποχρεώσεις της. Όσες φορές κι αν χρειάστηκε να αποφευχθεί η «χρεοκοπία» τα κόμματα βρήκαν συναίνεση και το πρόβλημα ξεπεράστηκε. Τον Ιούνιο η χώρα θα βρεθεί ενώπιον ακόμη ενός τέτοιου διλήμματος. Τις ανησυχίες αυτές εξέφρασε πρόσφατα η υπουργός Oικονομικών της χώρας, τονίζοντας την ανάγκη η οροφή των 31,4 τρισ. δολαρίων να μετατοπιστεί προς τα πάνω. Μόνο τότε η χώρα θα μπορέσει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Αυτή τη φορά η κυβέρνηση Μπάιντεν ζητά η υπόθεση να κλείσει οριστικά και να μην διεξαχθεί με όρους «πιστόλι στον κρόταφο», γιατί έχει παρατηρηθεί ότι αυτές οι συνθήκες επηρεάζουν σημαντικά την επιχειρηματικότητα και την οικονομία γενικότερα.
Στην Ευρώπη διανύουμε το τελευταίο έτος που ισχύει η αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων με βάση τη ρύθμιση που έγινε επί εποχής covid. Αυτή η διευθέτηση επέτρεψε όλα αυτά τα χρόνια στις κυβερνήσεις να ξοδεύουν περισσότερο από πριν και να εκδίδουν χρέος χρηματοδοτώντας τις ανάγκες τους. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται πριν το τέλος του έτους να συμφωνήσουν σε ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο κανόνων, αν δεν θέλουν τα πράγματα να επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση. Το ζήτημα απασχόλησε τους υπουργούς οικονομικών στο τελευταίο Eurogroup της Στοκχόλμης, αφού όλοι γνωρίζουν ότι ο χρόνος είναι πιεστικός.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης που -αργά αλλά σταθερά- θα αρχίσει να αναλαμβάνει πιο ενεργό ρόλο στα δημοσιονομικά πράγματα της Ευρωζώνης, έχει προχωρήσει με την κατάθεση κάποιων ιδεών. Η Ευρώπη είναι μια πολύ διαφορετική οικονομία σήμερα σε σχέση με την δεκαετία του ‘90 όταν αρχικά συμφωνήθηκε ο κανόνας σταθερότητας και ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, αυτό που προωθείτε σήμερα είναι μια επικαιροποίηση της τότε συμφωνίας με λίγες παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση κάποιων μεταρρυθμιστικών αλλαγών στη φιλοσοφία του συμφώνου. Σε περίπτωση που η όλη η προσπάθεια αποτύχει, τότε η Ευρώπη επιστρέφει στο παλιό σύμφωνο με ορατούς πλέον τους κινδύνους για την ανάπτυξη της γηραιάς ηπείρου αφού σχεδόν όλα τα κράτη μέλη θα βρεθούν εκτός των ορίων του συμφώνου και αντιμέτωπες με κυρώσεις για μη συμμόρφωση. Την προηγούμενή περίοδο τόσο τα κράτη-μέλη όσο και η Eυρωπαϊκή Eπιτροπή έχουν διατυπώσει κάποιες ιδέες και πλέον το ζητούμενο είναι να βρεθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι γύρω από ένα τραπέζι και να συμφωνήσουν. Σε αυτή τη διαδικασία αυτό που όλοι θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι οι αποφάσεις στην Ευρωζώνη παίρνουν χρόνο για να οριστικοποιηθούν.
Το παγκόσμιο χρέος στο τέλος του 2022 υπολογίζεται στα 300 τρισ. δολάρια και αντιστοιχεί περίπου σε 3,5 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις σύγχρονες νομισματικές θεωρίες, επικρατούσε για χρόνια η αντίληψη ότι οι κυρίαρχες οικονομίες μπορούν να καταναλώσουν όσο χρέος επιθυμούν χωρίς να ανησυχούν, εκτός και αν προκληθεί έξαρση του πληθωρισμού. Σε αυτό ακριβώς το σημείο βρισκόμαστε σήμερα όπου έχει χαθεί η ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών αδυνατεί να υποστηρίξει τις αυξημένες τιμές. Μετά από αρκετά χρόνια συσσώρευσης νέου χρέους ήρθε η ώρα που οι κυβερνητικές δαπάνες θα πρέπει να συρρικνωθούν και παράλληλα να ξεκινήσει η πορεία αποκλιμάκωσης του χρέους σε απόλυτους αριθμούς, αν δεν θέλουμε στα επόμενα χρόνια να υπονομευθεί για τα καλά η ανάπτυξη.
