Κύριο Άρθρο
Το 2023 μπορεί να χαρακτηριστεί και ως έτος αυξημένης εποπτείας για τις τράπεζες. Μετά από μια περίοδο χαλάρωσης του κλοιού που ακολούθησε τα lockdowns και την ανάγκη που παρουσιάστηκε όπως οι τράπεζες στηρίξουν με νέες χρηματοδοτήσεις την ανάπτυξη, όλοι ετοιμάζονται να επανέλθουν στην εποπτική κανονικότητα. Η περίοδος που προηγήθηκε έφερε και βελτιωμένη κερδοφορία για τις τράπεζες που προκλήθηκε από την αύξηση των επιτοκίων που τους επέτρεψε να έχουν εισπράξεις από την πλεονάζουσα ρευστότητα στους ισολογισμούς τους. Οι κίνδυνοι όμως που απειλούν την ευρωπαϊκή οικονομία έχουν από την έναρξη της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αυξηθεί εκθετικά πλήττοντας την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.
Στις μεγαλύτερες προκλήσεις του έτους από άποψη κινδύνων έχουμε τον υπέρ-δανεισμό των επιχειρήσεων και νοικοκυριών, τις ελλείψεις σε εμπορεύματα λόγω προβλημάτων στις εφοδιαστικές αλυσίδες και την ραγδαία αύξηση των τιμών σε τρόφιμα και ενεργειακά προϊόντα. Επιπλέον, ανησυχία προκαλούν οι επενδυτικές δραστηριότητες των τραπεζών για αύξηση των εσόδων τους καθώς και τους αντισυμβαλλόμενους που χρησιμοποίησαν για κάποιες από αυτές τις συναλλαγές. Σημαντική εποπτική έμφαση το 2023 αναμένεται να δοθεί πέραν των παραδοσιακών κατηγοριών κινδύνων. Έχουμε, λοιπόν, την κλιματική αλλαγή, το ηλεκτρονικό έγκλημα και διάφορους άλλους μη ποσοτικούς κινδύνους που προκύπτουν από τις λειτουργίες μιας τράπεζας.
Το 2023 συνδυάζει ένα μείγμα αντικρουόμενων οικονομικών δυναμικών που το καθιστά ευάλωτο σε ένα χρηματοοικονομικό ατύχημα
Μιλώντας για τους αντισυμβαλλόμενους των τραπεζών η συζήτηση αναπόφευκτα εστιάζεται σε μια νέα κατηγορία οργανισμών που προσφέρουν χρηματοδότηση αλλά δεν θεωρούνται τράπεζες. Έχει παρατηρηθεί ότι στην Αμερική το 50% των χρηματοδοτήσεων δεν παραχωρείται από τράπεζες αλλά από τέτοιους οργανισμούς. Εν συνεχεία αυτά τα δάνεια «πακετάρονται» σε επενδυτικά προϊόντα τα οποία καταλήγουν να χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες. Η άνοδος αυτών των οργανισμών αν και αργή στην Ευρώπη παρουσιάζει αξιοσημείωτη ανάπτυξη την τελευταία περίοδο με αποτέλεσμα, η «σκιώδης τραπεζική αγορά» να προσελκύσει το ενδιαφέρον της ενιαίας εποπτικής αρχής τραπεζών.
Σημαντική διάσταση στο θέμα της διασφάλισης της εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος είναι η πλήρης και χωρίς παρεκκλίσεις εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ. Αυτή την περίοδο η διαδικασία βρίσκεται στο στάδιο της νομικής επεξεργασίας των παραμέτρων για ενσωμάτωση της Βασιλείας ΙΙΙ στο ευρωπαϊκό δίκαιο. Αυτή η διαδικασία αν και τεχνοκρατικής φύσεως κρύβει πολλούς κινδύνους καθώς μέλη του ευρωκοινοβουλίου στην συζήτηση που γίνεται θέτουν ζητήματα για την ενσωμάτωση παρεκκλίσεων με τον κίνδυνο η όλη διαδικασία να εκτροχιαστεί. Για τους επόπτες, η πιστή και έγκαιρη υιοθέτηση των όσων έχουν συμφωνηθεί στην Βασιλεία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την δημιουργία ενός εύρωστου τραπεζικού συστήματος με διεθνή ακτινοβολία.
Τα χρόνια που μεσολάβησαν από την χρηματοοικονομική κρίση του 2008 μέχρι και την πανδημία του 2019 ήταν χρόνια διόρθωσης και προσαρμογής. Αυτή η διαδικασία επέτρεψε στις τράπεζες να θωρακιστούν από άποψη κεφαλαιοποίησης και ρευστότητας με αποτέλεσμα να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες. Το 2023 συνδυάζει ένα μείγμα αντικρουόμενων οικονομικών δυναμικών που το καθιστά ευάλωτο σε ένα χρηματοοικονομικό ατύχημα. Ένα τέτοιο παράδειγμα το 2022 ήταν η περίπτωση με την αγγλική στερλίνα που όμως δεν κράτησε για πολύ, αφού οι έγκαιρες παρεμβάσεις πέτυχαν να ομαλοποιήσουν την κατάσταση.
Για την συνέχεια οι ειδικοί μας συμβουλεύουν να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην πιστή τήρηση των κανόνων που επιτάσσει η βέλτιστη διαχείριση των κινδύνων. Άλλωστε, όπως μας διδάσκει η πρόσφατη οικονομική μας ιστορία, όλες οι κρίσεις υπήρξαν το αποτέλεσμα της υποβάθμισης των κινδύνων.
