Κύριο Άρθρο
Η μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 και η κρίση χρέους της Ευρωζώνης που ακολούθησε, υπήρξαν οι μεγαλύτερες οικονομικές προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, οι συνέπειες των οποίων για να ξεπεραστούν απαιτήθηκε μια εφταετία χαμηλής ανάπτυξης, μηδενικού πληθωρισμού και επιτοκίων. Εκείνη την εποχή μάλιστα υπήρχε έντονη η ανησυχία ότι πολύ πιθανόν η οικονομία να έχει καθηλωθεί σε μια παγίδα χαμηλού πληθωρισμού. Η ΕΚΤ προκειμένου να ανατρέψει την κατάσταση ξεκίνησε το 2014 μια σειρά από μη συμβατικά μέτρα εγκαινιάζοντας δυο προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Η έλευση της πανδημίας και η απότομη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας επέβαλαν νέα παρέμβαση από την ΕΚΤ εγκαινιάζοντας ένα νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης. Την ίδια ακριβώς περίοδο οι κυβερνήσεις παραχώρησαν επιδόματα για διατήρηση των θέσεων εργασίας και της ζήτησης στα προηγούμενα επίπεδα ενώ η οικονομία είχε ουσιαστικά σταματήσει.
Κάπως έτσι τράφηκε το τέρας του πληθωρισμού, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά παγκοσμίως, το οποίο σήμερα απειλεί να μας κατασπαράξει. Η παρέμβαση τόσο από νομισματικής όσο και από δημοσιονομικής πλευράς υπήρξε έντονη με αποτέλεσμα η οικονομία να επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα σε μόλις δύο χρόνια, σε αντίθεση με την προηγούμενη φορά που χρειάστηκε μια δεκαετία για να ανακάμψει η αγορά εργασίας. Η πίεση για γρήγορη ανάκαμψη σε μια περίοδο που η οικονομία είχε ουσιαστικά σταματήσει προκάλεσε έμφραγμα στις εφοδιαστικές αλυσίδες προκαλώντας ελλείψεις και μεγάλους χρόνους παράδοσης.
Η γεωπολιτική κρίση, συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ανέδειξε μια νέα πραγματικότητά όπου ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη κινούνται αποσυνδεδεμένες σε αντίθετη πορεία. Αποτέλεσμα αυτού, η ανησυχία μήπως η οικονομία περάσει σε κατάσταση στασιμοπληθωρισμού μετατρέποντας έτσι παλαιότερους φόβους για παγίδα χαμηλού πληθωρισμού μια γλυκιά ανάμνηση.
Η κατάσταση απαιτεί δράση και όλοι πλέον εστιάζονται στα επόμενα βήματα νομισματικής πολιτικής. Στην Αμερική η άνοδος των επιτοκίων έχει ξεκινήσει μετά από αποφάσεις της FED ενώ σύντομα αναμένεται να ακολουθήσει και η ΕΚΤ. Η ανησυχία έγκειται στο ότι αν γίνουν υπερβολικές κινήσεις πιθανόν η οικονομία να βουλιάξει σε βαθιά ύφεση. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, η πιθανότητα για ένα «soft landing» που είναι και το ζητούμενο είναι μικρή. Η ένταση των παλαιότερων αποφάσεων έχει προκαλέσει τόσο μεγάλο πρόβλημα που και σε αυτή την περίπτωση θα δούμε ακραίες αποφάσεις. Οι πιθανότητές σήμερα οι κεντρικές τράπεζες να οδηγήσουν τις οικονομίες σε ύφεση είναι πάνω από 50%.
Όλα τα δεδομένα συνηγορούν στο ότι ο πληθωρισμός θα αποτελέσει το κύριο οικονομικό συστατικό των επόμενων χρόνων. Η κατάρρευση των εφοδιαστικών αλυσίδων δημιουργεί πια την ανάγκη δημιουργίας αποθεμάτων σε εθνικό επίπεδο, γεγονός που προκαλεί κόστος στα προς κατανάλωση προϊόντα. Επιπρόσθετα, η ενεργειακή ανασφάλεια που βίωσε η Ευρώπη στο διάστημα της γεωπολιτικής κρίσης δημιουργεί την ανάγκη για μια «FastTrack» ενεργειακή αυτονομία με την πράσινη μετάβαση να αποτελεί μονόδρομο βάσει προηγούμενων αποφάσεων. Αυτό σίγουρα μεσοπρόθεσμα θα προκαλέσει αύξηση στις τιμές πριν να κάνουν την εμφάνισή τους τα οφέλη μακροπρόθεσμα.
Τα οικονομικά δεδομένα όπως τα γνωρίσαμε όλα αυτά τα χρόνια βαίνουν προς μια ραγδαία μετατόπιση χωρίς μεγάλα περιθώρια επιστροφής στις παλιές συνήθειες. Αυτή η νέα τάξη πραγμάτων αναγκάζει όλους μας να προσαρμόσουμε τις καταναλωτικές μας συνήθειες γιατί αν αναμένουμε λύσεις από τρίτους πολύ σύντομα θα διαπιστώσουμε ότι μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν.
