Του Απόστολου Τομαρά
Δεν θέλω να υποτιμήσω το έργο που επιτελείται σε διπλωματικό επίπεδο στο κυπριακό αλλά αν κάποιος κάνει μια αναδρομή από το 1974 θα διαπιστώσει πόσο μονοδιάστατη και κυρίως προβλέψιμη είναι η κυπριακή διπλωματία. Την ώρα που η Τουρκία κάνει πράξη αυτό που είχε πει ο Ταγίπ Ερντογάν, μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, ότι δηλαδή θα είναι μπροστά δυο βήματα στο κυπριακό εμείς μείναμε στην μακαριακή σχολή των καταδικών. Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί τι περισσότερο μπορεί να κάνει ένα κράτος το οποίο δεν διαθέτει την ισχύ των όπλων να πάρει πίσω αυτά που το πήρε ο Αττίλας με τα όπλα το 1974. Μέχρι ενός σημείου θα μπορούσα να συμφωνήσω ότι δεν μπορεί να κάνει και πολλά, όχι όμως για την περίπτωση της Αμμοχώστου.
Πόση μελάνι έχει χυθεί για την πόλη φάντασμα και τις «ευκαιρίες» που χάθηκαν; Θα δεχθώ ότι κάποιες από αυτές δεν ήταν και τόσο ευκαιρίες αλλά όμως υπήρχε μια προοπτική κάποιες εξ αυτών να εξελιχθούν σε κάτι θετικότερο από το σήμερα. Θα σταθώ σε ένα από τα βασικά επιχειρήματα της ελληνοκυπριακή πλευράς. Αυτό της σαλαμοποίησης του κυπριακού και πως το πολιτικό πρόβλημα δεν είναι μόνο η Αμμόχωστος. Θα δεχθώ πως δεν είναι και τόσο δίκαιο για τον υπόλοιπο προσφυγικό κόσμο μια ξεχωριστή ή ειδική διευθέτηση του ζητήματος της Αμμοχώστου πριν τη συνολική λύση. Μπορεί κάποιος να πει με σιγουριά μετά από 49 χρόνια ότι δικαιώθηκε η πολιτική που ακολουθήθηκε; Ακόμα και σήμερα που η τουρκική πλευρά ξεπερνά τις κόκκινες γραμμές με την κλειστή πόλη, ακόμα και τώρα που πρώτα μπήκε δειλά στην Αμμόχωστο και τώρα ετοιμάζεται να κάνει μαρίνα, εμείς συνεχίζουμε την πιπίλα των καταδικών και τις θριαμβολογίες κάθε φορά που εμφανίζονται τ/κ φωνές των κατεχομένων που αντιδρούν στις αποφάσεις της χώρας στην οποία χρωστούν την παράνομη κρατική τους υπόσταση.
Από το 74 και μετά υπήρξαν κάποιες ευκαιρίες στο κυπριακό οι οποίες χάθηκαν και με ευθύνη της ελληνικής κυπριακής πλευράς. Οι ευθύνες αυτές είναι περισσότερες για την περίπτωση της Αμμοχώστου. Αντί να δούμε τις προοπτικές που θα έδινε στο κυπριακό μια ενδεχόμενη άρση του στάτους στη κατεχόμενη Αμμόχωστο βγάζαμε τίτλους ότι «το κυπριακό δεν είναι η Αμμόχωστος». Σήμερα βεβαίως δεν μπορούν να γίνουν και πολλά με έναν Τατάρ στα κατεχόμενα και μια τουρκική διπλωματία η οποία έχει ξεπεράσει προ πολλού αυτό που νομίζαμε θα κρατούσε εσαεί στο πλαίσιο λύσης. Είναι άλλο εσύ να έχεις κινηθείς προνοητικά, να έχεις κάνει βήματα και να έχεις απέναντί σου την αδιαλλαξία και τελείως διαφορετικό να αφήνεις τα γεγονότα να περνούν ενώπιον σου και να μην προσπαθείς να επηρεάσεις την πορεία και κατάληξή τους. Δυστυχώς στην δική μας περίπτωση συμβαίνει το δεύτερο. Και δεν είναι μόνο η Αμμόχωστος. Η Ρωσία, το είπε και επίσημα η πρεσβεία της στη Λευκωσία, θα παρέχει «προξενική φροντίδα (σε Ρώσους υπηκόους) και βοήθεια σε μια σειρά καθημερινών ζητημάτων και την προστασία των νόμιμων τους συμφερόντων» στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου.
Τα υπόλοιπα περί σεβασμού των διεθνών ψηφισμάτων και ότι δεν έχει αλλάξει η ρωσική στάση στο κυπριακό είναι ρωσικά «παραμύθια της Χαλιμάς». Πολλές φορές έχει ειπωθεί περί τελευταίας ευκαιρίας στο κυπριακό και άλλες τόσες δεν επιβεβαιώθηκαν όσοι το υποστήριζαν. Στην παρούσα φάση τα δεδομένα, όχι αυτά που θέλουμε να βλέπουμε εμείς, έχουν αλλάξει και αν δεν γίνει κάτι πολύ σύντομα τα όσα βιώνουμε με την Αμμόχωστο και το ρωσικό αλληθώρισμα προς τα κατεχόμενα πολύ φοβάμαι πως θα είναι η κορυφή του παγόβουνου. Όταν λέμε πως είμαστε έτοιμοι να ζήσουμε αρμονικά με τους Τ/κ θα πρέπει να το εννοούμε και όχι να αναθεματίζουμε θεούς και δαίμονες π.χ μόλις ένας Τ/κ «δήμαρχος» στέκεται απέναντι από το καθεστώς των κατεχομένων και είναι έτοιμος να έχει φυσική παρουσία σε μια αντκατοχική εκδήλωση για την Αμμόχωστο.
