Του Απόστολου Τομαρά
Διαχρονικά οι εργασιακές σχέσεις στην Κύπρο διέπονταν από μια κουλτούρα που σε δύσκολες στιγμές του τόπου αποδεικνυόταν η σοβαρότητα των κοινωνικών εταίρων. Το μεν συνδικαλιστικό κίνημα στην ολότητά του απέφευγε την άκρατη και ανεδαφική διεκδίκηση αιτημάτων, η δε εργοδοτική πλευρά δεν λειτουργούσε ψυχρά και επιτύγχανε να διατηρήσει την ηρεμία στο εσωτερικό σε ακραίες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, όπως αυτές του 2013. Παρόλα αυτά, όσα συνέβησαν την περασμένη εβδομάδα στο Προεδρικό Μέγαρο στη σύσκεψη για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό κινούνται μακριά από την εμπεδωμένη φιλοσοφία που είναι παράδοση στις εργασιακές σχέσεις του τόπου. Η πρώτη προσπάθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας απέτυχε, την ώρα που διάχυτη ήταν η εντύπωση πως η τελική συμφωνία ήταν μια τυπική διαδικασία. Τουλάχιστον αυτό έβγαινε απ’ όλες τις πλευρές, όταν αποχαιρετούσαν τη Ζέτα Αιμιλιανίδου. Δεν μπορούν να ξεχαστούν τα λόγια της εργοδοτικής πλευράς αλλά και των συντεχνιών, όταν απαριθμούσαν τα επιτεύγματα της υπουργού Εργασίας. Εάν δεν είχε συμβεί το μοιραίο, κανονικά το θέμα του Εθνικού Κατώτατου Μισθού θα είχε κλείσει.
Είχαν απομείνει μόνο τα τυπικά. Με δεδομένο το ναυάγιο στο Προεδρικό δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν. Είτε τα όσα έλεγαν οι κοινωνικοί εταίροι πάνω από το φέρετρο της Ζέτας ήταν λόγια του αέρα, απότοκα της έντονης συναισθηματικής φόρτισης, είτε κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία να το σκεφτούν καλύτερα. Η εργοδοτική πλευρά όπως και αυτή των εργαζομένων έχουν αποδείξει διαχρονικά την εθνική και κοινωνική τους ευαισθησία. Τίποτα από τα όσα επιτεύχθηκαν μετά το 1974 δεν θα ήταν πραγματικότητα, εάν π.χ. ο επιχειρηματικός κόσμος λειτουργούσε με την τετριμμένη λογική του εργοδότη.
Το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό το είχε ολοκληρώσει η αείμνηστη υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου. Το μόνο που απέμενε ήταν τα τυπικά και δεν είναι λόγια δικά μου αλλά της εργοδοτικής πλευράς. Εάν η μοίρα δεν έπαιζε τα δικά της παιχνίδια την ώρα που η Ζέτα ταξίδευε για την Αθήνα, θα πραγματοποιούνταν οι προγραμματισμένες τελικές πινελιές επί του Εθνικού Κατώτατου Μισθού. Άπαντες οι εμπλεκόμενοι είναι υποχρεωμένοι να κινηθούν στον δρόμο που χάραξε η Ζέτα. Αυτό επιτάσσει η κουλτούρα των εργασιακών σχέσεων στην Κύπρο αλλά και η ελάχιστη ένδειξη τιμής σε μια πολιτικό που όλοι παραδέχθηκαν πως κόσμησε την πολιτική στην Κύπρο. Η σύσκεψη στο Προεδρικό την περασμένη εβδομάδα θα έπρεπε να μετατραπεί σε πολιτικό μνημόσυνο για τη Ζέτα Αιμιλιανίδου. Τώρα το αποτέλεσμα δεν τιμά κανένα.
Ο νέος υπουργός Εργασίας θα πρέπει να βαδίσει στα χνάρια της προκατόχου του. Να συγκεντρώσει όλες τις πλευρές σε μια αίθουσα και να βγουν από αυτή όταν θα υπάρχει άσπρος καπνός, όπως έλεγε στην «Κ» ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, όταν επιτεύχθηκε η συμφωνία του 2019 στην ξενοδοχειακή βιομηχανία. Τα λόγια μένουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι νωπά. Την επόμενη φορά που όλοι θα συγκεντρωθούν στο Προεδρικό δεν θα πρέπει να υπάρξει άλλο αποτέλεσμα εκτός από τη συμφωνία.
Εάν παρ’ ελπίδα κάποιοι επιλέξουν να φανούν κατώτεροι των περιστάσεων, το όλο θέμα θα πρέπει να το πάρει στους ώμους του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τα επιχειρήματα των εργοδοτών περί εσφαλμένης εντύπωσης πως το όλο θέμα ήταν κλειστό, δεν πείθουν, όταν από τη Δεξιά έως την Αριστερά οι συντεχνίες λένε το ίδιο, για υπαναχώρηση των εργοδοτών. Ο Νίκος Αναστασιάδης δεν έχει τα βαρίδι της προεκλογικής περιόδου. Ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός πρέπει να έχει ουσιαστική επίδραση στα οικονομικά των εργαζομένων. Η θέση των συντεχνιών για κατώτατο μισθό κοντά στα 1000 ευρώ κινείται στη λογική ισορροπίας της Ζέτας Αιμιλιανίδου. Τα περί παζαριών για 800 ευρώ δικαιολογημένα προκαλούν τις ενστάσεις των συντεχνιών. Το μόνο που δεν χρειάζεται ο τόπος αυτή την περίοδο είναι μια αναταραχή. Οι εργαζόμενοι –και δεν πρέπει να μας διαφεύγει αυτό–έβαλαν πλάτη τα τελευταία δέκα δύσκολα χρόνια και αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη από τους εργοδότες, οι οποίοι καλούνται για άλλη μια φορά να αποδείξουν πως αδίκως κάποιοι τους δαιμονοποιούν. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία, η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει χωρίς αυτή και να ορίσει Εθνικό Κατώτατο Μισθό που να ικανοποιεί κατ’ ελάχιστο τους εργαζόμενους.
