Οι οκτώ βασικότερες εισηγήσεις από το FBI

Σημαντικές συστάσεις περιλαμβάνει η έκθεση του FBI που αφορούν την πάταξη του οργανωμένου οικονομικού εγκλήματος. Η έκθεση που βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης αφορά δέσμες εγγράφων από το FBI (στη βάση της αξιολόγησης που έγινε από τον Μάρτιο-Δεκέμβριο 2024) και το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, οι οποίες προωθήθηκαν στον γενικό εισαγγελέα τον υπουργό Δικαιοσύνης, για τα περαιτέρω. Η έκθεση αποτελεί το επιστέγασμα της εννεάμηνης παραμονής του αμερικανικού κλιμακίου στην Κύπρο και των ερευνών που έγιναν για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και της αποφυγής κυρώσεων.

Στην έκθεση περιλαμβάνονται τα συμπεράσματα του κλιμακίου από την εδώ παρουσία του και τη διερεύνηση των ισχυρισμών για συνεργασία παρόχων υπηρεσιών με Ρώσους ολιγάρχες ώστε να αποφύγουν τις διεθνείς κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Ζητούμενο για το αμερικανικό κλιμάκιο, το οποίο ήλθε μετά από πρόσκληση της Λευκωσίας, ήταν να παράσχουν τεχνογνωσία στις κυπριακές αρχές στον εντοπισμό και εξιχνίαση περιπτώσεων οικονομικού εγκλήματος και αποφυγής των κυρώσεων. Εκτός από τα ευρήματα, στην έκθεση περιλαμβάνονται και συστάσεις που αφορούν την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού των αρμοδίων υπηρεσιών σε θέματα οικονομικού εγκλήματος, παρεμβάσεις προς ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου και χρήση των συστημάτων τεχνολογίας για εντοπισμό υποθέσεων.

Η έκθεση

Η έκθεση στην ουσία αποτελεί το εργαλείο εκείνο προκειμένου να υλοποιηθεί η πρόθεση της κυβέρνησης να αναστραφεί το αρνητικό κλίμα που δημιουργήθηκε από την εμπλοκή και συμπερίληψη κυπριακών φυσικών και νομικών προσώπων στις διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία. Στη δέσμη εγγράφων που επέβαλαν οι Αμερικανοί περιλαμβάνεται πληθώρα εισηγήσεων, ανάμεσά τους οι εξής:

-Αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας για καταχώρηση υποθέσεων της Αστυνομίας με δυνατότητα καταγραφής όλων των ευρημάτων. Ανάγκη αναβάθμισης του συστήματος που θα καταγράφει τις ενέργειες και τα ευρήματα σε κάθε υπόθεση.

-Ενίσχυση των δυνατοτήτων της ΜΟΚΑΣ μέσω εκπαίδευσης και τεχνολογικού εξοπλισμού σχετικά με την ανάλυση δραστηριοτήτων που αφορούν κρυπτονομίσματα.

-Οι αρχές διερεύνησης υποθέσεων να αναπτύσσουν συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους επαγγελματικούς και άλλους φορείς (Νομική Υπηρεσία, Δικηγορικό Σύλλογο, Σύνδεσμο Εγκεκριμένων Λογιστών, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Μονάδα Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος-ΜΟΚΑΣ).

-Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ ανακριτικών και διωκτικών αρχών και την έγκαιρη καθοδήγηση της Αστυνομίας από την Εισαγγελία.

-Ευαισθητοποίηση γύρω από τη σημασία διερεύνησης υποθέσεων ξεπλύματος βρώμικου χρήματος ως αυτόνομα αδικήματα. Εισήγηση για εκπαίδευση στελεχών Νομικής Υπηρεσίας και Αστυνομίας.

-Περαιτέρω συνεργασία ΜΟΚΑΣ-Αστυνομίας μέσω καθορισμένης διαδικασίας και κοινή αξιολόγηση των αναφορών για ύποπτες συναλλαγές.

-Πρόγραμμα εκπαίδευσης νεαρών εισαγγελέων (criminal trial advocasy course).

-Εκσυγχρονισμός της διαδικασίας εκδίκασης ποινικών υποθέσεων με την εισαγωγή νέων μηχανισμών (π.χ. δικαστικοί συμβιβασμοί, προδικαστικές αιτήσεις κ.λπ.).

Η Λευκωσία

Μετά τη δημοσιοποίηση της αποστολής της έκθεσης η κυβέρνηση ανέφερε μόνο πως η πρόθεση των κυπριακών αρχών είναι η εφαρμογή των συστάσεων των Αμερικανών. Η κάθοδος του αμερικανικού κλιμακίου στην Κύπρο πραγματοποιήθηκε μετά το σάλο που προκλήθηκε με την αμερικανική λίστα προσώπων και εταιρειών με εμπλοκή στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία. Πέρα από τις γενικές κατευθύνσεις η κυβέρνηση δεν δημοσιοποίησε το περιεχόμενο της έκθεσης, η οποία είναι το επιστέγασμα των προσπαθειών που καταβλήθηκαν στο παρελθόν προκειμένου να αναστραφεί η αρνητική εικόνα της Κύπρου για ζητήματα ξεπλύματος μαύρου χρήματος και αποφυγής των κυρώσεων.

Η λίστα κυρώσεων

Η Κυπριακή Δημοκρατία βρέθηκε στη λίστα των κυρώσεων μετά τον εντοπισμό εταιρειών παροχής υπηρεσιών κυπριακού ενδιαφέροντος με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη διεθνή φήμη της χώρας. Συνολικά, από την ημερομηνία εφαρμογής των κυρώσεων κατά της Ρωσίας (Απρίλιος 2023) στη λίστα των αμερικανικών αρχών προστέθηκαν πέραν των 140 νομικών και φυσικών προσώπων κυπριακού ενδιαφέροντος, τα οποία σύμφωνα με τους Αμερικανούς με τον ένα ή άλλο τρόπο παρείχαν υπηρεσίες σε οντότητες ρωσικού ενδιαφέροντος προκειμένου να αποφύγουν τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί. Στη λίστα που έχει δημοσιοποιηθεί από το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (OFAC) και αφορά την πρόσβαση της Ρωσίας στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα μέσω διαμεσολαβητών που συσχετίζονται με τη ρωσική κυβέρνηση και των επιχειρήσεών τους, συμπεριλαμβάνονται και γνωστά δικηγορικά γραφεία της Λευκωσίας. Από τις 140 εταιρείες και φυσικά πρόσωπα τα 75 είναι ρωσικών συμφερόντων, τα 19 ιρανικών και 10 ουκρανικών. Στη λίστα του αμερικανικού ΥΠΟΙΚ που αφορά την Κύπρο βρίσκονται εταιρείες συμφερόντων την Συρίας, της Λιβύης, της Βενεζουέλας.