Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το μοντέλο που ο κυπριακός τουρισμός και οι αρμόδιες αρχές και φορείς ακολουθούν εδώ και πάρα πολλά χρόνια, πριν καν από την Ανεξαρτησία, που είναι το θάλασσα και ήλιος, έχει επηρεάσει πάρα πολύ βαθιά το πώς αξιοποιούμε τα άλλα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο τόπος. Φυσικά αυτή η μονοθεματικότητα επηρεάζει και το πώς η Πολιτεία αντιμετωπίζει τα συσσωρευμένα προβλήματα δεκαετιών. Τα πολιτιστικά αγαθά μας είναι τουριστικά αξιοποιήσιμα –με μέτρο πάντα, μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, μονοπάτια της φύσης, μεμονωμένα μνημεία, και θα πρέπει οπωσδήποτε να το αντιληφθεί και το υφυπουργείο Τουρισμού, ώστε να συνεργαστεί δημιουργικά με το υφυπουργείο Πολιτισμού.
Ουδείς αρνείται πως έχουν γίνει βήματα προς αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας, αλλά δυστυχώς όχι τέτοια που να ενισχύουν το αντίπαλον δέος του ήλιου και της θάλασσας. Ένα παράδειγμα είναι οι αρχαιολογικοί χώροι που βρίσκονται διάσπαρτοι στην ύπαιθρο. Χώροι που έχουν ανάγκη από ολικό ανασχεδιασμό από το υφυπουργείο Πολιτισμού.
Αυτά σκέφτηκα, μετά την επίσκεψή μου στον αρχαιολογικό χώρο του νεολιθικού οικισμού της Χοιροκοιτίας την περασμένη βδομάδα. Ένας εμβληματικός χώρος, που όμως μοιάζει να έχει μείνει στην εποχή που ανακηρύχθηκε ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ το 1998.
Το αρχαιολογικό μονοπάτι, το οποίο ομολογουμένως ήταν πεντακάθαρο, όπως και ο υπόλοιπος χώρος, ήταν μία πρόκληση, μιας και δεν ήταν κατανοητό τι σημαίνει «αρχαιολογικό μονοπάτι». Η απλή σήμανση με την ένδειξη «Αρχαιολογικό μονοπάτι» δεν ήταν αρκετή, τουλάχιστον σε εμένα, για να αντιληφθώ τι πρέπει να προσέξω και ομολογώ πως δυσκολεύτηκα να ακολουθήσω την πορεία του χώρου που επισκεπτόμουν, μιας και οι ενημερωτικές ταμπέλες στα διάφορα σημεία του είχαν «καεί» από την πολύχρονη έκθεσή τους στον καυτό ήλιο και τις άλλες καιρικές συνθήκες. Αν δεν είναι κανείς αρχαιολόγος νομίζω θα έχει την ίδια δυσκολία με τη δική μου για να αντιληφθεί το μεγαλείο του χώρου και το τι σημαίνει νεολιθικός οικισμός. Σίγουρα αποζημιώνεσαι από τη θέα και την υποβλητικότητα του χώρου, αλλά πιστεύω πως είναι απαραίτητο να γνωρίζεις ως επισκέπτης και το τι βλέπεις, ιδιαίτερα σε τέτοιου είδους αρχαιολογικούς χώρους, που δεν είναι εύκολο για το μη μυημένο μάτι, να καταλάβει τη σημαντικότητα του χώρου. Τα ίδια ισχύουν και για τον χώρο των ανακατασκευασμένων πέντε κατοικιών. Ενημερωτικές πινακίδες αισθητικής και μουσειολογικής λογικής περασμένων δεκαετιών.
Σίγουρα τα ενημερωτικά φυλλάδια που δίνονται δωρεάν στην είσοδο του χώρου είναι σημαντικά, αλλά σίγουρα δεν είναι αρκετά για τον περιπατητή/τρια, ιδίως όταν βρίσκεται εν κινήσει. Φυσικά και αυτά χρειάζονται εκσυγχρονισμό, αλλά έστω.
Την ίδια εικόνα αντικρίζει κανείς και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους, όπως είναι οι Τάφοι των Βασιλέων, η Παλαίπαφος, αλλά και του Κουρίου, που επίσης επισκέφθηκα πρόσφατα. Η υφυπουργός Πολιτισμού κα Λίνα Κασσιανίδου, η οποία είναι αρχαιολόγος, μεταξύ των άλλων πολλών προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπίσει, είναι και αυτό, και πιστεύω πως έχει ιδιαίτερη έγνοια για αυτά τα ζητήματα. Σίγουρα η αναβάθμιση των αρχαιολογικών χώρων και ο εκσυγχρονισμός τους είναι κέρδος και για τον τουρισμό μας, αλλά και για τον εγχώριους επισκέπτες. Αν, δε, συνδυαστούν με την εξωστρέφεια και τις ποικίλες δραστηριότητες, που το τελευταίο διάστημα δείχνουν τα κυπριακά μουσεία, τότε νομίζω πως θα έχουμε ένα ολοκληρωμένο αρχαιολογικό δίκτυο.
Το υφυπουργείο Πολιτισμού, διά του Τμήματος Αρχαιοτήτων λοιπόν θα πρέπει να εγκύψει σε αυτό το ζήτημα, αξιοποιώντας χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ή από άλλες πηγές, μιας και ο κρατικός κορβανάς για τέτοια ζητήματα πάντα είναι άδειος. Και από κοντά το υφυπουργείο Τουρισμού να αναδείξει με σύγχρονο τρόπο τις ομορφιές και το πολιτιστικό απόθεμα της χώρας.
