Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ξεκινάει μίανέα περίοδος για τον πολιτισμό της χώρας άραγε; Η δημιουργία του υφυπουργείου Πολιτισμού άραγε θα λύσει τα προβλήματα που ταλανίζουν το πολιτιστικό τοπίο της χώρας; Είναι δύο από τα ερωτήματα που έκανα στον εαυτό μου, καθώς συζητούσα με φίλους για τα καλλιτεχνικά τεκταινόμενα στην Κύπρο. Απάντηση δεν υπάρχει μόνο μία, αλλά το σίγουρο είναι ότι τουλάχιστον το μείζον ζήτημα που λέγεται πολιτιστική ανάπτυξη μπαίνει σε μία τροχιά, αποκτά θεσμικό χαρακτήρα και έναν επικεφαλής, στον οποίο –αύριο ίσως είναι γυναίκα, επί του παρόντος μιλάμε– θα απευθυνόμαστε, όχι όπως γινόταν μέχρι σήμερα, που ο Άννας σε έστελνε στον Καϊάφα και άκρη δεν έβγαζες.
Αυτή η νέα εποχή θα πρέπει να αποτελέσει τη χρυσή ευκαιρία όλων των εμπλεκόμενων με τον πολιτισμό μερών, για να καταφέρει ο θεσμός σταδιακά να δομήσει ένα πρόγραμμα ενιαίας πολιτιστικής ανάπτυξης. Θα φέρει άπαντες ενώπιον των ευθυνών τους, είτε λέγονται δημόσιοι υπάλληλοι, είτε λέγονται πολιτικά πρόσωπα, είτε Χατζηπετρής, διότι μέχρι σήμερα μόνο αυτός φταίει για όλα τα κακώς κείμενα, για ό,τι στραβό έγινε, υπήρξε και θα συμβεί. Θυμάστε τι έγινε πριν από χρόνια με τον Καστελούτσι και το άλογο, με το Cock, με την Πολιτιστική Πρωτεύουσα Πάφος 2017.
Παραδείγματα πολλά:
Πού είναι το πολιτιστικό αποτύπωμα της Πάφου; Ποιος θυμάται τι έγινε στην πόλη της Πάφου το 2017; Κανείς, και όταν λέω κανείς εννοώ κανείς. Κάποιοι μοναχικοί καβαλάρηδες που επιμένουν... Πολιτιστικά πού βρίσκεται η Λάρνακα, η ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου; Πουθενά. Πολιτισμός είναι πλέον η πατάτα στην Ξυλοφάγου, κάτι τελειωμένες συναυλίες και κάτι ξώφαλτσες θεατρικές περιοδείες, από τον ΘΟΚ κυρίως.
Τα Κύπρια; Ποιο το αποτύπωμα του μεγαλύτερου διεθνούς φεστιβάλ της χώρας; Κανένα, εδώ και πολλά χρόνια είναι σαν να μη γίνεται, όσο και αν ακούγομαι αυστηρός. Είναι κρίμα, να μην αφήνουν τα Κύπρια πολιτιστικό αποτύπωμα, να είναι μία ακόμα πολιτιστική διοργάνωση... δεν θα έπρεπε να είναι έτσι εδώ και πολλά χρόνια. Αλλά, είπαμε, ο Χατζηπετρής τα φταίει όλα... όπως και για την απουσία από την Μπιενάλε Βενετίας –χάθηκε η ημερομηνία, ουδείς και ουδεμία έφταιξε. Απλώς δεν ήταν γραφτό να πάμε. Κανείς δεν ασχολήθηκε πέραν των μερικών ημερών, ούτε η εικαστική κοινότητα, ούτε οι Πολιτιστικές, ούτε το υπουργείο. ∆ιατάχθηκε μια έρευνα, που λένε πουλάκια ότι έγινε για να γίνει και δεν θα προσέφερε τίποτε. Πράγματι, ουδέν εγένετο, και απ’ ό,τι φαίνεται ουδένα και ουδεμία φαίνεται να απασχολεί πλέον το θέμα και εδώ που τα λέμε... σιγά και τι έγινε... έχασε η Βενεθκιά βελόνι;
Εργασιακά δικαιώματα, ιδιότητα του καλλιτέχνη, επαγγελματική εξασφάλιση, συλλογικές συμβάσεις, είδατε να γίνεται τίποτα συγκεκριμένο; Προσωπικά δεν αντιλήφθηκα ότι προχωράμε προς κάποια κατεύθυνση, συζητήσεις επί συζητήσεων και όλα μέσα σε ένα μικρο-συντεχνιακό πνεύμα, και συγχωρήστε μου τη φράση. Οι ηθοποιοί κυρίως ξέρουν πολύ καλά πόσο προβληματικά λειτουργεί το ελεύθερο θέατρο σε θέματα αμοιβών, απολαβών, μισθών και αποδοχών, οι θεατρώνηδες –όσοι υπάρχουν– επίσης γνωρίζουν την ανάγκη εργασίας και μέσα από διάφορες διεργασίες αναπαράγουν στρεβλά μοτίβα εργασίας, και στο τέλος λαβωμένος βγαίνει και ο κόσμος του θεάτρου σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα –δεν νοιάζεται ούτε ο Θεός ο ίδιος γι’ αυτό τις περισσότερες φορές.
Κυπριακή Βιβλιοθήκη, μια ανοικτή πολιτιστική πληγή, η οποία χαίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και δεν φαίνεται να απασχολεί κανέναν εδώ και πολλά χρόνια. Να πω για τους κάδους στην είσοδό της; πάλι, θα με πείτε γραφικό, δεν θα έχετε δίκιο, αλλά θα το κάνετε, γιατί απλώς μάθαμε ότι έλα μωρέ, σιγά το πράγμα. Η Κυπριακή Βιβλιοθήκη που έχουμε μάλλον μας αξίζει, διότι δεν έχουμε ούτε πολιτική για το βιβλίο, όσο και αν κοπτόμεθα για τη διάλεκτό μας, τους λογοτέχνες μας, τη γραφή στην κυπριακή, και άλλα. Όλα γίνονται εκ των ενόντων. Εξωστρέφεια σημαίνει κάλυψη εισιτηρίων, Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα και εκδηλώσεις για το βιβλίο μέσα-μέσα, πράγματα που δεν αφήνουν κανένα αποτύπωμα.
Σαφώς και στη νέα αυτή περίοδο δεν θα λυθούν τα παραπάνω, αλλά τουλάχιστον από εδώ και πέρα θα ξέρουμε, επαναλαμβάνω, πού θα πρέπει να απευθυνόμαστε. Στον αρμόδιο υφυπουργό και στους λειτουργούς του υφυπουργείου. Φυσικά και δεν θα λυθούν όλα τα προβλήματα διά μαγείας, σαφώς χρειάζεται χρόνος για να πάνε τα πράγματα λίγο πιο μπροστά, να μπούμε σε μια νέα εποχή. Χρειάζεται όμως από την πρώτη στιγμή διάθεση συνεργασίας από όλους τους φορείς, είτε εντάχθηκαν, είτε δεν εντάχθηκαν στη νέα δομή, από όλους τους λειτουργούς των Πολιτιστικών Υπηρεσιών, των ημικρατικών, των εποπτευόμενων, από όλους. Αυτό είναι το παν. ∆ιάθεση για αλλαγή και για κατακλυσμό από ιδέες στον Γιάννη Τουμαζή, στον πρώτο υφυπουργό Πολιτισμού, και κατά πως έλεγε και ο πατέρας μου, εδώ σε θέλω κάβουρα, να περπατάς στα κάρβουνα.
