Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο χρόνος, η μνήμη και η διάρκειά τους είναι έννοιες που συχνά με απασχολούν. Μέσα από τη μελέτη της ιστορίας και των στιγμών της, διαβάζοντας για μεγάλες προσωπικότητες, σκέφτομαι πόσος χρόνος και μνήμη τους αναλογεί και πόσος χρόνος και μνήμη αναλογεί σε ανθρώπους που κατά τα φαινόμενα δεν έκαναν κάτι μεγάλο. Πώς θυμάται ο άνθρωπος τον χρόνο που διαρρέει; Πόσο διαρκεί η μνήμη του ανθρώπου, αυτού του ανθρώπου που δεν στόχευσε στα μεγάλα, αλλά ίσως άφησε κάτι… το οποίο όμως το τύλιξε η αχλή του χρόνου; Σκέφτομαι τον χρόνο που διαρρέει και πως θα αρχίσουμε και πάλι να μετράμε για τα επόμενά μας σχέδια και ταυτόχρονα θα ζούμε τη ζωή μας, σε έναν σχεδόν αφόρητο κιρκαδιανό ρυθμό, ώσπου να έρθει εκείνη η μικρή στιγμή ευφροσύνης, που θα μας κάνει να σκεφτούμε, αξίζουν πολλά τελικά οι μικρές στιγμές μιας κατά τ’ άλλα καθημερινής ζωής.
Και εδώ είναι που έχει αξία η λέξη «μικρός» –θαρρώ– γιατί συχνά τα μεγάλα ξετρέχουμε, κυρίως τα μεγάλα, και όλα τα άλλα τα θεωρούμε ασήμαντα. Και τον χρόνο νιώθω πως τον βλέπουμε ως κάτι μεγάλο, ως κάτι που μας προσπερνάει… και αισθανόμαστε πως και εμείς είμαστε μεγάλοι. Φευ, λέω εγώ, είμαστε μικροί, μικρή είναι η παρουσία μας, υπάρχουμε στο εδώ και το τώρα, αυτό πιστεύω και μακάρι να μπορούσα κι εγώ να το εφαρμόζω. Ναι, σαφώς και υπάρχουν μεγάλα έργα, σπουδαίων ανθρώπων, καταγράφονται πολλά από αυτά στα βιβλία της ιστορίας, αλλά και στη συλλογική μνήμη. Πιστεύω όμως, πως ο χρόνος μας και τα έργα μας είναι εξ ορισμού μικρές στιγμές της παρουσίας μας, μικρές στιγμές του καθένα μας, που συνάντησε άλλους μικρούς ανθρώπους. Δείτε για παράδειγμα τις φωτογραφίες των απεργών τον προηγούμενο αιώνα. Άνθρωποι μικροί, που έφτιαξαν εν τέλει μία μεγάλη στιγμή, που άντεξε στον χρόνο.
Μα το μικρό, πολλές φορές είναι και μεγάλο, ή μοιάζει μικρό, αλλά μπορεί να μεγαλώνει συν τω χρόνω, γιατί έχει τη δύναμη να πολλαπλασιάζεται, χωρίς να επαίρεται ότι μπορεί να το κάνει. Ένα κείμενο, ένα έργο τέχνης, μία ομιλία… το νεύμα ενός ανθρώπου. Πράγματα που δεν φωνάζουν τη μεγαλοσύνη τους, αλλά έχουν την εγγενή δύναμη να επηρεάσουν. Πολλές φορές σπουδαία έργα, ξεπέρασαν στη μνήμη τους δημιουργούς τους. Άραγε ήξεραν αυτοί/ές πως έφτιαχναν κάτι μεγάλο; Πίστευαν ότι το όνομά τους θα έμενε στο διηνεκές ή απλώς άδραξαν την ευκαιρία του εκεί και του τότε;
Αυτές οι σκέψεις γυροφέρνουν στο μυαλό μου, όταν ανακαλύπτω πως το λίγο και το μικρό, πολλές φορές συμποσούμενο, δημιουργεί το μεγάλο, χωρίς καν να το ξέρει.
Μέσα σε αυτό το συνηθισμένο και μεγαλοπρεπές εορταστικό κλίμα των ημερών, το οποίο κάθε φορά μοιάζει να είναι νέο και μεγάλο, αλλά μάλλον είναι μια επαναλαμβανόμενη συνήθεια, προσπαθώ να σκεφτώ πώς ρέει ο χρόνος, πώς αλλάζουν ή δεν αλλάζουν οι θεωρίες μας για τα πράγματα, ποια μεγάλα και ποια μικρά αφήσαμε πίσω και ποια ακολουθήσαμε. Σκέφτομαι πώς γίνεται να ντύνονται όλα με γιορτινά χρώματα, να αρωματίζονται όλα με αρώματα διάφορα, γιορτινά… Να υπάρχουν χαμόγελα παντού, ή τουλάχιστον να μοιάζουν χαμόγελα, ενώ πριν από μερικές ημέρες όλα έμοιαζαν να είναι σκοτεινά, να μην υπάρχουν αρώματα στην ατμόσφαιρα. Να ζούμε τη μεγαλοπρέπεια της μικρής στιγμής, όταν έχουμε χωνέψει ή έχουμε κάνει σημαία τη μεγαλοπρέπεια της μικρότητάς μας.
Είμαστε νομίζω μικροί όλοι, και μας αξίζει να ζούμε την κάθε μικρή στιγμή μας, και ποιος ξέρει, αν μαζευτούν πολλές μικρές στιγμές, κάποτε ίσως αυτές να γίνουν κάτι τεράστιο, άξιο μνήμης. Ας προσπαθήσουμε να ζούμε όμορφα εκείνες τις μικρές στιγμές μας, χωρίς πρέπει, χωρίς υποσημειώσεις, χωρίς συγκριτικό βαθμό. Ας είμαστε μικροί για να μπορούμε να λέμε, πώς είμαστε πολλοί και να μπορούμε να μετριόμαστε.
Χρόνια πολλά και με το καλό το 2024.
