Το δώρο του πολιτισμού

Σε λίγες μόνο ημέρες αρχίζει και η πολιτιστική ζωή της χώρας να ζεσταίνει τις μηχανές της για να ξεκινήσει η νέα περίοδος, το νέο πολιτιστικό έτος. Το καλοκαίρι που μας πέρασε, όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια, στην κυπριακή ύπαιθρο έγιναν πολλά και ωραία, με τη συμβολή της Πολιτείας, μέσω διαφόρων προγραμμάτων και δράσεων και που ευτυχώς συμμετείχαν και πολλές κοινότητες, με τους εκεί συλλόγους τους, και σημαντικότερο με τους συλλόγους των νέων, αγκαλιάζοντας θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες, χορευτικά δρώμενα και διάφορα φεστιβάλ. Η αθρόα συμμετοχή του κοινού σε όλες σχεδόν τις πολιτιστικές δράσεις αποζημίωνε πιστεύω τον κόπο που κατέβαλαν κοινοτικές αρχές, σύλλογοι και διοργανωτές, δείχνοντας πως είναι σημαντικό ο πολιτισμός να μπορεί να αφορά και τον κόσμο της υπαίθρου, αλλά και εκείνους που έχουν επιλέξει να εκδράμουν σε χωριά. Δεν ξέρεις ποτέ ποιον ή ποια θα αγγίξει ένα θεατρικό ή μία συναυλία ή μία προβολή.

Παράδειγμα του παραπάνω είναι η όμορφη συνάντηση που είχα με μία οικογένεια στο AnimaFest στη Σαλαμιού της Πάφου, που η κοινότητα φιλοξενεί εδώ και πολλά χρόνια, με απόλυτη επιτυχία. Σε κάποιο διάλειμμά των προβολών κατηφόρισα προς το κέντρο του χωριού για να πάρω το αυτοκίνητό μου σε χώρο στάθμευσης πλησίον του χώρου προβολών, επιστρέφοντας λοιπόν με το αυτοκίνητό μου και οδηγώντας στην ανηφόρα από το κέντρο της κοινότητας στο πάρκινγκ με σταμάτησε με ευγενικό τρόπο ένας κύριος, ζητώντας μου αν μπορώ να μεταφέρω τη γιαγιά, όπως μου είπε έως επάνω, και αν θα μπορούσα να πάρω ακόμη τρία άτομα. Θεώρησα πως η γιαγιά και οι άλλοι τρεις ήταν κάτοικοι του χωριού και πως η κίνηση στον ανηφορικό δρόμο δυσχέραινε την ανάβασή τους. Φυσικά, χωρίς δεύτερη σκέψη είπα ναι, μόλις μπήκαν στο αυτοκίνητό μου μου είπαν πως άκουσαν πως στο πάρκο έχει ταινίες και θα ήθελαν να δουν από κοντά τι ακριβώς συμβαίνει. Εκεί σκέφθηκα πως οι τέσσερις άνθρωποι που βρέθηκαν στον δρόμο μου δεν είναι από τη Σαλαμιού, άρα αμέσως ρώτησα πώς βρέθηκαν στο χωριό και από πού είναι. Η γιαγιά απάντησε αμέσως, από τη Λάρνακα ήρθαμε, βόλτα… μα είμαστε πρόσφυγες… αλλά είπαν μας πως έχουν ταινίες και μιας και ήρθαμε ώς εδώ δεν χάνουμε τίποτε να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει, πολύς κόσμος, και είναι ωραία φαίνεται… Είπε η γιαγιά, με τους συνεπιβάτες μου να συμφωνούν… Είναι ωραία, είπα τότε και εγώ, έχει ταινίες λίγο διαφορετικές απ’ ό,τι συνήθως, αλλά αξίζει. Και συνέχισα ρωτώντας από πού κατάγονται. Η γιαγιά απάντησε με καμάρι, από το Πραστείο της Μεσαορίας… μα πού να το ξέρεις εσύ… Εκεί δεν έχετε την ωραία εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, της λέω. Πρόσφατα ανακαινίστηκε από τη Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς, συμπληρώνω… Έκπληκτη η γιαγιά, έχεις πάει; με ρωτάει. Ναι, πήγα δυο-τρεις φορές, όμορφο το χωριό σας, μεγάλο και πρέπει να ήταν πλούσιο… Ναι, μα τώρα πάει… Και η σύντομη κουβέντα μας διακόπηκε, μιας και είχαμε φτάσει στον προορισμό μας. Η ωραία αυτή οικογένεια προχώρησε προς τον χώρο προβολών του φεστιβάλ και εγώ στο πάρκινγκ.

Σκεφτόμουν το κέρδος που είχα από τη συνάντηση αυτή και το κέρδος που μπορεί να έχουν τα φεστιβάλ και οι πολιτιστικές δράσεις, όταν αυτές γίνονται με γνώμονα το κοινό, με ανθρωποκεντρική διάθεση και πώς μία γιαγιά κάμποσων Αυγούστων στην πλάτη της έχει την περιέργεια να δει τι ταινίες παίζουν σε ένα φεστιβάλ, με την οικογένειά της να την ακολουθεί, μοιραζόμενη τα ίδια συναισθήματα.

Αυτό που θέλω να πω είναι πως το κοινό είναι εκεί έξω, δεν έχει ταυτότητα, δεν έχει ηλικία, δεν έχει φύλο. Είναι έτοιμο να δει και να ακούσει, να εγκρίνει και να απορρίψει, και αυτό το κοινό θα πρέπει να έχουν κατά νου να προσεγγίσουν όσοι ευαγγελίζονται πως η τέχνη, οποιαδήποτε τέχνη, έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο, τον φιλοπερίεργο, τον αμφισβητία. Χρέος της Πολιτείας είναι να αναζητεί το κοινό παντού, και να το βγάζει από την αφάνειά του, προσφέροντάς του αξιοπρεπές πολιτιστικό προϊόν, και ευθύνη των καλλιτεχνών να παράγουν πολιτιστικό έργο, που θα έχει στον πυρήνα του την έννοια του μοιράσματος, που θα μπορεί να εξακτινώνεται και να αγκαλιάζει όλους όσοι με αγάπη προσέρχονται για να γευτούν το δώρο του πολιτισμού.