Του Απόστολου Κουρουπάκη
Οι ενδοσχολικές εκδηλώσεις και εορτασμοί είναι μια σημαντική στιγμή για κάθε σχολική μονάδα, αλλά μπορεί ν’ αποτελέσει και ένα σημαντικό βήμα για την αισθητική και πολιτιστική καλλιέργεια των μαθητών και των μαθητριών. Με αφορμή λοιπόν τις ενδοσχολικές εκδηλώσεις για την 28η Οκτωβρίου, που έγιναν στα σχολεία όλης της Κύπρου, παρατήρησα ότι οι καθηγητές και οι καθηγήτριες που αναλαμβάνουν να τις διοργανώσουν άρχισαν σιγά-σιγά να γίνονται πιο δημιουργικοί/ές και να μην ακολουθούν την πεπατημένη περασμένης αισθητικής. Σαφώς και πολλές από αυτές τις γιορτές είναι ακόμα γεμάτες από καλλιτεχνικό «άρωμα» παρελθόντων ετών, ενώ κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι δεν είναι απαραίτητο να εορτάζονται –αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.
Όσο λοιπόν εορτάζονται θα πρέπει οι γιορτές να γίνονται με τρόπο επωφελή για τους μαθητές και τις μαθήτριες και για ολόκληρη την κοινωνία κατ’ επέκταση. Και εξηγούμαι, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η διδασκαλία μαθημάτων όπως το Θέατρο, η Μουσική, τα Εικαστικά, και άλλα παρεμφερή μαθήματα. Σαφώς και ο ρόλος των μαθημάτων αυτών δεν είναι για να γίνονται οι εκδηλώσεις, αλλά για να καλλιεργηθεί στους μαθητές εξ απαλών ονύχων η έννοια του τι εστί Άνθρωπος, πώς το θέατρο, σύγχρονο και νεότερο, θέτει ερωτήματα, πώς ο λόγος των τραγικών παραμένει τραγικά επίκαιρος, πως η μουσική μπορεί να διδάξει υψηλές ανθρώπινες ιδέες, όπως και τα εικαστικά.
Είναι σημαντικά μαθήματα και θα πρέπει να τα δούμε επιτέλους με άλλο μάτι και όχι κατά πώς λέει ο κ. Θεμιστοκλέους «έχουμε κάτι θέατρα, κάτι μαθήματα φωτογραφίας... θα τους πληρώνουμε μέχρι να αφυπηρετήσουν;». Ναι, να μην τους πληρώνουμε απλώς για να είναι στα σχολεία, ως βουβά πρόσωπα, αλλά να αγωνιστείτε κύριε Θεμιστοκλέους για ν’ αναβαθμιστεί ο ρόλος τους.
Εάν αναπτυχθούν αυτά τα μαθήματα νομίζω πως θα βγάλουμε καλύτερους πολίτες, αλλά και οι σχολικές γιορτές θ’ αλλάξουν, και αν αλλάξουν οι γιορτές, θα αλλάξει και η θεώρηση και των μαθητών για πολλές από τις έννοιες που σήμερα είναι συγκεχυμένες στο μυαλό τους, φασισμός, πόλεμος, φτώχεια, εξαθλίωση, προσφυγιά.
Ο ρόλος του σχολείου είναι να δημιουργεί ανθρώπους με κριτική σκέψη, να μπορούν να βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά απ’ ό,τι τα έβλεπαν ή τα βλέπουν ακόμη οι γονείς τους και οι παππούδες τους.
Και μπορούν και οι σχολικές γιορτές να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, η 28η Οκτωβρίου μπορεί να γίνει για παράδειγμα μια καλή αφορμή για να συζητηθεί ο φασισμός και η λαϊκή οργάνωση των πολιτών. Μπορούν οι φιλόλογοι και οι καθηγητές θεάτρου και μουσικής να συνεργαστούν για να δείξουν αντιπολεμικά μονόπρακτα, να διαβαστούν ποιήματα και κείμενα σημαντικών λογοτεχνών που μίλησαν για τον πόλεμο και τα δεινά που αυτός φέρνει.
Να ακουστούν τραγούδια και μελωδίες που υμνούν την ανθρώπινη υπόσταση. Οι καθηγητές εικαστικών να δείξουν πώς η Τέχνη μιλάει για σημαντικά ανθρώπινα θέματα, όπως το κάνει η Πόπη Νικολάου, η οποία κάθε φορά που ανακύπτει ένα σοβαρό παγκόσμιο ζήτημα δηλώνει παρούσα και μαζί της οι μαθητές και οι μαθήτριές της και βραβεύεται μάλιστα. Έστω και ένας μαθητής, μία μαθήτρια να πάρει κάτι είναι κέρδος.
Τα σημερινά άδεια εν πολλοίς θέατρα από νέους και νέες, το μη ενδιαφέρον για τη μουσική, τη ζωγραφική, το βιβλίο είναι αποτέλεσμα και της μη ανάπτυξης αυτών των μαθημάτων στα σχολεία μας.
Φυσικά, και δεν παραβλέπω τις σαρωτικές αλλαγές που έχει φέρει η τεχνολογική εξέλιξη στην κοινωνία, πόσο σημαντικός είναι πλέον ο κόσμος της ψηφιοποίησης, πόσο καταλυτικό ρόλο παίζει το οικογενειακό περιβάλλον στη διαμόρφωση του παιδιού και του νέου. Και σε αυτά το σχολικό περιβάλλον θα πρέπει να έρχεται αρωγός, να βλέπει πιο μπροστά, να προλαβαίνει και να οσφραίνεται τις επικείμενες αλλαγές, να μιλάει και να διαβάζει τους μαθητές, αντί να τους βάζει να διαβάζουν και να αποστηθίζουν σελίδες επί σελίδων.