Του Απόστολου Κουρουπάκη
Την Πέμπτη το βράδυ είχα την τιμή να προσκληθώ εκτάκτως ως συντονιστής, λόγω ασθενείας της συναδέλφου Αθηνάς Βιολάρη, της ανοικτής συζήτησης που διοργάνωσε ο Assitej Κύπρου με τίτλο «Κάθε παιδί στο θέατρο - Το δικαίωμα του παιδιού για συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή του τόπου», με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα ∆ικαιώματα του Παιδιού». Μεταξύ εκείνων που συμμετείχαν ενεργά στη συζήτηση ήταν και δύο μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, η Ευγενία Μαρία Αργυρού και ο Κωνσταντίνος Τομασίδης. Τα δύο παιδιά εξέφρασαν τόσα πολλά σε τόσο λίγο χρόνο, που πραγματικά χαιρόσουν να τα ακούς.
Κύριο θέμα της συζήτησης ήταν «Κάθε παιδί στο θέατρο» όχι απαραίτητα ως συντελεστής αλλά και ως θεατής, και μέσα από τη συζήτηση ημών των ενηλίκων ειπώθηκαν πολλά, για την υποχρεωτικότητα ή όχι του μαθήματος της θεατρικής αγωγής, για την ευκολία ή μη της πρόσβασης των παιδιών σε θεατρικά και άλλα πολιτιστικά γεγονότα για όσα γίνονται ή δεν γίνονται από πλευράς Πολιτείας και για άλλα πολλά. Αν μη τι άλλο ήταν μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, που όμως στα αφτιά των δύο μικρών συνομιλητών μας ακουγόταν ως μια μάχη των μεγάλων, άλλωστε ο Κωνσταντίνος το είπε, περίπου ως εξής, τόση ώρα διαφωνείτε, που καταλήγετε; Είχε δίκιο ο Κωνσταντίνος, και αν εκλάβουμε την εκδήλωση της Πέμπτης ως παράδειγμα της κοινωνίας μας, πουθενά δεν θα καταλήξουμε, αν δεν αποφασίσουμε συλλογικά εμείς οι νούσιμοι ενήλικες να ακούσουμε πολλές και διαφορετικές γνώμες, να δούμε πώς λειτουργούν στο εξωτερικό σε σχέση με τα παιδιά και τον πολιτισμό. Πολλές φορές αισθάνομαι πως λειτουργούμε ωσάν να μας έχουν επιφορτίσει με την ανακάλυψη της τηλεμεταφοράς και προσπαθούμε να ανακαλύψουμε την τεχνολογία για να την εφεύρουμε.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να κοιτάμε τι κάνουν και αλλού, αλλά και τι λένε τα ίδια τα παιδιά, πώς βλέπουν τα πράγματα, τι θα ήθελαν, τι θα τους άρεσε... αλλά όχι σαν να τους παίρνουμε συνέντευξη, αλλά μέσα από επιστημονικά ζυγισμένα ερωτηματολόγια και δράσεις, κάτι που μπορεί να γίνει εύκολα αρκεί να συνεργαστούν περισσότερο ο ΘΟΚ, μέσω του Τμήματος Θεατρικής Ανάπτυξης, το υπουργείο Παιδείας με τις αρμόδιες ∆ιευθύνσεις του, το υφυπουργείο Πολιτισμού, αλλά και φορείς όπως ο Assitej, το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου, το Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας των ∆ικαιωμάτων του Παιδιού και άλλοι που έχουν εμπειρογνωμοσύνη και επιστημοσύνη.
Όπως και να ’χει πριν φτάσουμε εκεί θα πρέπει να δουν στο υπουργείο Παιδείας και το θέμα της Επιτροπής Έγκρισης Θεαμάτων, που ορίζει τι μπορεί να είναι κατάλληλο για τα παιδιά και τι όχι. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να απαρτίζεται από λειτουργούς που έχουν σχέση με τις τέχνες, που αφουγκράζονται τις σύγχρονες ανάγκες των παιδιών, που μπορούν να δουν και λίγο πιο έξω από τα στενά δημοσιο-υπαλληλικά πλαίσια, και ίσως και να καταργούταν σταδιακά, και να υπάρχει ένας φορέας, όπως ο ΘΟΚ, για παράδειγμα, με μία επιτροπή, στην οποία θα ανατεθεί να συμβουλεύει το κράτος για τις παιδικές θεατρικές παραστάσεις που είναι κατάλληλες για παρακολούθηση από ανήλικους, μία επιτροπή ανοικτόμυαλη, με επαρκή επιστημοσύνη, ως προς τα θεατροπαιδαγωγικά και τα θέατρο εν γένει. Είναι αναγκαία μια αναδόμηση της Επιτροπής για να αποφεύγουμε φαινόμενα όπως αυτά με τον δρα Κόρτσακ και το Still!
Επιστρέφοντας όμως στον Κωνσταντίνο και την Ευγενία Μαρία αναγνώρισα στα πρόσωπά τους για ακόμη μία φορά την αξία που έχει ο πολιτισμός όταν αυτός τους προσφέρεται εξ απαλών ονύχων. Και θυμήθηκα τα χαμόγελα των μαθητών της Τεχνικής Σχολής Μακάριος Γ΄ της Λευκωσία που ανέβασαν τους «Ηλίθιους» του Νηλ Σάιμον, στην υπόκλισή τους, τη μαθήτρια που είδα στις Αποθήκες του ΘΟΚ, όταν πήγαινε στην παράσταση «Θάβοντας τον αδελφό μου στο πεζοδρόμιο», τους μαθητές που παρακολούθησαν τον δρα Κόρτσακ, αλλά και τον ίδιο μου τον εαυτό, όταν συμμετείχα στους ερασιτεχνικούς αγώνες σχολικού θεάτρου...
Και στην Κύπρο έχουμε θεσμούς/ δράσεις που αποδεικνύουν πόσο ευεργετική είναι αυτή η τέχνη, έχουμε τους Παγκύπριους Σχολικούς Αγώνες Θεάτρου, τις ∆ράσεις του ΘΟΚ και φυσικά το Κυπριακό Κέντρο Θέατρου για Παιδιά και Νέους (ASSITEJ Κύπρου). Και επαναλαμβάνω ό,τι είχα γράψει τον Απρίλιο του 2022: «Ας προσπαθήσει λοιπόν η Πολιτεία διά του υπουργείου Παιδείας και τώρα και του υφυπουργείου Πολιτισμού να ενισχύσουν αυτές τις προσπάθειες, να χαλαρώσουν τις όποιες αντιστάσεις υπάρχουν ακόμα από διευθύνσεις σχολείων σε ό,τι έχει να κάνει με την παρακολούθηση παραστάσεων μαθητών ή με τη φιλοξενία παραστάσεων στους σχολικούς χώρους»... και φαίνεται πως το υφυπουργείο διά του Γιάννη Τουμαζή κάτι κάνει, με αρχή τους ασυνόδευτους ανήλικους στο Πουρνάρα και άλλες δομές, σε συνεργασία με το υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, ώστε οι πιο ευάλωτοι να εισαχθούν με κάποιο τρόπο σε πολιτιστικές πράξεις!
