Περιποίησις ποιήσεως

Η 21 Μαρτίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης και θα διοργανωθούν εκδηλώσεις πολλές για να εορταστεί, και οι ποιητές/ποιήτριες θα έχουν την τιμητική τους. Για μία ημέρα, η ποίηση θα μπει στις ζωές μας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα γεμίσουν ποιήματα και ποιημάτια.

Αυτά σκεφτόμουν, και αναρωτιόμουν τι θα μπορούσα να γράψω κι εγώ –σχεδόν καθηκόντως! Υπάρχουν τόσοι και άλλοι τόσοι, γυναίκες και άντρες, παλαιότερων γενεών και νεότερων γενεών που αξίζουν την προσοχή μας, την προσοχή του κοινού, του σχολικού συστήματος. Σκέφτηκα λοιπόν ότι η κυπριακή λογοτεχνία, η οποία, όπως έχω και άλλες φορές πει, πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο και αυτό μόνο χαρά μπορεί να μας φέρνει. Η νεότερη γενιά φέρνει σιγά-σιγά στο προσκήνιο την Κύπρο του σήμερα, εκφράζεται διαλεκτικά, είναι κριτική προς το παρελθόν, καμιά φορά διακωμωδεί την ιστορία μας και ακόμα και ηρωικά πρόσωπα.

Οι νεότεροι ποιητές μας, κυρίως οι ποιητές, μιλάνε για πολλά άλλα πράγματα, αφήνουν το κυπριακό πρόβλημα στην άκρη ολοένα και περισσότερο. Ίσως πια να μην τους εκφράζει αυτό το τραύμα, ίσως να νιώθουν άβολα να το αντιμετωπίσουν, ίσως να μην τους αφορά πια, δεν ξέρω. Ακόμα και αν το κάνουν, δεν το πραγματεύονται με τον τρόπο των παλαιότερων και θα μου πείτε ότι είναι λογικό, θα σας απαντήσω ότι δεν είναι, διότι η ανάγκη έκφρασης ντε και καλά του τραύματος συχνά οδηγεί νέους κυρίως λογοτέχνες σε ένα ασφυκτικό αγκάλιασμα με το χθες, και έτσι πνίγονται συναισθήματα και προθέσεις και καταλήγουμε στο «γαργάλα τα», αν με εννοείτε!

Μία ακόμη πολύ ευχάριστη παρατήρηση που θέλω να κάνω είναι αυτή για τη χρήση της διαλέκτου, με τρόπο που αναδύεται από τις σελίδες αυτό το άρωμα της πατρογονικής και μητρικής γλώσσας, που δεν απαιτούσε σεβασμό, γιατί τον είχε κερδίσει, και αν κάποτε χάθηκε ο σεβασμός η ευθύνη σε εκείνους και εκείνες που θέλησαν τη γλώσσα του Παφίτη, του Αυγορίτη, του Πίτσιλλου ή του Καρπασίτη ανίκανη να εκφράσει απλά και όμορφα, μα ταυτόχρονα και υψηλά νοήματα.

Ευθύνη έχουν θεωρώ και όσες και όσοι προσπάθησαν να καταστήσουν τη διάλεκτο υπέρτατη μορφή έκφρασης, τραυματίζοντάς την. Η διάλεκτος είναι ένα τόσο χρήσιμο εργαλείο στη λογοτεχνία μας, που όσοι και όσες συγγραφείς γνωρίζουν να το μεταχειριστούν επ’ ωφελεία τους κάνουν τη διαφορά. Μπορούμε να έχουμε κείμενα εξ ολοκλήρου στη διάλεκτο, όμως; Να έχουμε διαλεκτικά αριστουργήματα τύπου Βασίλη Μιχαηλίδη –πάντα κατ’ αναλογία– σήμερα ή ενός Λιασίδη –θυμάστε τον «Αλαβροστοισειώτης» του Νίκου Χατζόπουλου;

Εδώ νομίζω πως δεν είμαστε έτοιμοι, έχουμε δρόμο να διανύσουμε και αυτό γιατί για να επιδοθεί κάποιος/α συγγραφέας σε αυτό το έργο χρειάζεται αφοσίωση και αγνάντεμα της ψυχής. Και για να μην παρεξηγηθώ, ανάμεσα στους παλαιότερους λογοτέχνες μας υπάρχουν συγγραφείς που θα μπορούσαν να το κάνουν, και θα ήθελα να το δω, όχι εν είδει λαογραφικής συναγωγής λέξεων, ούτε ως ποιητάρικο, αλλά ως ένα άρτιο έργο λογοτεχνικό. Και μη φοβούνται όσοι θεωρήσουν ότι έτσι διατρέχει κινδύνους η ελληνική γλώσσα. Η γλώσσα η ελληνική δεν έχει να φοβάται από τα παιδιά της, τα παιδιά της πάλι έχουν να φοβηθούν, από τους γλωσσαμύντορες της άκρας.

Το λογοτεχνικό μας μωσαϊκό πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να δίνει ενδιαφέροντα έργα, έχουμε λογοτέχνες που μπορούν να αφήσουν το αποτύπωμά τους στα Γράμματα. Το λογοτεχνικό ψηφιδωτό της Κύπρου έχει τόσες πολλές ψηφίδες, που μπορεί να προσφέρει στο κοινό σπουδαία πράγματα. Πέρα από βραβεύσεις και τιμητικές διακρίσεις, εκεί έξω υπάρχουν λογοτέχνες για όλα τα γούστα, και θα πρέπει όλοι μας και η Πολιτεία ομού να μεριμνήσουμε για να τους ανακαλύψουμε και γιατί όχι να τους απορρίψουμε, να τους συγκρίνουμε με τους ομότεχνούς τους στην Ευρώπη, στον κόσμο όλο.

Η ποίηση είναι τόσο προσωπική υπόθεση, που αφορά τους πάντες... και γι’ αυτό θεωρώ ότι το ζουμί της ποίησης είναι πικρό και χρειάζεται μαεστρία για να το επεξεργαστεί κανείς, όχι απαραίτητα για να το γλυκάνει, αλλά για να μπορέσει να του δώσει εκείνη τη γεύση που θα ικανοποιήσει όχι τον ουρανίσκο, αλλά το μυαλό και την ψυχή του αναγνώστη.