Του Απόστολου Κουρουπάκη
Έχουμε γράψει πολλές φορές από τη στήλη αυτή το πόσο σημαντικό είναι η πολιτιστική μας παραγωγή να είναι εξωστρεφής, οι δημιουργοί μας να έχουν τα μάτια και τα αφτιά ανοικτά και προς το εξωτερικό, όπου και αν αυτό προσδιορίζεται. Η χώρα είναι αρκούντως απομονωμένη και γι’ αυτό θα πρέπει να κάνουμε όλοι τα πάντα για να βάζουμε την Κύπρο και τους ανθρώπους του πολιτισμού στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Σιγά-σιγά, αρχίζοντας από τις χώρες γύρω μας, με ιδέες, με όρεξη και κυρίως με όραμα.
Τελευταίο παράδειγμα εξωστρέφειας, και πιο συγκεκριμένα του θεάτρου μας, είναι οι επτά θεατρικές παραγωγές της χώρας που ταξίδεψαν ή θα ταξιδέψουν σε Ελλάδα (Αθήνα και Θεσσαλονίκη), Γερμανία (Βερολίνο), Πορτογαλία (Μπράγκα), Αυστραλία (Μπρισμπέιν, Αδελαΐδα, Μελβούρνη), Λιθουανία, Τυνησία, Αρμενία. Αυτή η εξωστρέφεια μόνο καλό μπορεί να κάνει στους δημιουργούς μας και τους καλλιτέχνες μας (φυσικά και άλλες χρονιές θεατρικά έργα από την Κύπρο έχουν ταξιδέψει σε Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Λονδίνο κ.α.).
Αυτή η «εξαγωγή» θεαμάτων είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για το εγχώριο καλλιτεχνικό προσωπικό να αναμετρηθεί με διαφορετικά κοινά, να αντιμετωπίσει προκλήσεις, να δει τι μπορεί να κάνει καλύτερο, αλλά και να εκτιμήσει τις ικανότητές του και να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό του. Και όλα αυτά μακριά από μεμψιμοιρίες, αχρείαστες κόντρες και σκηνές ζηλοτυπίας. Είμαστε μια σταλιά τόπος και είναι κρίμα να πρέπει ο κάθε καλλιτέχνης να πρέπει να υποστηρίζει τη δουλειά του και την αξία της πρώτα στη χώρα του. Κι εδώ είναι που η Πολιτεία θα πρέπει να έχει και εκείνη τις κεραίες της ανοικτές και να βλέπει πώς και πού πρέπει να κατευθύνει την εξαγωγή του πολιτιστικού της προϊόντος, μένοντας μακριά από ευσεβείς πόθους, κατανικώντας την πικρία, αφήνοντας έξω και σημαντικούς προορισμούς, όπως είναι η Επίδαυρος για παράδειγμα. Εδώ είναι και ο ρόλος του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, ο οποίος πρέπει να έχει ήδη αρχίσει να συζητάει πώς και πού θέλει να εκπροσωπηθεί στο εξωτερικό, όσον αφορά το αρχαίο ελληνικό δράμα, γιατί μας βλέπω πάλι το καλοκαίρι του 2024 να διαμαρτυρόμαστε γιατί δεν μας δέχθηκαν στο Φεστιβάλ Επιδαύρου.
Έχουμε ανθρώπους και φορείς που επιτέλους πρέπει να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να αρχίσουν να συζητάνε, αν το θέλουμε πραγματικά, πώς η Κύπρος αντιμετωπίζει το αρχαίο ελληνικό δράμα και τη σύγχρονη δραματουργία της χώρας. Υπάρχει το Κυπριακό Κέντρο ∆ιεθνούς Ινστιτούτου Θέατρου, το οποίο διοργανώνει το πολύ σπουδαίο κατά τη γνώμη Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού ∆ράματος, καθώς και άλλα θεατρικά προγράμματα, δεν θα ήταν λοιπόν χρήσιμη μία σύμπραξη τω δύο φορέων; ∆εν θα έβγαιναν, ακόμα και από τις διαφωνίες τους, χρήσιμα συμπεράσματα; Νομίζω πως ναι, αρκεί όσοι και όσες καθίσουν στο τραπέζι να πάνε με προτάσεις, με ανοικτά μυαλά και προ πάντων χωρίς ατζέντες. Να μία ακόμη ιδέα για τον πολυφωτογραφιζόμενο υφυπουργό Πολιτισμού μας, κ. Μιχάλη Χατζηγιάννη, να ενώσει τα διεστώτα. Επίσης, τα ίδια τα μεγάλα θέατρα να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν με περισσότερη θέρμη την ιδέα της εξωστρέφειας, και να πιέζουν την Πολιτεία προς αυτή την κατεύθυνση. Με προτάσεις συγκεκριμένες, κοστολογημένες. Παλαιοτέρα ξέρουμε ότι κυπριακοί θίασοι πήγαιναν στην Ελλάδα, σε διάφορες πόλεις, χωρίς καμία επιχορήγηση, και πολλές φορές δεν είχαν ούτε τα ναύλα της επιστροφής… Αυτοί οι ηθοποιοί, των δεκαετιών του ’50 και του ’60 πώς μπορούσαν και σήμερα δεν είναι δυνατόν; Σαφώς και δεν υποστηρίζω ότι πρέπει να επιστρέψουμε σε εκείνες της εμπερίστατες εποχές, όχι, λέω όμως ότι θα πρέπει να αρχίσουν όλοι, θέατρα, οργανισμοί, και πάνω από όλους η Πολιτεία, θεσμοθετημένα να ξέρει πού θέλει να πηγαίνει και να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να τα καταφέρνει. Ελλείψει θεατρώνηδων και εύρωστων οικονομικά θεατρικών επιχειρήσεων το κράτος οφείλει να έχει συγκεκριμένη πολιτική για το θέατρο, ο ΘΟΚ και το Κυπριακό Κέντρο ∆ιεθνούς Ινστιτούτου Θέατρου να είναι έτοιμα να συνδράμουν στις προσπάθειες, στα μέτρα των δυνατοτήτων τους πάντα.
Κλείνοντας, εξωστρέφεια παρατηρείται σε πολλούς τομείς της πολιτιστικής μας παραγωγή, εικαστικά, βιβλίο, χορός, μουσική, κινηματογράφος, αλλά συνήθως χωρίς θεσμικό τρόπο. Εξαρτάται από το μεράκι του κάθε δημιουργού, από την όρεξη των λειτουργών του Τμήματος Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού του υφυπουργείου Πολιτισμού. Χρειάζεται πολιτιστική κατεύθυνση και πολιτιστικό όραμα, που θα πηγαίνει πάνω και πέρα από τις εγγενείς μας δυσκολίες. Αν συνδυαστεί το όραμα με την όρεξη, η γνώση με την αποφασιστικότητα και εμπεδωθεί σε κάθε κυβέρνηση ότι ο πολιτισμός δεν είναι διακονιά, αλλά διακονία, τότε θα πάμε πολύ καλύτερα.
