Η γαλάζια κασσετίνα

Είναι μια κασσετίνα γαλάζια, εκεί πάει πρώτα το βλέμμα μου και εννοώ πως μένω να την κοιτώ επίμονα και ταυτόχρονα σφηνώνω τα πόδια μου στο πάτωμα μην τυχόν και κάνω το λάθος να επισπεύσω το βήμα μου προτού την περιεργαστώ όσο χρειάζεται, δηλαδή με την προσοχή που απαιτεί ένα τέτοιο συναπάντημα, όπως όταν κοιτάει κανείς μια παιδική του φωτογραφία μετά από χρόνια, έτσι κ’αυτή η κασσετίνα που έχει το χάρτη της Κύπρου ζωγραφισμένο πάνω της σε κίτρινο χρώμα και γύρω-γύρω γαλάζιο που παριστάνει την θάλασσα και πάνω ψηλά ένα μικρό καράβι και είναι κλεισμένη σε μια από τις προθήκες της έκθεσης και πλάι της είναι κάποια παλιά έντυπα που δεν τους δίνω σημασία και πίσω της ένας ολόκληρος τοίχος με τις σημαντικές ημερομηνίες της ιστορίας του τόπου- πριν τον πόλεμο, στον πόλεμο, μετά τον πόλεμο, από το πόλεμο μέχρι σήμερα- εγώ όμως παραμένω εκεί,

κολλημένη στην ίδια θέση, να κοιτώ το παράξενο οβάλ της σχήμα με το φερμουάρ να κάνει στροφή για να σφραγίσει τις άκρες της και όπως την περιεργάζομαι στην κάθε λεπτομέρεια, αρχίζει να σχηματίζεται ολοκάθαρα μπροστά μου η εικόνα του μικρού κοριτσιού που κάποτε υπήρξα και που κάθε βράδυ προτού κοιμηθεί έξυνε τα μολύβια του με μια πλαστική ξύστρα και ύστερα τα τοποθετούσε ένα-ένα μαζί με τα σβηστήρια μέσα σε μια όμοια μ’αυτήν κασσετίνα και δεν ήξερε τί να περιμένει το επόμενο πρωί στο σχολείο, δηλαδή αν η θλίψη θάτανε πάλι πιο πυκνή από τη χαρά στα διαλλείματα, και ούτε μπορούσε να εξηγήσει αυτή την πυκνότητα, την αισθανόταν όμως στο δέρμα του όπως αισθάνεται κανείς τον παγωμένο αέρα που ελευθερώνεται από το βίαιο σπάσιμο μιας κούκλας και ίσως είναι μια εικόνα που αυτή η έκθεση να θέλει να μου επαναφέρει στην μνήμη, διότι η μνήμη λέει η έκθεση είναι η μόνη πατρίδα των ανθρώπων, μόνο που δεν είμαι σίγουρη άν είναι αυτή την μνήμη που εννοεί η έκθεση ως πατρίδα των ανθρώπων, εμένα ωστόσο η εικόνα του παιδικού μου εαυτού που προσπαθούσε μάταια να προφυλάξει την αθωότητα του μέσα σε μια τέτοια κασσετίνα, που δεν ήταν μια απλή κασσετίνα, ήταν όπως όλες τότε οι κασσετίνες, δηλαδή το περίγραμμα της οδύνης και της λαχτάρας και από το φερμουάρ τους γλιστρούσε και έφευγε σαν το νερό η αθωότητα και εξαφανιζόταν και ίσως αυτό που τώρα εγώ θυμάμαι να μην ταιριάζει μέσα στα αφηγήματα της έκθεσης, διότι αυτή η έκθεση μάλλον κάτι άλλο είναι που θέλει να αφηγηθεί ως κύριο θέμα ή μάλλον είναι φανερό τί προσπαθεί να αφηγηθεί ως κύριο θέμα και αυτό που ενδεχομένως αισθάνομαι είναι απλά μια υποσημείωση, μια μικρή λεζάντα στο περιθώριο, διότι το κυρίως θεμα είναι να μην ησυχάσει το τραύμα του πόνου, ούτε και ο πόνος του τραύματος, γιατί προφανώς μόνο έτσι συντηρείται η σωστή μνήμη, εκείνη δηλαδή που είναι η μόνη μας πατρίδα, μόνο όταν ξύνουμε τις πληγές μας όπως ξύναμε τότε τα μολυβια μας προτού τα βάλουμε μέσα στις γαλάζιες κασσετίνες που άφηναν την αθωότητα μας απροφύλακτη και η αθωότητα μας ήταν τελικά όπως εκείνη τη κούκλα στο παράθυρο με το κομμένο χέρι που την βλέπω μετά, σε ένα από τους τοίχους της έκθεσης και πλάι της διαβάζω το ποίημα του Μόντη που λέει πως “αυτή η κούκλα με το κομμένα χέρι που κρεμμάστηκε στο παράθυρο του γκρεμισμένου σπιτιού ποιό παιδάκι ήθελε να

αποχαιρετήσει, σε ποιό παδιάκι σύρθηκε ως το παράθυρο να ανεμίσει το χέρι και της τόκοψαν;” και η αλήθεια είναι πως νιώθω μέσα μου μια ταραχή που δυσκολεύομαι να την βάλω σε λέξεις, μια ταραχή ξέχωρη από κείνες που ελπίζει η έκθεση να με κάνει να νιώσω, είναι δηλαδή από τις άλλες που φτάνουνε μέχρι τα έγκατα του υποσυνειδήτου του ανθρώπου και τον κάνουν να λυγίζει μπροστά στο αντίκρυσμα της κασσετίνας των παιδικών χρόνων και της χαμένης αθωότητας του τόπου και ευτυχώς όμως, λίγο πριν φύγω από την Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης, ηρεμά την ταραχή μου ένα κέντημα που κρέμεται καδραρισμένο σε ένα άλλο τοίχο και είναι ένα κέντημα που το έφτιαξε μια γυναίκα όσο ήτανε εγκλωβισμένη στο ξενοδοχείο “Ντόουμ” μέσα στον πόλεμο, τόσο όμορφο, τόσο θεικά όμορφο που απορώ πως μέσα σε όλη εκείνη την ασχήμια είχε την δύναμη και το κουράγιο να κεντά αυτή η γυναίκα την όμορφιά και ύστερα κάνω μια άλλη σκέψη πως ίσως αν αυτή η έκθεση και όλες οι άλλες των επετείων ήταν εστιασμένες σε τέτοια κεντήματα και πως άν τα αφηγήματα μας, μετά από τόσα χρόνια, εστιάζαν περισσότερο στο να χαιδέψουν το τραύμα και να το φροντίσουν παρά να το ξύσουν, ίσως τότε να καταφέρναμε να νιώσουμε κάπου βαθειά μέσα μας πως το μόνο που μας έχει απομείνει είναι να συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλο…