Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ο νέος δανεισμός που δόθηκε στην Κύπρο κατά το 2023 από την Τράπεζα Κύπρου ανήλθε σε 2,02 δισ. ευρώ εκατ. ευρώ, από τα οποία 510 εκατ. ευρώ ήταν στεγαστικά. Το σύνολο του νέου δανεισμού που πραγματοποιήθηκε κατά το 2023 από την Ελληνική Τράπεζα ανήλθε σε 1,2 δισ. ευρώ, από τα οποία 343 εκατ. ήταν στεγαστικά.
Είναι σαφές πως ο κόσμος αγοράζει σπίτια. Και παντρεύεται. Βασικά και τα δύο, είναι αλληλένδετα. Ή για να τεθεί σε πιο σωστές βάσεις, για να αγοράσει σπίτι πρέπει κάποιος τη σήμερον ημέρα να παντρευτεί.
Οι προτάσεις της Πολιτείας για τα νεαρά ζευγάρια δεν πρέπει να προτάσσουν τη σύναψη ενός «γάμου αλλά κυπριακά», αλλά να παρουσιαστεί επιτέλους μία στεγαστική πολιτική με στέρεες βάσεις
Η πολιτεία έχει μία πολιτική στην οποία δεν υπάρχει και μεγάλη λογική σχετικά με τους αριθμούς. Και δεν είναι της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, η ίδια παραδοξότητα υπήρχε και στην Κυβέρνηση Αναστασιάδη. Η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενέκρινε το Σχέδιο Επιδότησης Επιτοκίου για Στεγαστικά Δάνεια που έχουν συναφθεί από την 1η Ιανουαρίου 2022 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023 και που αφορούν σε αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας, για οικογένειες με ετήσιο εισόδημα 50 χιλιάδες ευρώ. Το Σχέδιο αυτό έχει πρόνοιες και για μονήρη άτομα, πολυτέκνους, οικογένειες με τέκνα, με τις ανάλογες οικονομικές ενισχύσεις και οικονομικά κριτήρια.
Τα εισοδηματικά κριτήρια σε ένα μονήρες άτομο για παράδειγμα ώστε να ενισχυθεί οικονομικά από το κράτος για να αγοράσει σπίτι σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 25 χιλιάδες ευρώ ετησίως. Αν διαιρέσουμε τα 25 χιλιάδες ευρώ σε 13 μήνες, είναι 1.923 ευρώ μικτών απολαβών το μήνα, άρα 1.658 ευρώ καθαρών απολαβών. Με αυτά τα 1.658 ευρώ καθαρών απολαβών το μονήρες άτομο θα πρέπει να ενοικιάζει κάπου για να μένει. Σωστά; Σωστά. Ένα «ονειρικό» ενοίκιο για διαμέρισμα «μονάρι» στην Κύπρο είναι 400 ευρώ, τιμή που ρεαλιστικά δεν βρίσκεις. Αλλά πες ότι βρήκες. Με λογαριασμούς, ίντερνετ και όλα τα συναφή, το μηνιαίο κόστος ανεβαίνει στα 500 ευρώ. Άρα, απομένουν 1.158 ευρώ. Στην καλύτερη. Και έχουμε και λέμε. Στην Κύπρο που χρειάζεται απαραίτητα αυτοκίνητο για να μετακινηθείς, αν υποθέσουμε ότι το κληρονόμησες και δεν έχεις δόση δανείου «τύπου» 150 ευρώ το μήνα, σίγουρα θες 200 ευρώ σε μηνιαία βάση για καύσιμα – σέρβις – άδεια κυκλοφορίας – ασφάλεια. Άρα απομένεις με 958 ευρώ. Εκείνο το άτομο θέλει να φάει, να πιει, να κοινωνικοποιηθεί. Με απλά μαθηματικά, πάνω από 200 – 300 ευρώ το μήνα δεν θα μπορεί να βάλει στην «άκρη» στην Κύπρο του 2024 και με την ακρίβεια που επικρατεί. Και αυτό το στην «άκρη», εξανεμίζεται αυτομάτως αν θέλει να πάει έναν οδοντίατρο, να κάνει ένα δώρο στην/στον σύντροφό του, να πάει διακοπές. Ότι άλλο θέλετε εσείς προσθέστε, η λίστα είναι μακρά.
Η κυπριακή λύση είναι το εν λόγω μονήρες άτομο στην Κύπρο να παντρευτεί. Να κάνει «κλειστό» γάμο με 300 άτομα (άκου – άκου), ή να κάνει γάμο «ανοιχτό» και να καλέσει άτομα τα οποία ούτε ήξερε ποτέ του, ούτε θα δει ξανά. Το οικονομικό αποτέλεσμα αυτής της πράξης θα είναι να εξασφαλίσει το 20 – 30% του δανείου που ζητά μία τράπεζα για προκαταβολή και να προχωρήσει στην αγορά ακινήτου. Μόνο έτσι βγαίνουν τα μαθηματικά για αγορά ακινήτου, διότι με τον παραπάνω μισθό δεν βγαίνουν τα μαθηματικά να είναι εντός των εισοδηματικών κριτηρίων που έχουν τεθεί στα Σχέδια. Αντίστοιχες αστοχίες με τα εισοδηματικά κριτήρια υπάρχουν και για οικονομική ενίσχυση σε μονογονεικές οικογένειες, ζεύγη, οικογένειες τριών ατόμων, τεσσάρων και άλλα.
Όπως είναι αντιληπτό, απουσιάζει πλήρως μία ρεαλιστική πρόταση για να βοηθά τα άτομα που έχουν μια αξιοπρεπή δουλειά να αποκτήσουν δικό τους διαμέρισμα. Οι προτάσεις της Πολιτείας για τα νεαρά ζευγάρια δεν πρέπει να προτάσσουν τη σύναψη ενός «γάμου αλλά κυπριακά», αλλά να παρουσιαστεί επιτέλους μία στεγαστική πολιτική με στέρεες βάσεις.
Ίσως γι’ αυτό και να καταχωρίζονται ετησίως σε κάθε επαρχία της Κύπρου 800 διαζύγια σε ετήσια βάση. Τροφή για σκέψη.
