Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Πρώτη αντίδραση στους δασμούς Τράμπ για την Κύπρο, ήταν ότι θα ακριβύνει το χαλούμι, το αλάτι και το λάδι. Λες και το θέμα είναι αν το ήδη ακριβό χαλούμι στις ΗΠΑ θα κάνει διαφορά στην τσέπη του Κύπριου, ή στο εστιατόριο που το αγοράζει. Είναι 12 δολάρια παραδείγματος χάριν, θα πάει 14. Σιγά το πράγμα. Αντίστοιχα για το λάδι, αντίστοιχα για το αλάτι.
Δεν είναι όμως αυτό το θέμα. Οι ήδη μικρές εξαγωγές της Κύπρου ναι μεν θα επηρεαστούν λίγο, αλλά «δεν θα πέσει η ζάχαρη στο γυαλί» για να χρησιμοποιήσουμε και έκφραση με προϊόν που θα επηρεαστεί η τιμή του λόγω δασμών.
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο, γενικευμένο και δεν συνδέεται αυστηρά με τις πολιτικές Τραμπ. Η Κύπρος θα πρέπει να κοιτάξει το εσωτερικό της, τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται πάντα με ένα παρονομαστή ενός κλάσματος που είναι σε καλή οικονομική συγκυρία. Τις προάλλες ψηφίστηκε από τη Βουλή το νομοσχέδιο ώστε να μην υπάρχει πλέον το πάγωμα προσλήψεων σε δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα. Η κατάργηση της απαγόρευσης πλήρωσης κενών θέσεων πρώτου διορισμού στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα συζητείτω στη Βουλή από αρχές Μάρτη, εβδομάδες πριν παρουσιαστούν οι δασμοί Τραμπ σε όλο τον κόσμο, λέγοντας οι παρευρισκομένοι πως η Κύπρος είναι σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση και είναι σε θέση να προχωρήσει σε μία τέτοια απόφαση. Λίγες εβδομάδες αργότερα και σείεται όλη η υφήλιος από τις αποφάσεις για τους δασμούς και ότι πιθανόν να ξεκινήσει νέα οικονομική παγκόσμια αναταραχή, αλλά εμείς παραμένουμε στη θέση μας στην Κύπρο ότι είμαστε σε εξαιρετική οικονομική θέση, που επιτρέπει αποφάσεις τέτοιου είδους.
Το παράδειγμα ότι όλα μπορεί να έρθουν «τούμπα» αν και πολύ κοντινό, δεν φαίνεται να έχει γίνει κτήμα. Οι αποφάσεις των θεσμών της Κύπρου θα πρέπει να έχουν παρονομαστή μίας μέτριας οικονομικής ανάπτυξης, μίας νορμάλ, μίας που ανά πάσα στιγμή αν γίνει οτιδήποτε κακό δεν θα τρέχουμε ξανά πίσω από τις εξελίξεις. Με τις αποφάσεις κυρίως των τελευταίων χρόνων που συνδέονται με μισθολογικές αυξήσεις στο δημόσιο δεν φαίνεται να έχει γίνει αυτό. Οποιαδήποτε κρίση όπως έχει αποδειχθεί την τελευταία 15ετία την πληρώνει ο ιδιωτικός τομέας. Είναι ο πρώτος που επηρεάζεται και ο τελευταίος που διορθώνεται, αν βέβαια διορθωθεί. Οι αποφάσεις για το δημόσιο θα πρέπει να δείχνουν το σωστό το παράδειγμα και όχι να βασίζονται σε ημέρες ηλιόλουστες. Προφανώς όποιες αποφάσεις δεν θα πρέπει να βασίζονται σε βροχερές ημέρες, αλλά δεν είναι κακό να έχουμε μαζί μας και μία ομπρέλα.
Οι 90 ημέρες που δόθηκαν από τον Τραμπ ως «trial period» για να χωνευτούν οι δασμοί που επέβαλε δίνουν την δυνατότητα στην Κυβέρνηση να ετοιμαστεί για τον τρόπο με τον οποίο θα τους χειριστεί. Τρεις μήνες οι θεσμοί αυτού του κράτους θα έχουν όλη την ευχέρεια του χρόνου που θέλουν ώστε η Κύπρος επιτέλους να μην τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, αλλά να έχει ένα υγιές πλάνο διαχείρισής τους.
