Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ο τομέας των Ιδρυμάτων Ηλεκτρονικού Χρήματος και Πληρωμών (EMIs και PIs) στην Κύπρο γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη, γεγονός που καθιστά αναγκαία την εξέλιξη του ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε σε πρόσφατη εκδήλωση του Κυπριακού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Χρήματος και Ιδρυμάτων Πληρωμών (ACEMPI Afternoon Event) ο Εκτελεστικός Σύμβουλος της Κεντρικής Τράπεζας Γιώργος Καρατζιάς, η Κύπρος κατατάσσεται ήδη στην 4η θέση στην ΕΕ ως προς τον αριθμό των αδειοδοτημένων EMIs, ενώ η αγορά χαρακτηρίζεται από αυξανόμενο ενδιαφέρον και όγκο συναλλαγών.
Συγκεκριμένα, σήμερα λειτουργούν στην Κύπρο 12 Ιδρύματα Πληρωμών και 28 Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος, με αρκετές νέες αιτήσεις να βρίσκονται υπό αξιολόγηση. Αντίστοιχα, και η αξία των συναλλαγών που πραγματοποιούνται μέσω EMIs και PIs έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και από 16 δισ. ευρώ το 2019 ανήλθαν σε 70 δισ. ευρώ το 2023. Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο κ. Καρατζιάς, το 95% των εσόδων του τομέα προέρχεται από περιορισμένο αριθμό ιδρυμάτων, κάτι που επιβάλλει την ανάγκη για προσεκτική διαχείριση της συγκέντρωσης κινδύνου.
Οι προτεραιότητες της ΚΤΚ
Υπενθυμίζεται πως η ΚΤΚ εξήγγειλε πρόσφατα συγκεκριμένη στρατηγική για τη ρύθμιση και εποπτεία του τομέα με τρεις βασικές προτεραιότητες. Πρώτον, βάσει των όσων έχουν αναφερθεί, είναι η ενίσχυση της εποπτείας μέσω δημιουργίας ειδικής Διεύθυνσης Εποπτείας EMIs και PIs, που θα αναλάβει ρόλο προληπτικής παρακολούθησης των κινδύνων ανά ίδρυμα. Δεύτερον, είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τομέα μέσω διαφοροποίησης, βέλτιστων πρακτικών λειτουργίας και εμπλουτισμού των εργαλείων εποπτείας. Τρίτον είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κυπριακού οικοσυστήματος, διατηρώντας την ελκυστικότητα της Κύπρου για διεθνείς fintech παρόχους, ενώ παράλληλα περιορίζεται ο κίνδυνος κακής φήμης από μη συμμορφούμενους οργανισμούς.
Στόχος, όπως επεξηγήθηκε, είναι η βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα, βασισμένη στην αξιοπιστία, τη διαφάνεια και την καινοτομία – στοιχεία απαραίτητα για να μπορέσει η χώρα να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του νέου ψηφιακού περιβάλλοντος.
Ο ACEMPI ηγείται της καινοτομίας
Ο Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Χρήματος και Ιδρυμάτων Πληρωμών (ACEMPI), Ιωάννης Γεωργούλας, στον χαιρετισμό του στο ίδιο συνέδριο, ACEMPI Afternoon Event, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την κυπριακή κοινότητα των ψηφιακών πληρωμών και τις προοπτικές που προκύπτουν από τις εξαίρετες συνεργασίες που υπάρχουν.
Ο κ. Γεωργούλας αναφέρθηκε στη συνεχιζόμενη τεχνολογική μεταμόρφωση, τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης και το ρυθμιστικό πλαίσιο που διαμορφώνει τον τρόπο λειτουργίας του χρηματοοικονομικού κλάδου. Τόνισε ότι ο ACEMPI ηγείται της καινοτομίας σε αυτό το δυναμικά εξελισσόμενο περιβάλλον.
Αν και οι προκλήσεις παραμένουν, επισήμανε ότι μέσα από τη συνεργασία, όχι μόνο η Κύπρος αλλά και ολόκληρη η περιοχή μπορεί να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες που δημιουργεί ο τομέας των ψηφιακών πληρωμών. Εξήρε τη συνεργασία που διατηρεί ο Σύνδεσμος με την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, συγχαίροντάς την για τη δέσμευσή της σε ένα καλύτερο μέλλον.
Το ηλεκτρονικό ισοδύναμο
Κατά την ίδια εκδήλωση, ο Jürgen Schaaf της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας παρουσίασε το σχέδιο για την έκδοση του Ψηφιακού Ευρώ. Η νέα αυτή μορφή κεντρικού τραπεζικού χρήματος θα λειτουργεί ως το ηλεκτρονικό ισοδύναμο των μετρητών, προσφέροντας στους πολίτες της Ευρωζώνης ένα πανευρωπαϊκά αποδεκτό, ασφαλές και σύγχρονο μέσο πληρωμής.
Όπως εξήγησε, η ανάγκη για το Ψηφιακό Ευρώ πηγάζει από τη μείωση χρήσης φυσικού χρήματος, από την ανάγκη μείωσης της εξάρτησης 13 από τις 20 χώρες της Ευρωζώνης από διεθνή σχήματα καρτών και από την ανάγκη για γεωπολιτική ανθεκτικότητα απέναντι σε BigTechs και stablecoins. Η διανομή του Ψηφιακού Ευρώ, όπως εξήγησε, θα γίνεται αποκλειστικά μέσω εποπτευόμενων παρόχων υπηρεσιών πληρωμών (PSPs), δημιουργώντας νέες προοπτικές για τον τομέα των EMIs τα οποία θα διατηρήσουν την αποκλειστικότητα των εμπορικών σχέσεων και πλέον θα μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
Επιπρόσθετα, η Ευρωζώνη εξετάζει ήδη το ενδεχόμενο χρήσης DLT (Distributed Ledger Technology) για συναλλαγές με χονδρικό Ψηφιακό Ευρώ, με δεκάδες πειραματικά έργα σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και εκδότες ομολόγων όπως η EIB, η Siemens και η Παγκόσμια Τράπεζα. Στο επίκεντρο των εξελίξεων βρίσκεται η ανάγκη για μια κοινή ψηφιακή υποδομή που θα επιτρέψει την ασφαλή, αποτελεσματική και διαλειτουργική χρήση τεχνολογιών blockchain σε όλο το φάσμα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Η αγορά επιδιώκει την εναλλακτική των EMIs
Ο ιδρυτής του αδειοδοτημένου ΕΜΙ, Moneygate, Νικόλας Τρεππίδης, εξήγησε ότι η αυξανόμενη χρήση των EMIs είναι απόρροια των ίδιων των απαιτήσεων των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. «Τα volumes συναλλαγών αυξάνονται κατακόρυφα επειδή οι χρήστες –ιδίως οι επιχειρήσεις– απαιτούν ευελιξία, ταχύτητα, ανταγωνιστικό κόστος και λύσεις που ενσωματώνουν την καινοτομία. Τα EMIs ανταποκρίνονται καλύτερα σ’ αυτές τις ανάγκες σε σύγκριση με τις παραδοσιακές τράπεζες», σημειώνει. Σ’ αυτό το πλαίσιο, τονίζει τη σημασία της νέας εποπτικής προσέγγισης: «Η ενισχυμένη εποπτεία είναι προϋπόθεση για να συνεχίσει ο τομέας να αναπτύσσεται με βιώσιμο και αξιόπιστο τρόπο. Μόνο έτσι θα διατηρηθεί και θα ενισχυθεί η εμπιστοσύνη, τόσο από τους πελάτες όσο και από διεθνείς εταίρους».
Αναφερόμενος στον Ψηφιακό Ευρώ, ο κ. Τρεππίδης σημείωσε πως η εισαγωγή του θα ανοίξει νέες προοπτικές, αλλά θα φέρει και προκλήσεις για τα EMIs. «Από τη μία, δημιουργεί ευκαιρίες για καινοτομία και συνεργασία με την ΕΚΤ. Από την άλλη, απαιτεί τεχνολογική ετοιμότητα, προσαρμογή σε νέα πρότυπα συμμόρφωσης και αναβάθμιση των υπηρεσιών. Όσοι καταφέρουν να προσαρμοστούν γρήγορα, θα αποκτήσουν σαφές στρατηγικό πλεονέκτημα».
