Κύριο Άρθρο
Η Κυριακή, 27 Φεβρουαρίου του 2022, υπήρξε αναντίλεκτα μια ακόμη ιστορική μέρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) καθώς οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών μελών, μέσω τηλεδιάσκεψης, συμφώνησαν να πριμοδοτήσουν την Ουκρανία με οπλικό και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό ύψους 500 εκ. ευρώ. Η απόφαση κρίνεται ως ιστορική αφού χρησιμοποιούνται πόροι εκτός προϋπολογισμού για τη δημιουργία ενός ταμείου για σκοπούς διασφάλισης της ειρήνης, όπως αποκαλείται, ύψους €5 δισ. και διάρκειας μέχρι το 2027. Η εκτός προϋπολογισμού ρύθμιση γίνεται προκειμένου να ξεπεραστεί η απαγόρευση που υπάρχει στις συνθήκες της ΕΕ και προνοούν ότι ο προϋπολογισμός της Ένωσης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς.
Είναι, λοιπόν, η πρώτη φορά στην ιστορία της που η ΕΕ χρηματοδοτεί την αγορά και αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού σε εμπόλεμη ζώνη και μάλιστα για στήριξη τρίτης χώρας.
Η αλλαγή στάσης ήρθε να προστεθεί σε ένα πακέτο σκληρών μέτρων που αποφάσισε η ΕΕ κατά της Ρωσίας που, μεταξύ άλλων, προνοεί τον αποκλεισμό συγκεκριμένων ρωσικών τραπεζών από το σύστημα διεθνών πληρωμών swift και το κλείσιμο του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου για ρωσικά αεροσκάφη. Η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξε πρωτόγνωρη και σταχυολογείται στα λόγια της επικεφαλής της Κομισιόν, η οποία δήλωσε ότι η Ουκρανία είναι ένας από εμάς και θα θέλαμε σύντομα να την δούμε να εντάσσεται στους κόλπους της ΕΕ. Μια τέτοια απόφαση προφανώς θα απαιτήσει πολιτική συμφωνία, γεγονός, όμως, που δεν απέτρεψε την ουκρανική κυβέρνηση σε μια συμβολική πράξη να υποβάλει τη Δευτέρα αίτηση ένταξης στην ΕΕ.
Σε οικονομικό επίπεδο, αν και είναι νωρίς για την εξαγωγή πολύ συγκεκριμένων συμπερασμάτων, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας στοιχειώνουν την ευρωπαϊκή οικονομία η οποία με την προγραμματισμένη χαλάρωση των μέτρων για περιορισμό της πανδημίας ατένιζε με αισιοδοξία τις αναπτυξιακές της προοπτικές. Αυτό που μπορεί με βεβαιότητα να λεχθεί αυτήν την στιγμή είναι ότι συγκεκριμένοι κλάδοι θα επηρεαστούν αρνητικά και θα προκαλέσουν παρατεταμένη αύξηση των τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης, γεγονός που θα πλήξει και την κατανάλωση. Ανησυχία επικρατεί και στις χρηματοπιστωτικές αγορές όπου αναμένεται άνοδος του κόστους δανεισμού επιχειρήσεων, νοικοκυριών και κυβερνήσεων λόγω της αναθεώρησης των περιθωρίων κινδύνου προς τα πάνω.
Η αύξηση του πληθωρισμού έχει επιβαρύνει και θα συνεχίσει να επιβαρύνει τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, τα οποία με την σειρά τους θα χρειαστούν στήριξη για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν. Η όποια στήριξη, όμως, ακόμα και αν μπορεί να δοθεί θα είναι περιορισμένη λόγω της δημοσιονομικής αδυναμίας των εθνικών προϋπολογισμών. Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα κατατέθηκε πρόταση από τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών για τη δημιουργία ενός μηχανισμού εντός της ΕΕ που θα παρέχει αλληλεγγύη στα κράτη-μέλη με σκοπό την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και με μεγαλύτερη ένταση από ό,τι αρχικά αναμενόταν.
Η Κύπρος, λόγω σημαντικής διασύνδεσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας με τις δύο χώρες που βρίσκονται στο επίκεντρο των συγκρούσεων, προφανώς ανησυχεί. Ιδιαίτερη ανησυχία όμως προκαλούν οι προοπτικές για τον τουρισμό, αφού η ρωσική αγορά είναι η δεύτερη μεγαλύτερη, κάτι που προς το παρόν αφήνεται ασχολίαστο λόγω της χρονικής απόστασης που μας χωρίζει από την τουριστική σεζόν.
Ευχή όλων είναι να εξευρεθεί διπλωματική λύση το συντομότερο δυνατόν για τερματισμό των εχθροπραξιών καθώς μια παρατεταμένη πολεμική σύγκρουση θα οδηγήσει τα πράγματα σε μια άνευ προηγουμένου καταστροφική πορεία με αρνητικές συνέπειες σε πολλά επίπεδα.
