Κύριο Άρθρο
Η μεγάλη εξάρτηση της Ευρώπης στις ενεργειακές πηγές της Ρωσίας καταγράφεται ως το μέγα στρατηγικό λάθος των ευρωπαίων ηγετών τα τελευταία 20 χρόνια. Η επίθεση της Ρωσίας στην γειτονική Ουκρανία έπιασε την Ευρώπη απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των κυρώσεων που ίδια της επέβαλε. Οι αναγκαίες επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές τελούσαν για χρόνια σε καθεστώς αναβολής καθόσον χρόνο η Ευρώπη ζούσε το όνειρο του φτηνού ρωσικού φυσικού αερίου. Τώρα θα πρέπει τάχιστα να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν όλα όσα για χρόνια καθυστέρησαν έτσι ώστε να καταστεί η Ευρώπη ικανή να δέχεται εναλλακτικές επιλογές ενεργειακών πόρων.
Σήμερα, η οικονομική πρόοδος των χωρών περνά μέσα από την ανάγκη επανασχεδιασμού του ενεργειακού τους μοντέλου. Έστω και αργά, όλοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να υπάρξει οικονομικός σχεδιασμός χωρίς το υπόβαθρο μιας ενεργειακής στρατηγικής. Οι επενδύσεις που θα απαιτηθούν είναι σημαντικές ως ποσοστό του ΑΕΠ ενώ για κάποιες χώρες μπορεί να είναι μέχρι και απαγορευτικές. Το ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να επανασχεδιαστεί για να στηρίξει αυτές τις χώρες. Πέρα από πόρους θα απαιτηθεί και τεχνική βοήθεια για να στηριχθεί η προσπάθεια κάθε χώρας για ενεργειακή μετάβαση.
Η συγκυρία όπως διαμορφώνεται θα απαιτήσει την συνοχή των ευρωπαϊκών εθνικών οικονομίων προκειμένου η ευρωζώνη να διαβεί εν μέσω ενεργειακής και οικονομικής κρίσης με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Βασική προϋπόθεση είναι η συγκράτηση του κόστους δανεισμού. Προς αυτή την κατεύθυνση η ΕΚΤ σχεδιάζει εργαλείο παρέμβασης προκειμένου να μην διαταραχθεί η ισορροπία. Αν και η αρχική ανακοίνωση λειτούργησε προς την κατεύθυνση της προσωρινής αποκλιμάκωσης όλοι γνωρίζουν ότι στην πραγματικότητα οι πολιτικοί συσχετισμοί δεν ευνοούν την δημιουργία ενός υπερ-όπλου με την δύναμη πυρός που θα το καθιστούσε αποτελεσματικό. Απουσιάζει δηλαδή η συναίνεση που επέτρεψε στον Μάριο Ντράγκι πριν από μερικά χρόνια να αναφωνήσει το ιστορικό πλέον «ό,τι και αν απαιτηθεί» που κράτησε την ευρωζώνη ζωντανή.
Το σενάριο που όλοι απεύχονται είναι εκείνο που θέλει την πτώση στις τιμές των ομολόγων λόγω αύξησης των αποδόσεων να «πλήττει» τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών τα οποία «χτίστηκαν» όλα αυτά τα χρόνια προς αντιστάθμιση των μηδενικών επιτοκίων. Σε μια τέτοια περίπτωση η άμεση επίπτωση θα είναι ο περιορισμός της ποσότητας και του κόστους του νέου δανεισμού οδηγώντας σε ασφυξία και εν τέλει χρεοκοπία αρκετές επιχειρήσεις με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό θα έχει στην ζήτηση και την απασχόληση.
Η δυνατότητα των τραπεζών να συνεχίσουν να δανείζουν με «λογικά» επιτόκια αποτελεί για κάποιες οικονομίες κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας. Η Κύπρος συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που στηρίζεται στον δανεισμό ως βασική πηγή χρηματοδότησης για επενδύσεις και για κεφάλαιο κίνησης των επιχειρήσεων. Η επικείμενη αύξηση των επιτοκίων για αντιμετώπιση του πληθωρισμού από τη ΕΚΤ, αποτελεί μια εξέλιξη που προβληματίζει για τον βαθμό στον οποίο αυτή η «κανονικότητα» θα διαταραχθεί.
Αν και έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση δημιουργίας θεσμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για αντιμετώπιση των κρίσεων, η αποτυχία ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης και ενσωμάτωσης των κεφαλαιαγορών πανευρωπαϊκά δημιουργεί εκ των πραγμάτων οικονομίες δύο ταχυτήτων. Η Κύπρος καλείται εν μέσω προεκλογικής περιόδου να διατηρήσει την συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και να διαφυλάξει τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα ως οικονομία. Δύσκολη εξίσωση μπορεί να σκεφτείτε και μάλλον θα έχετε δίκιο.
