Του Απόστολου Κουρουπάκη
Εδώ και αρκετό καιρό τα αρχαιολογικά μουσεία μας έχουν αρχίσει και δείχνουν ένα πολύ ενδιαφέρον πρόσωπο προς τα έξω, φιλοξενώντας στις αίθουσές τους εικαστικές εκθέσεις. Αναφέρω ενδεικτικά τις πιο πρόσφατες εκθέσεις της Κατερίνας Ατταλίδου και του Μιχάλη Χαραλάμπους στο Κυπριακό Μουσείο, και της Κυριακής Κώστα στο Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Μαρίου-Αρσινόης, στην Πόλη Χρυσοχούς.
Οι καλλιτέχνες συμπλέκουν τη δουλειά τους με τα εκθέματα των μουσείων, εμπνέονται από αυτά, συνομιλούν με αυτά και δημιουργείται μία αλληλεπίδραση. Ναι, τα μουσεία μας μπορούν να γίνουν κατάλληλοι χώροι για ποικίλες εκθέσεις, ίσως κτηριακά να υπάρχουν κάποια θέματα, αλλά είναι και αυτό μία πρόκληση, που μπορεί να δημιουργήσει εικαστικές ή άλλες ιδέες.
Και αυτή η πρακτική του Τμήματος Αρχαιοτήτων πρέπει πάση θυσία να συνεχιστεί, γιατί και ενδιαφέρουσα είναι και αναδεικνύει σύγχρονους καλλιτέχνες μας, οι οποίοι δεν έχουν κάπου αλλού να δείξουν τη δουλειά τους, μιας και η Ματζέστικ και η ΣΠΕΛ δεν αξιοποιούνται για τέτοιους σκοπούς, ή για να είναι πιο επιεικής αξιοποιούνται όταν βολέψει. Ελπίζω πάντως ότι ο τομέας των Εικαστικών του Τμήματος Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού θα «ζηλέψει» το Τμήμα Αρχαιοτήτων και θα σκεφτούν κάτι εικαστικό στη Ματζέστικ, γιατί για τη ΣΠΕΛ θα πρέπει να περιμένουμε να «αποχαρακτηριστεί» από Αίθουσες Δραστηριοτήτων ή Πολλαπλών Χρήσεων και να γίνει Πινακοθήκη, δηλαδή σε μερικά χρόνια από τώρα.
Και αυτό βέβαια δίνει χρόνο και στο ΕΚΑΤΕ και στο Φυτώριο και σε άλλες εικαστικές συλλογικότητες να ανασυνταχθούν και να προγραμματίσουν τρόπους με τους οποίους θα απαιτήσουν η χώρα να αποκτήσει Πινακοθήκη ή Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Θα μου πείτε πως έχω καταντήσει εμμονικός, αλλά ειλικρινά δεν μπορεί ο νους μου να συλλάβει πως γίνεται κανείς να μην εξανίσταται όταν υπάρχει διακηρυγμένος στόχος από τον κ. Προδρόμου για τη ΣΠΕΛ. Φυσικά, θα μου πείτε και θα έχετε δίκιο, πόσα χρόνια ακούτε για Κυπριακή Βιβλιοθήκη; Περισσότερο από είκοσι, και πού βρισκόμαστε; Πουθενά. Επίσης, δεν υπάρχει μόνιμος χώρος για τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου. Και ευτυχώς να λέμε που ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου έχει έδρα, αν και το τελευταίο διάστημα δεν του πολυχρειάστηκε (αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία…).
Όπως και να ’χει καλό είναι να διεκδικούμε τα καλύτερα και για το καθεστώς του καλλιτέχνη, και για τη νομοθεσία για τον εμπλουτισμό δημοσίων κτιρίων με έργα τέχνης (Νόμος του 1%), και για τις επιχορηγήσεις και για άλλα παρόμοια, όμως θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον να διεκδικούσαμε όλοι μαζί και τη σύλληψη ενός ολιστικού οράματος για τον πολιτισμό. Ναι, είναι πολύ σημαντικά τα χρήματα, κανείς δεν κάνει τέχνη για την ψυχή του, αλλά έχουμε φτάσει στο σημείο τα πολιτιστικά να αφορούν τη δημόσια σφαίρα, και κατά συνέπεια την ευάριθμη πολιτιστική δημοσιογραφία μόνο όταν τα λεφτά δεν φτάνουν για όλους.
Θέλετε και άλλο παράδειγμα; Να πάρουμε και τα λογοτεχνικά βραβεία, απασχολούν για λίγο τους αρμόδιους φορείς και συλλογικότητες και εν γένει τον κόσμο του βιβλίου, κυρίως όταν αρχίσουν οι λογοτεχνικοί καβγάδες, αλλά τους ίδιους ανθρώπους και φορείς δεν φαίνεται να τους απασχολεί ιδιαίτερα η έλλειψη μιας σύγχρονης κρατικής βιβλιοθήκης, ούτε η έλλειψη συνολικής πρότασης ή κάποιας δέσμης ιδεών για το βιβλίο και τη λογοτεχνία. Βέβαια, το υφυπουργείο έκανε ό,τι θεωρεί πως του αναλογεί, παροχή οικονομικής στήριξης προς τον Σύνδεσμο Εκδοτών Κύπρου και μακάρια αυτή η οικονομική στήριξη να έχει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, και να συγκροτηθεί από μέρους του Συνδέσμου μία πρόταση για το βιβλίο στην Κύπρο και πώς αυτό μπορεί να προωθηθεί, ως πολιτιστικό αγαθό.
Καταληκτικά και με τον κίνδυνο να γίνω γραφικός, αν δεν έχω ήδη γίνει. Αυτό που λείπει από τη χώρα μας, τόσο σε επίπεδο Πολιτείας όσο και σε επίπεδο ατομικό, δεν είναι ούτε το ταλέντο, ούτε οι περγαμηνές, ούτε η αξία η καλλιτεχνική, αυτό που μας λείπει είναι η όρεξη για προτάσεις, το όραμα για τον πολιτισμό, οι γόνιμες συζητήσεις συλλογικοτήτων και συνδέσμων και οργανώσεων και λοιπών για το πού θέλουμε να δούμε να πηγαίνουν τα πράγματα μετά από πέντε, δέκα χρόνια. Σήμερα οι περισσότεροι από εμάς κοιτάμε αύριο, το πολύ σε δύο μήνες, και μετά έχει ο Θεός… Αν το θέλουμε έτσι, τουλάχιστον να μην παραπονιόμαστε και να κλαιγόμαστε.
kouroupakisa@kathimerini.com.cy
