Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η Κύπρος συμμετείχε στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, μέσω του Συνδέσμου Εκδοτών Κύπρου, με δικό της περίπτερο και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Είναι σημαντικό γιατί φαίνεται ότι υπάρχει διάθεση εξωστρέφειας και τήρησης μιας προηγούμενης δέσμευσης, αυτής του πρώην υφυπουργού Πολιτισμού Γιάννη Τουμαζή, ο οποίος, όταν είχε επισκεφθεί την 73η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, τον Οκτώβριο του 2022, είχε πει πως στόχος είναι η προώθηση της εκπροσώπησης της Κύπρου σε σημαντικές διεθνείς εκθέσεις βιβλίου. Αυτός ο στόχος για το 2023 επετεύχθη και αξίζει να το αναφέρουμε και να ελπίσουμε πως αυτή η εξωστρέφεια θα συνεχιστεί, προς όφελος της εγχώριας βιβλιοπαραγωγής και φυσικά των ανθρώπων της, συγγραφείς, επιμελητές, εκδοτικούς οίκους.
Σίγουρα είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν, κυρίως σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του αναγνωστικού κοινού, μέσω σοβαρών προγραμμάτων φιλαναγνωσίας, αλλά και γνωριμίας με τους/τις συγγραφείς, και σε αυτό θα είχε ενδιαφέρον να βλέπαμε μία συμπαγή συνεργασία του υφυπουργείου Πολιτισμού με το υπουργείο Παιδείας, όχι μόνο αναπτύσσοντας και βελτιώνοντας τις σχολικές βιβλιοθήκες, αλλά και με ειδικά προγράμματα φιλοξενίας συγγραφέων, όπως γίνεται και σήμερα, αλλά με πιο συστηματικό τρόπο. Σημαντικό ρόλο σε αυτό φυσικά έχει να παίξει και η Κυπριακή Βιβλιοθήκη, αναπτυσσόμενη και εξελισσόμενη… να μπει δηλαδή στον 21ο αιώνα. Ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν και οι πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, και γιατί είναι πιο σύγχρονες και γιατί έχουν περισσότερο προσωπικό. Φυσικά, όλα αυτά χρειάζονται συντονισμό, προγραμματισμό και χρηματοδότηση.
Με τρόπο σοβαρό βέβαια θα πρέπει να αντικρίζεται η εγχώρια βιβλιοπαραγωγή και από άλλους θεσμικούς φορείς της Πολιτείας, όπως είναι για παράδειγμα το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, το οποίο φαίνεται να βρίσκεται αγκυλωμένο σε νοοτροπίες προηγούμενων δεκαετιών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το θέμα που ανέκυψε με την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου του Σταύρου Χριστοδούλου «Τρεις Σκάλες Ιστορίας». Για κάποιον ακατανόητο σε εμένα τουλάχιστον λόγο το Δ.Σ. του Ιδρύματος, διά του προέδρου του, Γιώργου Κέντα, φρέναρε το εγχείρημα, με το αιτιολογικό ότι η κοινωνία μας δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει ζητήματα όπως ο βιασμός. Δεν ξέρω τι νομίζουμε όλοι μας πως είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει η κοινωνία, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να ξέρει κανείς αν δεν δοκιμάσει. Μετά από 50 χρόνια από την εισβολή θεωρεί το ΡΙΚ πως η κοινωνία είναι ανώριμη; Ένα λογοτεχνικό βιβλίο συνήθως είναι και η αντανάκλαση της κοινωνίας που ζει ο συγγραφέας, είναι πολλές φορές ένα καθαρτήριο πυρ, μέσω του οποίου μπορούν να ειπωθούν πολλά και σοβαρά. Σε αυτή τη λειτουργία του λογοτεχνικού βιβλίου συνδράμει και η σοβαρή τηλεοπτική μεταφορά οποιουδήποτε βιβλίου έχει κάτι να πει, έχει κάτι να πάει τη συζήτηση λίγο παρακάτω. Επίσης, η στήλη θα ήθελε να μάθει ποια είναι αυτή η Ειδική Επιστημονική Επιτροπή που έχει διορίσει το Δ.Σ. «προκειμένου να υπάρξει η αναγκαία στήριξη στο όλο έργο της παραγωγής προγραμμάτων και εκδηλώσεων υψηλού επιπέδου για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή». Η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη ακόμα; Σε λίγους μήνες μπαίνουμε στο 2024, δεν θα έπρεπε να γνωρίζαμε περισσότερα για αυτή την Επιτροπή και το σκεπτικό της;
Μία καλή ιδέα λοιπόν είναι και για το υφυπουργείο Πολιτισμού, και για το υπουργείο Παιδείας και για κάθε άλλο οργανισμό να δει πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η λογοτεχνία, η ιστοριογραφία, το δοκίμιο, ως μέσο παίδευσης, ως όχημα να προχωρήσουμε παρακάτω. Διότι είναι λυπηρό, όπως έχω γράψει και άλλοτε, οι συγγραφείς και η συγγραφική διαδικασία να γίνονται γνωστοί μόνο από τις ίντριγκες, τα βραβεία και τις ατυχείς πεποιθήσεις κάποιων.
Και εδώ επανερχόμαστε στο πόσο σπουδαίο ρόλο έχει να διαδραματίσει η Κυπριακή Βιβλιοθήκη και κάθε άλλη βιβλιοθήκη, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμο εργαλείο που προσφέρεται, ώστε οι πολίτες να μη βρίσκονται εν κενώ όταν συζητιέται δημοσίως μία απόρριψη, που ήλθε γιατί έτσι… ούτε όταν παρακολουθούν στα ΜΚΔ τσακωμούς και εκατέρωθεν κατηγορίες από συγγραφείς.
Μακάρι να δούμε, κλείνοντας, και άλλες ενέργειες εξωστρέφειας για το κυπριακό βιβλίο και αυτή η συμμετοχή στη Φρανκφούρτη με κάνει να νιώθω συγκρατημένα αισιόδοξος ότι η κα Κασσιανίδου έχει στόχους που θέλει να πετύχει σε σχέση με το βιβλίο.
