Είναι να απορεί κανείς. Πώς γίνεται, ενώ όλες οι συνθήκες είναι εις βάρος μας, η ελληνοκυπριακή ηγεσία να επιμένει σε μια διαδικασία που δεν προμηνύει τίποτα θετικό, αλλά αντίθετα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την Κύπρο και το μέλλον της; Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φαίνεται να βαδίζει χωρίς στρατηγική, αποδεχόμενος όρους που ενισχύουν τη θέση της Τουρκίας και αποδυναμώνουν τη δική μας. Με μια προσέγγιση που θυμίζει την παρωχημένη πολιτική του «καλού παιδιού», έχει αφεθεί σε ένα παιχνίδι που δεν έχει κανόνες υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Τουρκία, δια στόματος του εγκάθετού της στα κατεχόμενα, Ερσίν Τατάρ, έχει ξεκαθαρίσει τη θέση της: επιμένει σε λύση δύο κρατών, απαιτεί μόνιμη στρατιωτική παρουσία στο νησί και διατήρηση του αναχρονιστικού συστήματος εγγυήσεων. Αυτές δεν είναι νέες απαιτήσεις, αλλά πάγιες τουρκικές θέσεις, που επαναλαμβάνονται με κάθε ευκαιρία. Και όμως, η ελληνοκυπριακή ηγεσία δείχνει διατεθειμένη να μπει σε μια διαδικασία διαλόγου χωρίς καμία εξασφάλιση, χωρίς καμία δέσμευση ότι το τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν θα χρησιμοποιηθεί απλώς ως εργαλείο ενίσχυσης των τουρκικών θέσεων.
Η Πενταμερής Διάσκεψη δεν είναι απλώς μια άτυπη συνάντηση. Είναι μια διαδικασία με προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα. Η Άγκυρα δεν πρόκειται να κάνει καμία υποχώρηση, γνωρίζοντας ότι δεν έχει κόστος. Αντιθέτως, χρησιμοποιεί κάθε τέτοια ευκαιρία για να παγιώσει τις διεκδικήσεις της. Το απέδειξε και στο πρόσφατο και οχι μόνο παρελθόν. Με την ανοχή μας προωθεί την κανονικοποίηση ενος διαλόγου με ακραίες θέσεις και εκτός καθε πλαισίου λογικής . Καθιστώντας κάθε τι μέρος της λεγόμενης διαπραγμάτευσης.
Απέναντι σε αυτή τη στρατηγική, τι ακριβώς επιδιώκει η Λευκωσία; Μπαίνει σε μια διαδικασία όπου όλα είναι εις βάρος μας, ελπίζοντας σε τι; Ότι η Άγκυρα θα αλλάξει στάση; Ότι ο ΟΗΕ θα τηρήσει επιτέλους δίκαιη στάση; Ότι η διεθνής κοινότητα θα πιέσει την Τουρκία; Η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Το μόνο που θα καταφέρει η συμμετοχή μας σε αυτή την Πενταμερή, ως η πλευρά μας επέτρεψε να διαμορφωθεί, είναι να δώσει άλλοθι στην Τουρκία να προωθήσει περαιτέρω τις θέσεις της.
Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία είναι πως η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία, αντί να σταθεί εμπόδιο σε αυτή την αδιέξοδη διαδικασία, εμφανίζεται ως ο βασικός προπομπός της. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δείχνει να έχει αναλάβει προσωπικά την προώθηση της επανέναρξης των συνομιλιών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα δεδομένα που συνθέτουν το όλο σκηνικό και χωρίς να υπάρχει καμία ένδειξη ότι έχει διασφαλίσει έστω και ένα στοιχειώδες διπλωματικό αντίβαρο που θα μπορούσε να αποτρέψει την κατάρρευση της διαδικασίας εις βάρος μας. Αντιθέτως, η εμμονή του για επιστροφή στο τραπέζι, χωρίς όρους και χωρίς καμία εγγύηση ότι η τουρκική πλευρά θα προσεγγίσει τη διαδικασία με άλλο πνεύμα και προσανατολισμό οδηγεί μαθηματικά σε ένα νέο ναυάγιο.
Η διαχείριση της κατάστασης από τον Πρόεδρο είναι όχι μόνο προβληματική, αλλά και επικίνδυνη. Οδηγεί την Κύπρο σε αχαρτογράφητα νερά, δίχως στρατηγικό σχεδιασμό, δίχως διπλωματικές εφεδρείες και κυρίως δίχως να αντιλαμβάνεται το προφανές: ότι η Πενταμερής, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια ακόμη παγίδα της Άγκυρας. Κι όμως, αντί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να απορρίψει τη συμμετοχή σε μια διαδικασία με σαφή προδιαγεγραμμένη αποτυχία, ο Πρόεδρος δείχνει πρόθυμος να την προωθήσει με κάθε τρόπο, αδιαφορώντας ή μη αντιλαμβανόμενος τις συνέπειες.
Αν η συμμετοχή στην Πενταμερή αποτελεί στρατηγικό λάθος, η απουσία οποιασδήποτε αντίδρασης από το πολιτικό σύστημα καθιστά το λάθος αυτό ακόμα μεγαλύτερο. Η αντιπολίτευση συμφωνεί, τα υπόλοιπα κόμματα παρακολουθούν αμήχανα και η κοινή γνώμη μένει αβέβαιη, καθώς η ηγεσία δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει χωρίς να εξηγεί τι ακριβώς επιδιώκει και τι είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί. Εκτός και αν ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι έτοιμος να προχωρήσει σε συμφωνία, η οποία, με βάση τα ενώπιον μας δεδομένα, δεν μπορεί παρά να είναι εις βάρος του Κυπριακού Ελληνισμού και του Ελληνισμού ευρύτερα. Γεγονός και εξέλιξη που δεν δυναμαι και ούτε τολμώ να υιοθέτησω.
