Στις 9 Μαΐου 1950 υπογράφηκε η ιστορική «Διακήρυξη Σουμάν» γνωστή και ως η Ημέρα της Ευρώπης, για διατήρηση συνθηκών διαρκούς ειρήνης μεταξύ των εχθρών του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και κυρίως για βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας. Η «Διακήρυξη Σουμάν» υπογράμμιζε επίσης τη διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης και της αλληλεγγύης της οποίας προηγήθηκε η Υπογραφή της Συνθήκης των Παρισίων για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ). Ιδρυτικά μέλη της ΕΚΑΧ ήταν έξι ευρωπαϊκά κράτη (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία) τα οποία συμφώνησαν σε μια νέα μορφή διεθνούς συνεργασίας συνεκμετάλλευσης του άνθρακα και του χάλυβα που θα εξασφάλιζε ειρήνη και ευημερία στα κράτη-μέλη της ΕΚΑΧ.
Σήμερα, 72 χρόνια από τη δημιουργία της πρώτης Κοινότητας, η οποία ευελπιστούσε στην οικοδόμηση μιας καλύτερης Ευρώπης, η αλληλεγγύη, η ειρήνη και η σταθερότητα είναι προς αμφισβήτηση. Η Ευρώπη δυστυχώς δεν έμαθε από τα λάθη του παρελθόντος και ιδιαίτερα οι χώρες κατασκευάστριες πολεμικού εξοπλισμού, αφού με τα όπλα τους πολεμούσαν οι αντίπαλοι στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Εν έτει 2023 οι δύο μεγάλες δυνάμεις της άλλοτε ΕΚΑΧ και της σημερινής Ε.Ε., Γαλλία και Γερμανία, έχουν διχαστεί, με την πρώτη να τάσσεται καθαρά υπέρ της Ουκρανίας, όπως και τα υπόλοιπα μέλη της Ε.Ε., στηριζόμενη από την αναδυόμενη δύναμη στην Ε.Ε. την Πολωνία. Ο σημερινός Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς αναγκαστικά ακολούθησε την ουκρανική πορεία της χώρας του, αφού οι εταίροι του στην συγκυβέρνηση Πράσινοι και Φιλελεύθεροι εναντιώνονται στη Ρωσία και Κίνα, κάτι που δεν έπραττε η προκάτοχος του Άνγκελα Μέρκελ.
Η Πολωνία αποτελεί την ηγετική κινητήρια δύναμη της ομάδας Βίσεγκραντ μαζί με την Τσεχία, Ουγγαρία και Σλοβακία και τάσσονται, μαζί με άλλες πρώην ανατολικές χώρες ενάντια στη Ρωσία και υπέρ των ΗΠΑ. Η γερμανική κυβέρνηση επιβίωσε από τη λήψη κυρώσεων ενάντια στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία, όμως δεν φαίνεται να μπορεί να αντέξει άλλες κυρώσεις ενάντια στην Κίνα, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ήδη οι πρώτοι τριγμοί στον γερμανικό συνασπισμό έχουν προκαλέσει εντάσεις, λόγω της άρσης εκμετάλλευσης της φθηνής ενέργειας από τη Ρωσία, της αύξησης των αμυντικών δαπανών και της διατήρησης και ενίσχυσης των εμπορικών σχέσεων με την Κίνα. Η πίεση που ασκήθηκε προς τον Γερμανό καγκελάριο, τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από τους κυβερνητικούς εταίρους για απαλλαγή από το ρωσικό φυσικό αέριο, οδήγησε στη σύναψη συμφωνίας με το Κατάρ για αγορά φυσικού αερίου από το 2026 μέχρι το 2041. Η Γερμανία έθεσε τον μεγαλεπήβολο στόχο μέχρι το 2037 να καταστεί κλιματικά ουδέτερη, όπως έγραψε η εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung».
Η στροφή της Γερμανίας προς άλλες αγορές φυσικού αερίου εξαιρουμένης της Ρωσίας, αναδεικνύει ότι για τον κυβερνητικό συνασπισμό το οικονομικό συμφέρον βρίσκεται πάνω από βασικές ευαισθησίες των Γερμανών που εστιάζονται στις χιλιάδες εργάτες που πέθαναν στις οικοδομές των γηπέδων του Κατάρ. Εύκολα ξεχάστηκαν επίσης τα περιβραχιόνια των διεθνών παικτών της γερμανικής εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου με το μήνυμα One Love, όπως και οι διαδηλώσεις των νέων της «τελευταίας γενιάς» υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος.
Σήμερα, 70 και πλέον χρόνια από τη γέννηση της ΕΚΑΧ, το εγγόνι της, η Ε.Ε., συνεχίζει να διατηρεί ή επιστρέφει στη χρήση άνθρακα, ενώ η τιμή του χάλυβα έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Η Ευρώπη της ασφάλειας, της ειρήνης και της δημοκρατίας συνεχίζει να κατασκευάζει και να εξάγει όπλα, τα οποία στρέφονται ενάντια σε αμάχους σε άλλες ηπείρους αναγκάζοντας τους κατατρεγμένους να ψάξουν ένα καλύτερο μέλλον σε χώρες της Ε.Ε. Τελικά, φαίνεται ότι οι αρχές και οι αξίες των έξι ιδρυτικών χωρών-μελών της ΕΚΑΧ αποδείχθηκαν «άνθρακες ο θησαυρός».
Ο κ. Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι δήμαρχος Δερύνειας.
