Μία από τις εξαγγελίες που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης κατά την παρουσίαση του Ετήσιου Προγραμματισμού Διακυβέρνησης του 2025 είναι και η φορολογική μεταρρύθμιση. Σημειώνεται ότι η τελευταία φορολογική μεταρρύθμιση έγινε πριν από 20 και πλέον χρόνια, το 2002 και από τότε έχουν αλλάξει πολλά.
Για να πετύχει μια τέτοια μεταρρύθμιση θα πρέπει να είναι δίκαιη και να ανταποκρίνεται τόσο στις σημερινές προκλήσεις, όσο και στις επόμενες που μπορούν να προβλεφθούν, αλλά και να αμβλύνει αν όχι να επιλύει πλήρως κάποια προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η κοινωνία.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Νίκος Χριστοδουλίδης υποσχέθηκε ότι θα αυξήσει το αφορολόγητο εισόδημα, από 19.500 ευρώ που είναι σήμερα, στις 24.000 ευρώ. Αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό, αφού μια τέτοια διευθέτηση ωφελεί τους ελεύθερους και αδικεί τα παντρεμένα ζευγάρια, ιδίως όταν η σύζυγος μένει στο σπίτι για κάποια χρόνια για να μεγαλώσει τα παιδιά της οικογένειας. Θα πρέπει, λοιπόν, μαζί με την αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος, να εισαχθεί και το οικογενειακό εισόδημα, δηλαδή οι δύο σύζυγοι να υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση, ενώ παράλληλα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η δομή της οικογένειας. Τι συμβαίνει σήμερα; Αν π.χ. ο σύζυγος και η σύζυγος έχουν ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ ο καθένας, το συνολικό φορολογητέο εισόδημα του ζευγαριού στις 50 χιλιάδες ευρώ, είναι 11 χιλιάδες ευρώ. Αν το ζευγάρι αυτό αποφασίσει να κάνει οικογένεια και να αποκτήσει δύο παιδιά και η σύζυγος μείνει για δύο ή τρία χρόνια στο σπίτι για να τα μεγαλώσει, το ετήσιο εισόδημα του ζευγαριού θα μειωθεί στις 25.000 ευρώ, αλλά με τις ατομικές φορολογικές δηλώσεις, θα πληρώνει φόρο στις 5.500 ευρώ. Αντίθετα, ένα άλλο ζευγάρι, παντρεμένο ή όχι δεν έχει σημασία, χωρίς παιδιά, με συνολικό εισόδημα 39.000 ευρώ (19.500 ο καθένας) δεν πληρώνει καθόλου φόρο. Συνεπώς, η παρούσα φορολογική διευθέτηση, τιμωρεί κατά κάποιο τρόπο τις οικογένειες και ιδίως τα νέα ζευγάρια, τη στιγμή μάλιστα που το δημογραφικό είναι ήδη ένα σοβαρό πρόβλημα.
Μια άλλη τροποποίηση του φορολογικού πλαισίου που επιβάλλεται να γίνει, προκειμένου να ωφεληθούν τα νέα ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη, είναι η παροχή φορολογικής έκπτωσης μέρους του τόκου που καταβάλλουν σε στεγαστικό δάνειο. Όλοι αναγνωρίζουν πόσο ακριβή είναι σήμερα η απόκτηση στέγης και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα νέα ζευγάρια. Μια τέτοια φορολογική έκπτωση θα είναι οικονομική ανάσα για τα νέα ζευγάρια. Παράλληλα, θα πρέπει να καταργηθεί και το υποθηκευτικό τέλος ύψους 1% σε στεγαστικά δάνεια που εισπράττει το κράτος από τους δανειολήπτες στεγαστικού δανείου.
Ένα άλλο θέμα το οποίο θα πρέπει να εξεταστεί πολύ σοβαρά είναι η παροχή φορολογικής έκπτωσης για την καταβολή διδάκτρων σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, σχεδόν ένας στους τέσσερις μαθητές φοιτούν σε ιδιωτικά γυμνάσια και λύκεια, και σχεδόν ένας στους πέντε σε ιδιωτικά δημοτικά. Τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας του 2022 δείχνουν ότι κάθε μαθητής που φοιτούσε σε δημόσιο δημοτικό σχολείο στοίχιζε στο κράτος περισσότερα από 7.000 ευρώ κάθε χρόνο και κάθε μαθητής που φοιτούσε σε δημόσιο σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης σχεδόν 15.000 ευρώ.
Συνεπώς, το κράτος εξοικονομεί πολλά εκατομμύρια για κάθε μαθητή των ιδιωτικών σχολείων, που θα τα δαπανούσε, αν αυτά τα παιδιά φοιτούσαν στα δημόσια σχολεία. Παράλληλα, με τη φοίτηση τόσων χιλιάδων μαθητών σε ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, δημιουργούνται πολλές εκατοντάδες θέσεις εργασίας, οι οποίες χρηματοδοτούνται από τους γονείς μέσω των διδάκτρων που καταβάλλουν. Έτσι, από τη μια το κράτος εξοικονομεί αρκετά εκατομμύρια κάθε χρόνο από τη μη εργοδότηση αυτών των εκαπιδευτικών και από την άλλη εισπράττει επιπλέον εκατομμύρια ως φόρο εισοδήματος από τους εκπαιδευτικούς του ιδιωτικού τομέα, πέραν των πολλών εκατομμυρίων ευρώ που εξοικονομεί για κάθε μαθητή που δεν φοιτά στα δημόσια σχολεία.
Φορολογική έκπτωση πρέπει να δίνεται και στους γονείς για κάποιο ποσοστό που καταβάλλουν για ιδιαίτερα μαθήματα και άλλες δραστηριότητες των μαθητών, γεγονός που θα βοηθήσει και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Ο κ. Κυριάκος Ιακωβίδης είναι Πολιτικός Επιστήμονας / Δημοσιογράφος
