Του Νίκου Κωνσταντάρα
Δύο γυναίκες σε πολύ διαφορετικές χώρες, με εντελώς διαφορετικές πολιτικές καταβολές, πρωταγωνίστησαν στις ειδήσεις διεθνώς την τελευταία εβδομάδα. Φώτισαν πτυχές της δημόσιας ζωής που χρήζουν συνεχούς προσοχής ώστε η φιλελεύθερη δημοκρατία να αντέξει στα προβλήματα και να εξελιχθεί. Η Σάνα Μαρίν, η 34χρονη πρωθυπουργός της Φινλανδίας, και η Λιζ Τσένεϊ, 56 ετών, μέλος της Βουλής των Αντιπρoσώπων των ΗΠΑ, δείχνουν τη σχέση μεταξύ σεβασμού των κανόνων και σεβασμού της προσωπικής ελευθερίας και της ευθύνης του καθενός. Αναδεικνύοντας αυτή τη σχέση, ενισχύουν τη δημοκρατία.
Η Τσένεϊ αποκλείστηκε από την επανεκλογή της στο Κογκρέσο, καθώς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα δεν της συγχώρεσε τη στάση της εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ απ’ όταν αυτός δήλωσε ψευδώς ότι ήταν ο νικητής των προεδρικών εκλογών του 2020. Στις προκριματικές εκλογές της πολιτείας Ουαϊόμινγκ, η Τσένεϊ ηττήθηκε εύκολα από αντίπαλο της επιλογής του τέως προέδρου. Η Μαρίν δέχθηκε κριτική για ανάρμοστη συμπεριφορά όταν δημοσιεύθηκε βίντεο που την έδειχνε να χορεύει σε πάρτι με φίλες και φίλους.
Η ουσία των υποθέσεων δεν έχει άμεση σχέση με το φύλο των πρωταγωνιστριών, πέρα από το ότι αυτό προκαλεί πιο έντονες αντιδράσεις από φίλους και εχθρούς. Και οι δύο αναδεικνύουν το προσωπικό και πολιτικό κόστος που συνεπάγεται η τήρηση κανόνων και η προστασία θεσμών, είτε όταν το κυρίαρχο «ρεύμα» είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση είτε επειδή όποιος ασχολείται με την πολιτική είναι πάντα εκτεθειμένος στην κρίση του καθενός. Με τα smartphones, όλοι βρίσκονται ένα δευτερόλεπτο μακριά από το επικριτικό βλέμμα ενός παγκόσμιου κοινού.
Η Τσένεϊ είναι γνωστή για τις πολύ συντηρητικές θέσεις της. Κόρη του πρώην αντιπροέδρου και σκληρού «μαχητή» του Ψυχρού Πολέμου Ντικ Τσένεϊ, η ίδια υπηρέτησε σε κυβερνητικές θέσεις πριν εκλεγεί στη Βουλή. Ψήφισε υπέρ πρωτοβουλιών του Τραμπ στο 93% των περιπτώσεων. Οταν, όμως, αυτός επέμενε στο «μεγάλο ψέμα» της «κλεμμένης εκλογής», το οποίο ώθησε οπαδούς του να καταλάβουν το Καπιτώλιο, αυτή και (μόνο) 9 άλλοι Ρεπουμπλικανοί ψήφισαν υπέρ της παραπομπής του.
Επίσης, η Τσένεϊ ορίστηκε αντιπρόεδρος της επιτροπής που διερευνά τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021. Σήμερα η ίδια δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να θέσει υποψηφιότητα για το ύπατο αξίωμα. Το προσωπικό κόστος σήμερα μπορεί να είναι επένδυση στο μέλλον. Και αυτό είναι ουσιαστικό κομμάτι της δημοκρατίας.
Ενώ η περίπτωση της Τσένεϊ δείχνει την ανάγκη για σταθερότητα, να τηρούνται οι κανόνες ώστε το δημοκρατικό πολίτευμα να αντέξει την αυθαιρεσία και την αμφισβήτηση, η περίπτωση της Μαρίν δείχνει πως η δημοκρατία εξελίσσεται μαζί με την κοινωνία. Ο ζωηρός χορός ενός νέου ανθρώπου που συμμετέχει στα κοινά από μικρή ηλικία, που μπορεί να υπηρετεί τη χώρα της και να διατηρεί την προσωπικότητά της, συμβολίζει τη δημοκρατία. Αυτή στην οποία η ευημερία βασίζεται στην ελευθερία.
