Του Νίκου Κωνσταντάρα
Από τα ομηρικά έπη γνωρίζουμε πως κανόνας των Ελλήνων είναι ότι κριτήριο της δράσης μας βασίζεται στο τι ωφελεί τους φίλους και τι βλάπτει τους εχθρούς μας. Με αυτό το ηθικό πλαίσιο μπορούμε να είμαστε ενωμένοι και να γνωρίζουμε κάθε στιγμή σε «ποια πλευρά της Ιστορίας» βρισκόμαστε.
Ο λόγος που δεν τηρούμε αυτόν τον πρωτόγονο αλλά δοκιμασμένο και επιτυχημένο κανόνα είναι και αυτός γνωστός από την εποχή του Ομήρου – είναι ο φθόνος. Τέκνα φτωχής και βάναυσης πατρίδας, ζούμε με την αίσθηση ότι αδικούμεθα.
Οπως ο Αχιλλέας καταδίκασε τη δική του πλευρά σε συνεχείς ήττες από τους Τρώες, όταν ο Αγαμέμνων του έκλεψε τη δούλα-λάφυρο, έτσι κι εμείς θέτουμε τον πληγωμένο εγωισμό μας πάνω από το συλλογικό καλό.
Για τον απλό λόγο ότι πιστεύουμε (ενίοτε δικαίως) ότι το παιχνίδι είναι στημένο εναντίον μας. Η πιεστική ανάγκη να εκδικηθούμε για όποια ατοπήματα εις βάρος μας είναι η μοιραία τύφλωσή μας μπροστά στον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Οποιος θέλει να διχάσει τους Ελληνες δεν έχει παρά να προκαλέσει (ή να «αξιοποιήσει») ένα επεισόδιο, όπου μια ομάδα μπορεί ή να προτάσσει την ηθική ανωτερότητά της εναντίον μιας άλλης ή η μία να υποψιαστεί ότι η άλλη τη στερεί απ’ όσα δικαιούται. Κάθε νέα διαφωνία προστίθεται σε μια πυραμίδα αδικιών (πραγματικών ή προϊόντων της ανάγκης να δικαιολογηθεί ο θυμός).
Η πρόσφατη αποκάλυψη για τις παρακολουθήσεις αμέσως εντάχθηκε σε ένα σκοτεινό παρελθόν, σε έναν κόσμο που δεν αφορά τους σημερινούς κινδύνους της τεχνολογικής ζούγκλας. Επίσης, το νέο δράμα προσφύγων – μεταναστών στον Εβρο έδωσε αφορμή στον ΣΥΡΙΖΑ να ανανεώσει το «αφήγημά» του για μια «ανάλγητη» δεξιά κυβέρνηση, ενώ η κυβέρνηση μπόρεσε να δείξει αποφασιστικότητα στην προστασία των συνόρων και να καταγγείλει τους επικριτές της ότι υπηρετούν τουρκικά συμφέροντα.
Ασχέτως αφορμής, η ουσία είναι ότι οι εσωτερικές έριδες πάντα ενισχύουν τον εχθρό. Στον διχασμό δεν είναι ίσες οι ευθύνες, ούτε για το ποιος φταίει περισσότερο ούτε για το ποιος οφείλει να βρει λύση.
Οταν, όμως, βλέπουμε ο ένας τον άλλον ως τον μεγαλύτερο εχθρό, τότε κινδυνεύουμε. Εως και ο τυφλωμένος από οργή Αχιλλέας το είδε αυτό. Με μοιραία καθυστέρηση.
