Του Νίκου Κωνσταντάρα
Όσο πλησιάζουν οι εκλογές, τόσο ανησυχώ για το τι θα ακολουθήσει. Οχι επειδή μπορεί να φέρουν αλλαγή κυβέρνησης, εξάλλου, ο σκοπός των εκλογών είναι να δίνεται η ευκαιρία στους πολίτες να αλλάζουν κυβερνήσεις. Ούτε μόνο επειδή το εκλογικό σύστημα αυτή τη φορά θα είναι της απλής αναλογικής, αφού αυτό χρησιμοποιείται σε αρκετές χώρες που είναι υπόδειγμα δημοκρατίας. Ο λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας είναι ότι η διαχείριση του τοπίου που θα διαμορφωθεί από τη χρήση της απλής αναλογικής θα απαιτήσει μεγάλη ωριμότητα από τον πολιτικό μας κόσμο. Ομως, βλέποντας το πώς πολιτικοί και κόμματα συμπεριφέρονται σήμερα, είναι προφανές ότι το εθνικό μας σκάφος βαίνει προς εξαιρετικά δύσκολα νερά, σε μια εποχή ιδιαιτέρως ταραγμένη.
Ενώ σπανίως τα κόμματά μας πασχίζουν να πείσουν τους πολίτες ως προς το κυβερνητικό πρόγραμμά τους (πέρα από το να υπόσχονται ότι αυτοί θα «δώσουν» περισσότερα, σε αντίθεση με τους «άλλους»), στις ημέρες μας αυτή η πολιτική πενία φθάνει στο σημείο να υπονομεύει όλο το πολιτικό σύστημα.
Η τακτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης επικεντρώνεται στην προσπάθεια να στερήσουν την κυβέρνηση από νομιμοποίηση. Επιχειρούν να κερδίσουν τις εντυπώσεις όχι με αρχές, πρόγραμμα και όραμα, αλλά με αναθέματα εναντίον της κυβέρνησης. Και ενώ η κυβέρνηση έχει και έργο να υπερασπιστεί και σοβαρά λάθη για τα οποία οφείλει να δώσει εξηγήσεις, οι υπερβολές και καταγγελίες της αντιπολίτευσης δεν βασίζονται σε ανώτερο πρόγραμμα ή καλύτερες πρακτικές, αλλά στην προσπάθεια να εκμηδενίσουν το έργο του αντιπάλου και να τον αφανίσουν. Ενώ όλοι γνωρίζουν ότι αυτή η νοοτροπία ενισχύει τα «αντισυστημικά» άκρα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης δείχνουν να αδιαφορούν, διακινδυνεύουν τη συνοχή του συστήματος για την ευκαιρία να ρίξουν τον Μητσοτάκη. Η τραγωδία των Τεμπών έδωσε νέα αφορμή, νέα ώθηση για τη δαιμονοποίηση της κυβέρνησης χωρίς κανένα άλλο κόμμα να χρειάζεται να μπει στον κόπο να πείσει πως αυτό θα απέκλειε τέτοιο κακό.
Χωρίς πρόγραμμα, χωρίς συνείδηση του κινδύνου που προκαλεί η εκμετάλλευση του θυμού για πολιτικό όφελος, δεν γίνεται η ανατροπή που θα βελτιώσει την απόδοση όσων βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης – από τον κάθε σταθμάρχη έως τον πρωθυπουργό και τους αρχηγούς των κομμάτων. Υπερβολές, όπως «η κυβέρνηση σκοτώνει» και «εσείς κάνατε χειρότερα», πετυχαίνουν μόνο να εντείνουν την πόλωση μέσα στην οποία όλοι αισθάνονται δικαιωμένοι και ταυτόχρονα αδικημένοι. Oταν «όλοι ίδιοι είναι», όταν «το σύστημα όλο είναι σάπιο», όταν η δική μας πλευρά θα διώξει την άλλη με μόνο επιχείρημα ότι εμείς είμαστε καλύτεροι, γιατί να βελτιωθούμε, να αξιολογηθούμε, να συνεργαστούμε; Γιατί να απαιτούμε κάτι καλύτερο, όποιος και αν βρίσκεται στην εξουσία; Οταν οι συνθήκες, η πολιτική κουλτούρα και το εκλογικό σύστημα συμβάλλουν στον κατακερματισμό της πολιτικής σκηνής, θα είναι ακόμη πιο δύσκολο ο τόπος αυτός να κυβερνηθεί.
