Του Νίκου Κωνσταντάρα
Είναι κοινός τόπος ότι όσο δυσκολεύουν τα πράγματα στο εσωτερικό της Τουρκίας, ο Ερντογάν θα προσπαθεί να στρέψει το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων σε εξωτερικές απειλές. Είναι χαρακτηριστικό του ιδίου, αλλά και κάθε αυταρχικού ηγέτη, να τρέφει τους οπαδούς με πολεμικές ιαχές. Ομως, το ότι ο Τούρκος πρόεδρος είναι προβλέψιμος δεν σημαίνει ότι η αυξανόμενη επιθετικότητά του περιορίζεται στο πεδίο της ρητορικής. Καθώς ούτε οι πειραματισμοί στην οικονομία του βγαίνουν σε καλό, ούτε οι επιθέσεις εναντίον των Κούρδων εντυπωσιάζουν ένα κοινό που έχει γαλουχηθεί στον ακραίο εθνικισμό, ο Ερντογάν έχει ανάγκη έναν μεγαλύτερο εχθρό. Και πρέπει να μπορεί να υπόσχεται και σίγουρη νίκη.
Γι’ αυτό, και όχι μόνο λόγω παραληρήματος μεγαλείου, ο Τούρκος πρόεδρος τα βάζει ταυτόχρονα και με τις ΗΠΑ και με την Ελλάδα. Ισχυρίζεται ότι οι Αμερικανοί έχουν περικυκλώσει την Τουρκία με στρατιωτικές βάσεις, ενώ η ίδια φιλοξενεί βάσεις και πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ και η συμπεριφορά του Ερντογάν είναι ο λόγος που οι ΗΠΑ αναζήτησαν εναλλακτικές λύσεις.
Την ίδια ώρα, οι Τούρκοι απειλούν τους Ελληνες ότι θα τους «ρίξουμε στη θάλασσα, όπως τους παππούδες τους». Οι αξιώσεις και απειλές θα ήταν γραφικές εάν δεν είχαν τόσο σοβαρά αποτελέσματα: αυξάνουν την καχυποψία, ανασφάλεια και επιθετικότητα μεταξύ πολιτών των δύο χωρών (και στην Κύπρο), πατώντας πάνω σε πληγές του παρελθόντος για να συντηρούν και να αυξάνουν το μίσος. Αυτά όλα εντάσσονται στο μακρόχρονο σχέδιο της Τουρκίας να «αποσπάσει» την Ελλάδα από την Ε.Ε. και να την αποξενώσει από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ. Οι συνεχείς καταγγελίες και τα παράπονα έχουν στόχο την «απονομιμοποίηση» της άμυνας της Ελλάδας, καθώς ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η δική του επιθετικότητα και οι απειλές εναντίον της Ελλάδας δεν απαντώνται με κυρώσεις από τη διεθνή κοινότητα, ενώ στο εσωτερικό έχουν θετικό αντίκτυπο.
Το τουρκικό λεξιλόγιο περί «στρατιωτικοποίησης» και νησιών «υπό κατοχή» ακολουθεί το μοντέλο Πούτιν, καθώς ο τεράστιος προπαγανδιστικός μηχανισμός της Τουρκίας επιχειρεί να υπονομεύσει την εικόνα, τα δικαιώματα και τα επιχειρήματα της Ελλάδας όχι μόνο στην ευρύτερη περιοχή, στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, αλλά σε όλο τον κόσμο, όπως έχουμε δει πολλές φορές με το ζήτημα της μετανάστευσης. Οσο ο Πούτιν δεν πληρώνει βαρύ τίμημα για την εισβολή στην Ουκρανία, τόσο ο Ερντογάν θα θεωρεί ότι η εξαγωγή βίας και οι απειλές είναι μόνο κερδοφόρα τακτική.
Η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να συνεχίσει να απαντάει αμέσως και με τον πιο επαγγελματικό τρόπο στα πεδία της διπλωματίας και της ενημέρωσης. Επίσης, πρέπει να είναι σαφές ότι σε τυχόν θερμό επεισόδιο, η Τουρκία είναι αυτή που κινδυνεύει να υποστεί πλήγμα στην εικόνα της «παντοδυναμίας», που η ίδια καλλιεργεί επιμελώς. Και χωρίς αυτή την ψευδαίσθηση τι είναι ο «ισχυρός άνδρας»;
