Του Λάρκου Λάρκου
Καθώς οι αρχιεπισκοπικές εκλογές τρέχουν, υποψήφιοι και επιτελεία οργανώνουν την εκστρατεία τους. Σε γενικό επίπεδο όλα τα στοιχεία δείχνουν πως στις εκλογές θα συγκρουστούν τα τέσσερα κυρίαρχα ρεύματα που υπάρχουν στους κόλπους της κυπριακής ιεραρχίας. Αν και οι «τίτλοι» συχνά δεν αποδίδουν πλήρως τα πράγματα, ωστόσο, καταγράφω ορισμένα από τα γενικά χαρακτηριστικά τους.
1.Οι μητροπολίτες που θέλουν να εκφράσουν «πιο γνήσια» την «ελληνορθόδοξη παράδοση» και τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο με κύριο εκπρόσωπό τους τον Κωνσταντίας Βασίλειο. Ο ίδιος ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ήλθε στην κηδεία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου για να εκδηλώσει με την παρουσία το μήνυμά του πως το Πατριαρχείο δεν είναι αδιάφορο για τα τεκταινόμενα στην Εκκλησία της Κύπρου. Εμφανώς δεν παρεμβαίνει, ούτε και έχει δυνατότητες, αλλά μάλλον θα προτιμήσει να μιλήσει περισσότερο για την ενότητα της κυπριακής εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, παρά να μιλήσει υπέρ ενός εκ των υποψηφίων. Η εκτίμησή του για τον μετριοπαθή Βασίλειο Κωνσταντίας δεν συνιστά και ικανό λόγο για να τον στηρίξει και δημόσια. Ο Βασίλειος με τη γενικότερη μετριοπαθή στάση και με τον ήπιο λόγο του, ηγείται μιας μικρής περιοχής σε σχέση με τον τίτλο του, ωστόσο, στερείται (με βάση τα κυπριακά εκκλησιαστικά «πρότυπα») οικονομικής ισχύος σε σχέση με τους ανταγωνιστές του.
2. Οι μητροπολίτες, οι καλούμενοι «ρωσόφιλοι», που είχαν κατά καιρούς μια καλή επικοινωνία με το Πατριαρχείο Ρωσίας με κύριο εκπρόσωπό τους τον μητροπολίτη Ταμασού και Ορεινής Ησαΐα, διάδοχο με έργα του άλλοτε πανίσχυρου ηγουμένου Κύκκου Νικηφόρου. Η τάση αυτή δεν συμφώνησε με την απόφαση του εκλιπόντος Αρχιεπισκόπου ν’ αναγνωρίσει το αυτοκέφαλο της Ουκρανικής εκκλησίας μεσούσης της σύγκρουσης με την ρωσική Εκκλησία. Προφανώς το ρεύμα αυτό γνωρίζει ότι η μονομέρεια βλάπτει τις επιδιώξεις της και έτσι κάνει κινήσεις για να βελτιώσει την εικόνα του τόσο με επισκέψεις στο Φανάρι, όσο και με έργα αλληλεγγύης στα θύματα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Ταμασού εμφανίζει ένα σημαντικό έργο κοινωνικής αλληλεγγύης- ΚΕΝΘΕΑ για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών, εμφιαλωμένο νερό από τις πωλήσεις του οποίου ένα ποσοστό πάει στο ΚΕΝΘΕΑ, μουσικές εκδηλώσεις στην έδρα της Μητρόπολης κ.λπ.
3. Η τάση με την πιο ακραία εθνικολαϊκίστικη προσέγγιση στο Κυπριακό και στα θέματα εξωτερικής πολιτικής εκφράζεται από τον μητροπολίτη Πάφου Γεώργιο. Η τάση εξέφρασε ενώπιον όλων τις απόψεις της, όταν ο Πάφου είπε διάφορα στον επικήδειο λόγο του στον εκλιπόντα αρχιεπίσκοπο. Ο μητροπολίτης είπε πως «σ’ αυτή την περίοδο, ως προεδρεύων της Ιεράς Συνόδου, ηγήθηκε και της αντίδρασης εναντίον του σχεδίου Ανάν. Μα και στη 16ετή περίοδο της αρχιεπισκοπίας του παρέμεινε η αυθεντική εκκλησιαστική φωνή προάσπισης των εθνικών μας δικαίων». Παραβλέπει, βέβαια, ο Πάφου την ολοένα και πλησιέστερα πορεία της νήσου προς τη διχοτόμηση. Παραβλέπει επίσης την ολοένα και πλησιέστερη πορεία που οδηγεί σε σύνορα με την Τουρκία στην οδό Λήδρας. Το να αξιοποιείς μια κηδεία για να πεις τι απορρίπτεις χωρίς να προτείνεις τίποτα, δεν σημαίνει πως ως διά μαγείας θα έλθει η ιδανική λύση! Ακόμα χειρότερα: Ο τυφλός ανορθολογισμός που εκφράζει ο Πάφου, επιφέρει μ’ έργα αυτό που απορρίπτει με συνθήματα. Ο Πάφου αξιοποίησε το βήμα στην κηδεία για να πει πώς θα συνεχίσει την ίδια γραμμή με τον εκλιπόντα Αρχιεπίσκοπο στο Κυπριακό.
4. Η τάση με ισχυρούς δεσμούς με τη Μονή Βατοπαιδίου έχει ως κύριο εκπρόσωπό της τον Λεμεσού Αθανάσιο, πρόσωπο με ιδιαίτερη δημοφιλία στην επαρχία του και με οργανωμένους πυρήνες και στις άλλες επαρχίες. Φέρεται να έχει παγκύπρια δικτύωση, ωστόσο, η βατοπαιδινή προέλευσή του παραμένει ένα κρίσιμο ερωτηματικό ως προς τις πραγματικές του επιδιώξεις. Η εξάρτηση από φανατικά «δόγματα» που συσκευάζουν Αγιορείτες μοναχοί παραμένει το πιο δύσκολο κομμάτι της υποψηφιότητάς του. Ο Λεμεσού Αθανάσιος μίλησε για τις «άριστες» σχέσεις του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, «τον οποίο αγαπά και εκτιμά», προσθέτοντας όμως «πως αγαπά και εκτιμά και τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο» (Πηγή: Ράδιο Πολίτης, 17/11)
Στις ζυμώσεις σε διάφορα επίπεδα η έκπληξη προήλθε από τον επίσκοπο Καρπασίας Χριστοφόρο, ο οποίος «ζήτησε δημόσια από τους μητροπολίτες Πάφου Γεώργιο και Κωνσταντίας Βασίλειο ν’ αποσυρθούν από την κούρσα της διαδοχής και να στηρίξουν τον ίδιο για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο». Ο μητροπολίτης Κωνσταντίας (Πηγή, «Alpha Ενημέρωση», 16/11) ανέφερε, ότι τον «προσέγγισε ο Καρπασίας Χριστοφόρος. Πριν από κάποιους μήνες υπήρξε μια τέτοια τοποθέτηση, αλλά δεν έχει καρποφορήσει. Τότε ζητούσε από μένα να αποσυρθώ για να στηρίξω εκείνον ως μέση λύση». Ο ίδιος ο επίσκοπος Καρπασίας στην εκπομπή «Alpha Ενημέρωση» σχολίασε τις εξελίξεις, λέγοντας πως «αν πάμε σε μια διαδικασία δούναι και λαβείν τότε χάνει αυτή την ουσία, δεν έχει καμία σημασία να ασχοληθεί κανείς με αυτό το εκκλησιαστικό γεγονός».
Τι θα καθορίσει την τελική έκβαση της μάχης; Οι συνεργασίες, οι αποκλεισμοί, οι πριμοδοτήσεις. Ένας τομέας στον οποίο ο εκλιπών Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος απεδείχθη πατριάρχης. Προφανώς το παράδειγμα του εκλιπόντος θα έχει συνέχεια και οι παραδόσεις, κατά κανόνα, τηρούνται. Η 18η Δεκεμβρίου δεν είναι μακριά...
